ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ- ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ: Το βασικό θέμα που απασχόλησε χθες τους 28 ηγέτες των ευρωπαϊκών κρατών στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής για το 2014 ήταν το επενδυτικό σχέδιο της νέας Κομισιόν υπό τον Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. Χθες ο πρόεδρος της Επιτροπής προσπάθησε να δημιουργήσει το «μομέντουμ» και να προκαλέσει το ενδιαφέρον των 28 αρχηγών της Ε.Ε. που θα κληθούν τους επόμενους μήνες να επενδύσουν σε αυτό το σχέδιο από τον κρατικό τους κουμπαρά. Για πρώτη φορά στο τραπέζι των συζητήσεων στα θέματα της οικονομίας υπάρχει στροφή προς την ανάπτυξη, «ούτε αναφορά στη δημοσιονομική προσαρμογή ούτε σε διαρθρωτικά μέτρα» λέει χαρακτηριστικά έμπειρη διπλωμάτης και αναφέρεται στο πολιτικό μήνυμα που θα βγει, καθώς αλλάζει η ρητορική της Ε.Ε. Από τον έλεγχο των κρατών-μελών και τα μέτρα λιτότητας η συζήτηση περνάει στην προσέλκυση επενδύσεων και στην επιστροφή της ανάπτυξης.
Η επιλογή των έργων
Οι λεπτομέρειες του σχεδίου αυτού θα παρουσιαστούν το 2015, όταν η Επιτροπή παρουσιάζει την τυπική νομοθεσία, με στόχο το ταμείο να λειτουργήσει στα μέσα του έτους. «Η επιλογή των έργων δεν θα πρέπει να επηρεάζεται από πολιτικές πιέσεις και η χρηματοδότηση θα πρέπει να πάει μόνο σε βιώσιμα σχέδια» δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) Βέρνερ Χόγιερ που έχει βάλει 5 δισ. στο σχέδιο αυτό.
Ετσι τα τρία σκέλη για την ολοκλήρωση του επενδυτικού προγράμματος είναι τα εξής: Η επίτευξη του στόχου να μαζευτούν 315 δισ. Αυτή τη στιγμή στο ταμείο του προγράμματος υπάρχουν 21 δισ. (15 δισ. από τον προϋπολογισμό της Κομισιόν και 5 δισ. από την ΕΤΕπ). Αυτά με μόχλευση αναμένονται να φτάσουν τα 315 δισ. το 2017. Δεύτερο σκέλος είναι η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (EFSΙ) θα βρίσκεται υπό τον έλεγχο της ΕΤΕπ, η οποία θα αρχίσει την αξιολόγηση στις αρχές του επόμενου έτους με τη χρήση των ιδίων κεφαλαίων της, ενώ αυτή τη στιγμή η Ε. Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συζητούν για το πώς μπορεί κάτι τέτοιο να λειτουργήσει. Τρίτο σκέλος είναι να απλοποιηθούν οι κανόνες και οι διαδικασίες που αυτή τη στιγμή εμποδίζουν επενδύσεις να έρθουν στην Ε.Ε. Η διοίκηση του ταμείου θα αποτελείται από πρόεδρο, διοικητικό συμβούλιο και μία επιτροπή ανεξάρτητων ειδικών που θα αξιολογούν τα σχέδια.
Οι ηγέτες μέχρι στιγμής είναι προσεκτικοί, ενώ αρκετοί αμφισβητούν το πώς θα μεταφραστεί το σχέδιο σε οικονομική ανάπτυξη. «Το πακέτο μοιάζει πολύ με δημιουργική λογιστική αυτή τη στιγμή, αλλά τουλάχιστον οι προθέσεις είναι καλές» δήλωσε η Λιθουανή πρόεδρος Ντάλια Γκριμπουσκάιτε. Ενώ ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρένζι δήλωσε ότι «το σχέδιο Γιουνκέρ φαίνεται να οδηγείται προς την κατεύθυνσή μας που είναι να εξετάσει τις επενδύσεις που γίνονται και εκτός από το σύμφωνο σταθερότητας. Ενώ για τον Φινλανδό πρωθυπουργό Αλεξ Σταμπ «το επενδυτικό σχέδιο είναι μέρος ενός μεγαλύτερου θέματος. Χρειάζεται να απελευθερωθεί η εσωτερική αγορά».
Το δεύτερο θέμα που συζητήθηκε χθες είναι η κατάσταση στην Ουκρανία. Εκεί η στάση που κράτησε το Συμβούλιο αναμενόταν να είναι μάλλον «χλιαρή», καλώντας και τις δύο πλευρές να σεβαστούν τη συμφωνία του Μισνκ που έχει υπογραφεί μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας από το 2014 για εκεχειρία στην Ανατολική Ουκρανία. Συγχρόνως αναμένεται στα συμπεράσματα να υπάρχει αναφορά στα περαιτέρω μέτρα που θα λάβει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αν το κρίνει αναγκαίο. Σημειώνεται ότι θα είναι η πρώτη Σύνοδος Κορυφής με τον Πολωνό πρόεδρο του Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ να προεδρεύει.