Αντιμέτωπες με ένα νέο και σαρωτικό κύμα εκροών κεφαλαίων που τις απογυμνώνει από όσο χρήμα εισέρρευσε στα ταμεία τους τα χρόνια της χρηματοπιστωτικής κρίσης, αλλά παράλληλα και με την πτώση των τιμών των εμπορευμάτων, που μειώνει δραματικά τα έσοδά τους, οι αναδυόμενες οικονομίες επιβραδύνουν το ρυθμό τους και κάποιες από αυτές κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν βαθύτατες οικονομικές κρίσεις. Στην έκθεσή του για την παγκόσμια οικονομία, το ΔΝΤ επισημαίνει την επιβράδυνση των αναδυόμενων οικονομιών, ενώ λίγες ημέρες νωρίτερα είχε δώσει στη δημοσιότητα στοιχεία που εμφανίζουν δραματική μείωση των συναλλαγματικών τους διαθεσίμων, αντανάκλαση αυτών ακριβώς των εκροών κεφαλαίων που επαναπατρίζονται εν αναμονή της επικείμενης αύξησης των επιτοκίων στις ΗΠΑ.
Ο παράγων ΑΙΙΒ
Οι δυσοίωνες προβλέψεις του Ταμείου για την ετερόκλητη κατηγορία αυτών των χωρών έρχονται, πάντως, λιγότερο από ένα μήνα μετά την είδηση ότι μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες προσχωρούν στην κινεζικής επιρροής Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών (ΑΙΙΒ). Πρόκειται για μια είδηση που παγίωσε την εντύπωση ότι αναδύεται ισχυρός ο οικονομικο-πολιτικός πόλος μιας ομάδας αναδυόμενων χωρών και ενσωματώνει δυτικές οικονομίες στη σφαίρα επιρροής του.
Γεωπολιτικοί παράγοντες, όπως η ένταση ανάμεσα στη Ρωσία και τη Δύση, με αιχμή τον εμφύλιο στην Ουκρανία, οδηγούν σε συσπειρώσεις ανάμεσά τους, τουλάχιστον όταν αυτό είναι δυνατόν, όπως συνέβη στην περίπτωση Μόσχας- Πεκίνου. Οι ανακατατάξεις επιφέρουν αλλαγή στον ρόλο τους στην παγκόσμια οικονομία, που παρά τα δεινά τους φαίνεται προς το παρόν να παραμένει σχετικά ισχυρός.
Στην ειδική μνεία του για τις αναδυόμενες οικονομίες, το ΔΝΤ προεξοφλεί την επιβράδυνσή τους συνολικά σε ρυθμό ανάπτυξης 4,3% φέτος από το 4,6% του 2014. Αποδίδει την αποδυνάμωσή τους στην πτώση της τιμής του πετρελαίου που πλήττει όσες είναι πετρελαιοπαραγωγοί χώρες, όπως η Ρωσία αλλά και οι χώρες του Κόλπου. Σε ό,τι αφορά τη Ρωσία, πάντως, έχει προηγηθεί έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας που υπογραμμίζει πως ούτε το φθηνό πετρέλαιο ούτε οι οικονομικές κυρώσεις της Δύσης μετά την προσάρτηση της Κριμαίας δεν έχουν καταφέρει ακόμη βαρύ πλήγμα στην οικονομία της, καθώς τα αντανακλαστικά της ρωσικής ηγεσίας αποδείχθηκαν ταχύτητα, ενώ η χώρα διέθετε τεράστια συναλλαγματικά διαθέσιμα. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά πως οι επιπτώσεις στη ρωσική οικονομία θα γίνουν περισσότερο αισθητές το 2016.
Το ΔΝΤ, πάντως, θεωρεί επιβαρυντικό παράγοντα για την ανάπτυξη της Κίνας, και κατ’ επέκτασιν όσων αναδυόμενων επηρεάζονται από αυτήν, τις προσπάθειες του Πεκίνου να περιορίσει τους κινδύνους που απορρέουν από την ταχύτατη πιστωτική επέκταση, καθώς αναμένεται να επιβραδύνουν περαιτέρω τις επενδύσεις στη χώρα.
Η Βραζιλία
Σε ό,τι αφορά τη Λατινική Αμερική, προεξοφλεί περαιτέρω επιβράδυνση των οικονομιών της εξαιτίας της πτώσης των τιμών των εμπορευμάτων και ιδιαιτέρως της χειμαζόμενης Βραζιλίας. Παράλληλα, όμως, δίνει έμφαση στη στροφή που καταγράφουν δύο εκ των μεγαλύτερων αναδυόμενων οικονομιών, η Κίνα και η Ινδία, με την Ινδία να υπερβαίνει για πρώτη φορά την Κίνα σε ρυθμούς ανάπτυξης, τρέχοντας πλέον με 7,5% τόσο φέτος όσο και το 2016, όταν η Κίνα θα επιβραδύνεται σε ρυθμούς κάτω του 7% και συγκεκριμένα στο 6,8% φέτος και στο 6,3% το 2016.
Η έκθεση του ΔΝΤ προηγείται κατά μία ημέρα της είδησης που έρχεται από τη Στατιστική Υπηρεσία της Κίνας και φέρει τη δεύτερη οικονομία στον κόσμο να σημειώνει τη χαμηλότερη ανάπτυξη των τελευταίων 6 ετών επιβραδυνόμενη ήδη το πρώτο τρίμηνο του έτους στο 7,0%. Την ίδια ημέρα, η Βραζιλία ανακοινώνει αιφνιδιαστικά ανάπτυξη 0,36% τον Φεβρουάριο διαψεύδοντας τις προβλέψεις για πτώση του ΑΕΠ της κατά 0,2%.
Αυτό δεν αναιρεί, βέβαια, ότι η οικονομική κρίση της χώρας έχει ήδη εξελιχθεί σε πολιτική, με τους Βραζιλιάνους να έχουν βγει στους δρόμους τον Μάρτιο διαμαρτυρόμενοι για την ύφεση, τον πληθωρισμό και τη διαφθορά που καταστρέφει τη χώρα.
Ασιατική τράπεζα επενδύσεων με 57 μέλη
Το Πεκίνο ανακοίνωσε μέσα στην εβδομάδα ότι 57 χώρες θα είναι ιδρυτικά μέλη της Ασιατικής Τράπεζας Επενδύσεων σε Υποδομές (ΑΙΙΒ). Πρόκειται αναμφίβολα για επιτυχία του Πεκίνου, καθώς η εν λόγω αναπτυξιακή και επενδυτική τράπεζα έχει ανταγωνιστικό ρόλο προς διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, που εντάσσονται στη σφαίρα επιρροής της Ουάσιγκτον. Μία ημέρα αργότερα, στέλεχος της αμερικανικής κυβέρνησης τόνισε πως οι ΗΠΑ θα εξακολουθήσουν να πιέζουν την Κίνα ώστε η νέα τράπεζα να συνεργασθεί με τους υφιστάμενους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και να υιοθετήσει τα δικά τους κριτήρια και τις δικές τους προδιαγραφές, όπως έχουν παγιωθεί επί 70 χρόνια αναφορικά με θέματα διαφάνειας, αποτροπής της διαφθοράς, προστασίας του περιβάλλοντος και εργασιακών δικαιωμάτων. Το Πεκίνο, που προχώρησε πέρυσι στην ίδρυση της νέα τράπεζας, έχει τονίσει ότι θα είναι ο μεγαλύτερος μέτοχός της χωρίς να έχει όμως δικαίωμα αρνησικυρίας.