ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Το βράδυ της Τετάρτης, πριν από τη σύνοδο κορυφής, η Γερμανίδα καγκελάριος δέχεται τηλεφώνημα από τον Ευρωπαίο πρωθυπουργό, ο οποίος εκφράζει την ανησυχία του για το αν θα υπάρξει κάποια άλλη απόφαση για την Ελλάδα, διαφορετική από αυτήν του Eurogroup στις 20 Φεβρουαρίου. Η απάντηση που δέχεται από την πιο ισχυρή ηγέτιδα της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι καθησυχαστική: «Το μήνυμά μας προς τον κ. Τσίπρα είναι ένα», του λέει, «τηρήστε τη συμφωνία του Eurogroup».
Και όντως, παρά τις 3 ώρες και 45 λεπτά της μεταμεσονύκτιας επταμερούς συνάντησης της Πέμπτης, ο κ. Αλέξης Τσίπρας έφυγε χωρίς να έχει λύσει το βασικό θέμα, της ρευστότητας, το οποίο εξήγησε στους υπολοίπους ότι είναι ιδιαίτερα πιεστικό, καθώς τα χρήματα φτάνουν μέχρι τον Απρίλιο. Αυτό που κατάφερε, όμως, είναι να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των εταίρων του, που ιδιαίτερα μετά το ναυάγιο των τεχνικών συζητήσεων στην Αθήνα είχαν χάσει την υπομονή τους με τη στάση της κυβέρνησης και περίμεναν από εκείνον συγκεκριμένες εξηγήσεις.
Τελευταία ευκαιρία
Η εμπιστοσύνη ξανακερδήθηκε και το κλίμα έφτιαξε, αλλά Ευρωπαίοι αξιωματούχοι τόνιζαν ότι αυτή είναι η «τελευταία ευκαιρία». Το κλίμα όμως δεν ήταν θετικό από την αρχή. Κατά τα πρώτα 10΄ λεπτά της συνάντησης ο κ. Τσίπρας, σύμφωνα με πληροφορίες, είχε πολύ οξύ τόνο στον λόγο του, κάνοντας μία τοποθέτηση με την οποία ζητούσε χρηματοδότηση χωρίς να προσφέρει κάποιο συγκεκριμένο αντάλλαγμα.
Ο τόνος του ήταν οξύς και τις προηγούμενες μέρες, κατά τη διάρκεια των συνεννοήσεών του με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντ. Τουσκ, για την επικείμενη συνάντηση. Ο Ελληνας πρωθυπουργός δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά του όταν του ανακοινώθηκε ότι θα συμμετείχε στο τραπέζι των συζητήσεων και ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες διπλωματικές πηγές.
Οταν ξεκίνησε η συζήτηση ο κ. Τσίπρας απευθύνθηκε πρώτα στον διοικητή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, λέγοντας ότι η Τράπεζα δεν έχει κάνει αρκετά για να βοηθήσει το θέμα της ρευστότητας στην Ελλάδα και ότι η στάση που κρατάει δεν είναι σύμφωνη με τον θεσμικό της ρόλο. Ο κ. Ντράγκι απάντησε στον κ. Τσίπρα σε αυστηρό τόνο ότι η ΕΚΤ είναι αυτή που παρέχει στις ελληνικές τράπεζες 104 δισεκατομμύρια ρευστότητα και τόνισε ότι δεν είναι δικό του θέμα αν κυριαρχεί ανασφάλεια στους Ελληνες πολίτες και βγάζουν τα λεφτά τους από τις τράπεζες.
Γρήγορα η συζήτηση πήγε στην «απαράδεκτη» συμπεριφορά της ελληνικής πλευράς προς τα τεχνικά κλιμάκια, όπως είπε ο κ. Ντράγκι, που είχε και τον ρόλο του εκπροσώπου της τρόικας στη συνάντηση. «Οι θεσμοί δεν μπορούν να δουλεύουν από ξενοδοχεία, είναι το μόνο μέρος του κόσμου όπου έχει πάει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και δεν του επιτρέπουν να δουλέψει σε υπουργεία», είπε ο κ. Ντράγκι. Επίσης, έκανε αναφορά και στις συγκεντρώσεις που έγιναν έξω από τα αθηναϊκά ξενοδοχεία που βρίσκονταν τα τεχνικά κλιμάκια, αφήνοντας το υπονοούμενο στον πρωθυπουργό ότι το κόμμα του μπορεί ακόμα και να έχει υποκινήσει αυτές τις διαμαρτυρίες.
Στον ίδιο σκληρό τόνο κινήθηκε και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, που είπε στον κ. Τσίπρα «πρόσεχε τις απαξιωτικές δηλώσεις για την Ευρώπη», τονίζοντας ότι ο Ελληνας πρωθυπουργός επιτρέπει τη δημιουργία ενός κλίματος ιδιαίτερα αντιευρωπαϊκού στη χώρα, ενώ αναφέρθηκε σε δηλώσεις συγκεκριμένων υπουργών που πυροδοτούν και αυτές περισσότερο το άσχημο κλίμα (κυρίως η δήλωση για τζιχαντιστές από τον κ. Π. Καμμένο που ενόχλησε μια σειρά Ευρωπαίων ηγετών). Τέλος, ο κ. Γιουνκέρ αναφέρθηκε και αυτός στον τρόπο που συμπεριφέρεται η ελληνική πλευρά στα τεχνικά κλιμάκια που έχουν εκφράσει φόβους ακόμη και για τη σωματική τους ακεραιότητα.
Η παρέμβαση
Ο κ. Τσίπρας από την πλευρά του είπε ότι δίνοντας τα στοιχεία που ζητούν τα τεχνικά κλιμάκια είναι σαν να παραδίδει μέρος της κυριαρχίας της χώρας. Η κ. Μέρκελ παρενέβη εκεί για να εξηγήσει στον Ελληνα πρωθυπουργό ότι ούτε σε αυτήν αρέσει που κάθε χρόνο έρχεται το ΔΝΤ στο Βερολίνο και μπαίνει σε υπουργεία για να μαζέψει στοιχεία, ώστε να συντάξει την ετήσια έκθεση γνωστή και ως «άρθρο 4» του Ταμείου, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει άλλος τρόπος.
Από εκείνη τη στιγμή, πηγές των Βρυξελλών περιγράφουν ότι ο τόνος του κ. Τσίπρα άλλαξε τελείως και άρχισε να χτίζεται εμπιστοσύνη και θετικό κλίμα στο τραπέζι.
Από την αρχή, όμως, ήταν ξεκάθαρο ότι ο Ελληνας πρωθυπουργός είχε πολύ περιορισμένα περιθώρια κινήσεων, καθώς Μέρκελ και Ολάντ με το που κάθησαν στο τραπέζι επέμειναν ότι η Ελλάδα πρέπει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της από το Eurogroup του Φεβρουαρίου. Ο κ. Τσίπρας έθιξε το θέμα της ρευστότητας, ότι τα όρια είναι πολύ στενά και ζήτησε να παρουσιάσει τις μεταρρυθμίσεις νωρίτερα από το τέλος Απριλίου ώστε να μπορέσει να εξασφαλίσει και κάποια υποδόση για να λύσει το ζήτημα της ρευστότητας, κάτι που βρήκε τον κ. Ντάισελμπλουμ σύμφωνο. Στο τέλος, στην κοινή δήλωση ο κ. Τσίπρας ζήτησε να μπει αναφορά στην επιστροφή των τόκων των κεντρικών τραπεζών SmP’s, κάτι το οποίο η κ. Μέρκελ αρνήθηκε.
Η επιμόρφωση
«Ηταν πολύ επιμορφωτική συνάντηση» για τον κ. Τσίπρα, λέει αξιωματούχος που γνωρίζει με λεπτομέρειες τη συζήτηση, καθώς, όπως λέει, έφυγε γνωρίζοντας πολύ καλύτερα πώς λειτουργούν οι θεσμοί και ποια ήταν τα περιθώριά του. «Του έγινε ξεκάθαρο ότι ή συνεχίζεις με τις μεταρρυθμίσεις άμεσα ή διαλέγεις τον δρόμο του Grexit», κάτι για το οποίο ο ίδιος ο πρωθυπουργός δεσμεύθηκε ότι θα αποφύγει με κάθε κόστος, αν και οι εταίροι τόνισαν ότι η στάση που έχει κρατήσει μέχρι στιγμής η κυβέρνηση «φλερτάρει» πολύ επικίνδυνα με το Grexident.