ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Στις 29 Δεκεμβρίου,όταν ανακοινώθηκαν οι εκλογές στην Ελλάδα, οι Βρυξέλλες έμοιαζαν Αθήνα τον Δεκαπενταύγουστο, με το Ευρωκοινοβούλιο να είναι κλειστό και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο σε υπολειτουργία. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που ασχολούνται καθημερινά με τη χώρα μας, παρόλο που βρίσκονταν σε τυρολέζικα χωριά με ένα μέτρο χιόνι ή στο Βερολίνο με τις οικογένειές τους ανησύχησαν με τις εξελίξεις στη χώρα μας για άλλη μία φορά.
«Η Ε.Ε. δεν μπορεί να λειτουργήσει όταν μία νέα κυβέρνηση ανακαλεί τις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει η προηγούμενη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση» λέει ο διευθυντής του think tank Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκης Πολιτικής (CEPS) Ντάνιελ Γκρος στην «Κ». Για τον διάσημο οικονομολόγο αλλά και άλλους Ευρωπαίους αξιωματούχους μία πιθανή νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τους ανησυχεί όχι μόνο για την οικονομική πολιτική που θα ακολουθήσει αλλά και τις συνέπειες για την ευρύτερη Ευρώπη. «Η απειλή του ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν θα τηρήσει τις υποσχέσεις της χώρας θα έχει ως αποτέλεσμα οι μελλοντικές επιχειρήσεις διάσωσης να είναι λιγότερο πιθανές» λέει ο Γκρος και τονίζει ότι μία εκλογή ΣΥΡΙΖΑ θα δείξει ότι «μία νέα κυβέρνηση μπορεί απλά να κάνει ό,τι θέλει».
Τώρα κατά πόσο μία έξοδος από το ευρώ είναι πιθανή, ο Γκρος λέει ότι δεν έχει πλέον νόημα για την Ελλάδα, καθώς η υποτίμηση που θα γινόταν με επιστροφή στη δραχμή έχει ήδη επιτευχθεί. «Οι περισσότεροι Ελληνες δεν θέλουν έξοδο από το ευρώ, αλλά δεν φαίνονται και έτοιμοι να πληρώσουν το τίμημα της παραμονής».
Αυτό που τονίζει ο Γκρος αλλά και άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και είναι ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι η απειλή μιας εξόδου δεν λειτουργεί πλέον: η στάση στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο είναι όλο και περισσότερο, «αν δεν σας αρέσει, υπάρχει η πόρτα».
Σύμφωνα με υψηλόβαθμο Ευρωπαίο αξιωματούχο, η κατάσταση δεν είναι όπως το 2012 όταν οι Γερμανοί αποφάσισαν ότι μία έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη και με κόστος για την Ευρωζώνη που κανένας δεν μπορεί να υπολογίσει. «Τώρα το ρίσκο μετάδοσης είναι πολύ μικρό» λέει και τονίζει ότι το 2015 δεν υπάρχει ρίσκο στις αγορές με μία έξοδο της Ελλάδας, καθώς τα περισσότερα ελληνικά ομόλογα βρίσκονται μόνο στις ελληνικές τράπεζες και σε μερικά ξένα hedge funds.
Πρακτικά, όμως, αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα έχει λάβει μία επιμήκυνση του προγράμματος μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου για να κλείσει την τελευταία αξιολόγηση. Ομως, με το νέο χρονοδιάγραμμα των εκλογών, είναι ξεκάθαρο πως καμία κυβέρνηση δεν θα προλάβει να κλείσει την αξιολόγηση σε διάστημα λίγων εβδομάδων, αφού έχει αναλάβει, σύμφωνα με υψηλόβαθμο Ευρωπαίο αξιωματούχο. Οι εκπρόσωποι της τρόικας αυτή τη στιγμή, πέρα από μία σύντομη ανταλλαγή email, δεν έχουν συζητήσει το ενδεχόμενο μιας νέας επιμήκυνσης – κάτι τέτοιο αναμένεται να ξεκινήσει την επόμενη εβδομάδα, όταν θα επιστρέψουν στους κανονικούς τους ρυθμούς οι Βρυξέλλες.
Παράταση
Συγκεκριμένα, στην περίπτωση επικράτησης της Ν.Δ. και σχηματισμού κυβέρνησης από τον κ. Αντ. Σαμαρά, τότε, σύμφωνα με τον αξιωματούχο, μια παράταση 2-3 μηνών θα είναι πολύ εύκολο να δοθεί. Αν κερδίσει τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ και σχηματιστεί κυβέρνηση υπό τον κ. Αλ. Τσίπρα, τα πράγματα δυσκολεύουν καθώς θα πρέπει: «Πρώτον, να ζητήσει ο ίδιος ο κ. Τσίπρας την παράταση και δεύτερον, να έρθει και να εξηγήσει στους κ. Μοσκοβισί, Σόιμπλε και Ντάισελμπλουμ τι ακριβώς θέλει».
Από την πλευρά της η ΕΚΤ είναι ξεκάθαρο ότι δεν θα δεχθεί κανένα «κούρεμα» στα δάνειά της και ίδια θα είναι και η στάση που θα κρατήσει και το ΔΝΤ λέει ο έμπειρος αξιωματούχος. Το μόνο περιθώριο είναι με τα δάνεια από τα κράτη- μέλη «με τα οποία έχετε κάνει συμβόλαια και δεν είναι χρήματα των αγορών», θέλοντας να τονίσει ότι τα περιθώρια για αλλαγές στους όρους της συμφωνίας, επαναδιαπραγμάτευση κ.λπ. είναι λίγα.
Για την πιθανή παράταση του προγράμματος που θα πρέπει να ζητήσει η όποια κυβέρνηση έρθει στην εξουσία, θα πρέπει να λάβει υπ’ όψιν της ότι μπορεί να αντιμετωπίσει την αντίδραση ορισμένων κρατών – μελών, ιδιαίτερα της Φινλανδίας που έχει εθνικές εκλογές τον Απρίλιο. Η πολιτική ηγεσία της δεν επιθυμεί σε προεκλογική περίοδο να περάσει από το Κοινοβούλιό της άλλη μια απόφαση για την Ελλάδα, καθώς εκτιμά ότι μία τέτοια εξέλιξη θα την επιβάρυνε πολιτικά.
«Η λανθασμένη άποψη ότι η απόρριψη της λιτότητας δημιουργεί ανάπτυξη μπορεί να δημιουργηθεί» λέει ο Γερμανός οικονομολόγος, καθώς πια η πολιτική της λιτότητας έχει τελειώσει, δεν χρειάζονται νέες περικοπές ενώ η ελληνική οικονομία είναι έτοιμη να γυρίσει. «Οι πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ θα επωφεληθούν από μία ανάκαμψη που δεν είναι δική τους» λέει χαρακτηριστικά.