ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ, ΒΕΡΟΛΙΝΟ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ. «Ο χρόνος τελειώνει. Στις επόμενες δύο εβδομάδες πρέπει να δείξουν συμβιβαστική διάθεση». Η δήλωση αυτή, Γερμανού αξιωματούχου, με πολύ σημαντική ευρωπαϊκή εμπειρία, που δεν συγκαταλέγεται στους σκληρούς, είναι ενδεικτική των δυσκολιών που έχει αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση στις πρώτες επαφές της στις «δυσάρεστες» –όπως τις αποκαλεί ο Γ. Βαρουφάκης– αίθουσες των Βρυξελλών.
Σε συνομιλίες που είχε τις περασμένες μέρες η «Κ» με εκπροσώπους πολλών ευρωπαϊκών χωρών –από τον άκαμπτο Βορρά αλλά και τον υπερχρεωμένο Νότο– προέκυψαν, με εντυπωσιακή ομοφωνία, μια σειρά από κοινές αντιδράσεις στη διπλωματική φρενίτιδα του κ. Τσίπρα και του επιτελείου του. Μέρος της κριτικής των Ευρωπαίων αφορά ζητήματα ύφους και διαπραγματευτικής τακτικής –από τις ακατάσχετες διαρροές έως την τάση του κ. Βαρουφάκη να προκαλεί, κατά κάποιον τρόπο, αυτούς που πρέπει να πείσει (τα περί χρεοκοπημένης Ιταλίας, η παρομοίωση της τρόικας με βασανιστές της CIA κ.ο.κ.). Υπάρχουν όμως και κρίσιμα ζητήματα ουσίας, που καθιστούν εξαιρετικά σύνθετο εγχείρημα την επίτευξη της συμφωνίας την οποία και οι δύο πλευρές επιζητούν.
«Υπάρχει η αίσθηση ότι αυτή η κυβέρνηση δεν έχει μάθει ακόμα τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η Ευρωπαϊκή Ενωση» σημειώνει μία πηγή, απηχώντας ένα αίσθημα που εξέφρασαν πολλοί. Αναφέρει, μάλιστα, τον Ματέο Ρέντσι ως ένα πρόσφατο παράδειγμα πολιτικού που κατέφθασε στις Βρυξέλλες ως υπερ-ενθουσιώδης κατακτητής, για να προσγειωθεί γρήγορα στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα –στην οποία πλέον έχει προσαρμοστεί άριστα. Σύμφωνα με Πορτογάλο συνομιλητή της «Κ», «υπάρχει ένα μεσσιανικό στοιχείο» στην προσέγγιση της νέας κυβέρνησης, η οποία «πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι και οι άλλες κυβερνήσεις έχουν λάβει δημοκρατική εντολή από τους ψηφοφόρους τους».
Η κοινή στάση των κρατών-μελών της Ευρωζώνης απέναντι στα ελληνικά αιτήματα για επαναδιαπραγμάτευση από μηδενική βάση είχε φανεί ήδη από το Euro Working Group, προ δεκαημέρου. Συνήθως, οι συνεδριάσεις του Euro Working Group προετοιμάζουν μεγάλο μέρος του κοινού ανακοινωθέντος που θα προκύψει στο Eurogroup, αφήνοντας κενά μόνο τα ακραιφνώς πολιτικά σημεία.
Αυτή τη φορά δεν προχώρησε επαρκώς αυτή η προπαρασκευαστική δουλειά, κυρίως επειδή η ελληνική πλευρά δεν παρουσίασε λεπτομερή πρόταση με συγκεκριμένους αριθμούς. Αντ΄ αυτού, έγινε μια γενική συζήτηση για τις τρεις επιλογές ενώπιον της Ελλάδας: παράταση, νέο πρόγραμμα ή καθόλου πρόγραμμα. Με μια φωνή, οι 18 εταίροι τάχθηκαν υπέρ της πρώτης επιλογής, ως του ταχύτερου τρόπου αποφυγής του άμεσου κινδύνου πιστωτικής ασφυξίας.
Την περασμένη Τετάρτη ήταν η σειρά των υπουργών Οικονομικών, μαζί με την Κριστίν Λαγκάρντ, τον Μάριο Ντράγκι και τον Πιερ Μοσκοβισί, να βιώσουν στο πετσί τους την ιδιότυπη προσέγγιση της ελληνικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με άτομο με άμεση γνώση του τι διημείφθη, ήταν ένα ασυνήθιστο Eurogroup από πολλές απόψεις: από τη διάρκεια της παρουσίασης του Ελληνα υπουργού, το γεγονός ότι ζήτησαν τον λόγο όλα τα κράτη-μέλη, αλλά και το ότι ο κ. Βαρουφάκης «διαπραγματεύθηκε για κάθε λέξη στο κοινό ανακοινωθέν».
Η φινλανδική αντιπροσωπεία, όπως έμαθε η «Κ», ήταν μεταξύ εκείνων που ήταν έκπληκτες που δεν υπήρχε, ούτε σε αυτή τη συνεδρίαση, ποσοτικοποιημένη πρόταση από τους Ελληνες. Οι Φινλανδοί είναι ένας από τους λόγους που τα χρονικά περιθώρια στενεύουν επικίνδυνα. Το κοινοβούλιό τους, το οποίο πρέπει να εγκρίνει οποιαδήποτε τροποποίηση του ελληνικού προγράμματος, σε λίγες εβδομάδες θα διαλυθεί, ενόψει των εκλογών της 19ης Απριλίου. Οπως εξήγησαν στην «Κ» πηγές της φινλανδικής αντιπροσωπείας στις Βρυξέλλες, η προεκλογική εκστρατεία στη χώρα τους θα επικεντρωθεί στις περικοπές που πρέπει να γίνουν κι εκεί.
Οι Φινλανδοί, όπως και ο κ. Σόιμπλε, έφυγαν νωρίς από τη συνεδρίαση του Eurogroup. Στο αεροπλάνο, καθώς ετοιμάζονταν να αποχωρήσουν, έλαβαν μήνυμα ότι ο Έλληνας υπουργός ήθελε να κάνει μία ακόμα μικρή αλλαγή. Μόνο όταν προσγειώθηκαν στο Βερολίνο, έμαθαν ότι δεν υπήρχε ανακοινωθέν.
