Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανος ως Ελληνας;
Το 2010 στη Νότια Αφρική, όταν είδα ότι ένας Ελληνας μετανάστης, ο Γεώργιος Μπίζος, ήταν ως δικηγόρος στο πλευρό του Μαντέλα από την αρχή και σε αυτόν είναι αφιερωμένη μια βιτρίνα στο Μουσείο του Αγώνα κατά του απαρτχάιντ.
Σε τι σας έκανε καλύτερο η διεθνής εμπειρία σας;
Μου έδωσε την ευκαιρία για την «ποικίλη δράσι των στοχαστικών προσαρμογών», όπως λέει ο Καβάφης. Η αρχική μου επιλογή να γίνω μηχανικός ήταν εσφαλμένη, αλλά ευτυχώς τη διόρθωσα εγκαίρως στην Καλιφόρνια. Και ως οικονομολόγος άλλαξα αντικείμενο τουλάχιστον τρεις φορές στην καριέρα μου.
Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία;
Την αγάπη για την ιστορία και τα μαθηματικά.
Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες;
Υπερέχουμε στον αυθορμητισμό και στις ζεστές προσωπικές επαφές που κάνουν τη ζωή πιο ευχάριστη. Υστερούμε στον ορθολογισμό που κάνει τη ζωή πιο εύκολη.
Πώς θα γίνει ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο;
Εχει πολύ δρόμο να διαβεί. Ας αρχίσουμε από την αξιοκρατία και την εξωστρέφεια. Ετσι όπως είναι σήμερα τα πράγματα, βλέπουμε πανεπιστημιακά τμήματα, και μάλιστα σε κεντρικά ιδρύματα, στα οποία καθηγητές, οι οποίοι έχουν σταματήσει να κάνουν έρευνα εδώ και δεκαετίες, διευθύνουν διδακτορικές διατριβές και διορίζουν παλιούς τους φοιτητές καθηγητές στο ίδιο τμήμα όπου φοίτησαν. Με τέτοια εσωστρέφεια πώς να εισχωρήσουν καινούργιες ιδέες και πώς να βγουν καλύτεροι φοιτητές από τα ελληνικά πανεπιστήμια;
Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία;
Θα αφαιρούσα τα όποια εμπόδια προβάλλουν το κράτος και τα οργανωμένα συμφέροντα.
Η έννοια της αριστείας πού εκφράζεται στην Ελλάδα;
Σε μερικά πρόσωπα διάσπαρτα σε διάφορα ιδρύματα και άγνωστα στους περισσότερους Ελληνες. Στην Ελλάδα κυριαρχούν οι φωνακλάδες – ακόμη κι αν δεν έχουν τίποτα να πουν. Αυτό, άλλωστε, φάνηκε καθαρά στις περισσότερες γνώμες που διατυπώθηκαν για διάφορα επίμαχα θέματα στη διάρκεια της κρίσης.
Τι ουσιαστικό μπορούν να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού;
Η Διασπορά δεν μπορεί να σώσει τους Ελληνες από τις δικές τους εσφαλμένες επιλογές. Υπενθυμίζω ότι από τον Ιούνιο του 2011 οικονομολόγοι κυρίως της Διασποράς έθεσαν καθαρά το δίλημμα στους Ελληνες: μεταρρυθμίσεις ή χρεοκοπία. Εξακολουθούν να το επαναλαμβάνουν χωρίς να εισακούγονται. Και στα πανεπιστημιακά συμβούλια διοίκησης συμμετέχουν εθελοντικά πολλοί πανεπιστημιακοί από το εξωτερικό. Δεν έγιναν όμως πάντοτε αποδεκτοί από το εγχώριο πανεπιστημιακό κατεστημένο. Ευτυχώς, στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, στο συμβούλιο του οποίου συμμετέχω, τα πράγματα πάνε καλά μέχρι στιγμής.
Τι θα συμβουλεύατε έναν συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα;
Να διατηρήσει τις διασυνδέσεις του με τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Αν και ο επιστημονικός τρόπος του σκέπτεσθαι είναι παγκοσμιοποιημένος, πολλές φορές δεν διαπερνά τα ελληνικά σύνορα.
Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση – και ποιο είναι;
Η κρίση είναι ακόμα σε εξέλιξη. Δυστυχώς, μέχρι τώρα δεν βλέπω σημάδια προόδου στη νοοτροπία των πολιτών. Ολοι τα περιμένουν όλα από το κράτος και, από την άλλη, ούτε το σέβονται ούτε τηρούν τους νόμους του.Η αναδιάρθρωση του κράτους, αρχίζοντας από το νομικό σύστημα και την εφαρμογή των νόμων, είναι προϋπόθεση για πρόοδο στον οικονομικό τομέα. Εάν δεν γίνει αυτό, θα πηγαίνουμε συνεχώς από τη μία κρίση στην άλλη.
Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα;
Για μένα είναι πια αργά. Αν γυρίσω, θα είναι μόνο για ορισμένο χρονικό διάστημα και εφόσον μου ζητήσουν να προσφέρω κάποια υπηρεσία.
Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε;
Τον καφέ και την εφημερίδα κάθε μέρα. Και η εφημερίδα είναι η «Καθημερινή», που διάβαζα και πριν φύγω από την Ελλάδα. Τώρα τη διαβάζω από το Διαδίκτυο.
Ο Ελληνας ήρωάς σας.
Ο Οδυσσέας, αν και είναι πρόσωπο μυθοπλασίας. Από τον πραγματικό κόσμο θα επέλεγα τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Παιχνίδι με τις λέξεις
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Ενα εκκλησάκι «σκαρφαλωμένο» στο βράχο της Ακροναυπλίας, όπου πήγαινα παιδί με τη μητέρα μου.
Το πρόσωπο που νοσταλγώ.
Στην ηλικία μου είναι πολλοί εκείνοι που έφυγαν και των οποίων μου λείπει «η κίνηση του προσώπου, το σχήμα της στοργής», όπως λέει ο Σεφέρης.
Η γεύση που συχνά ανακαλώ.
Το φιλί μιας όμορφης κοπέλας όταν ήμουν νέος.
Η πιο ελληνική μου λέξη.
Ανένταχτος.
Σταθμοί στη ζωή του
1938: Γεννήθηκε στον Πειραιά.
1960: Πτυχίο μηχανολόγου ηλεκτρολόγου από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ).
1970: Διδακτορικό σε επιχειρησιακές έρευνες και οικονομικά στο University of California, Berkeley. Επίκουρος καθηγητής στη σχολή Διοικητικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου της Οτάβα – μετά μία 10ετία, γίνεται τακτικός καθηγητής. Επισκέπτης καθηγητής Οικονομικών στο University of California, Santa Barbara και στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης.
2007: Μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Καναδά