Πόσο ομαλά μπορεί να εφαρμοστεί μια συμφωνία που θα έχει υπογραφεί «με το όπλο στον κρόταφο» της οικονομίας; Κάποιοι, μεταξύ στελεχών της κυβέρνησης, πιστεύουν ότι το δύσκολο τμήμα της προσγείωσης του ΣΥΡΙΖΑ στον ρεαλισμό της διακυβέρνησης είναι να βρει τον αεροδιάδρομο και να μη συντριβεί το σκάφος κατά τη διαδικασία του touch down. Τα υπόλοιπα θα κυλήσουν ομαλά, η σύγχυση στο πιλοτήριο θα περιοριστεί και το πλήρωμα του πολυποίκιλου σχηματισμού θα κάνει όσα απαιτεί η επαναφορά του κράτους και της οικονομίας σε κανονικές συνθήκες.
Επιτρέψτε μου να αμφιβάλλω! Απόδειξη οι τρεις (από τις τέσσερις) κυβερνήσεις που διαχειρίστηκαν τις επιπτώσεις της παγκόσμιας κρίσης. Οταν οι απαραίτητες διατάξεις περνούσαν από τη Σκύλλα των αντιδρώντων βουλευτών, τις κατάπινε η Χάρυβδη του κρατικισμού και των συντεχνιών.
Στις Βρυξέλλες (και αλλού) φοβούνται πως ίδια και χειρότερη θα είναι η επόμενη μέρα της συμφωνίας με την παρούσα κυβέρνηση Τσίπρα.
Ακόμη κι αν αφήσει κανείς στην άκρη τις ειδικές δυσκολίες που εμφανίζουν οι μεταρρυθμίσεις, η αυστηρή τήρηση δημοσιονομικής ισορροπίας δεν είναι καθόλου διασφαλισμένη. Το επιτελείο Τσίπρα περιέγραφε πριν από τις εκλογές την εκπόνηση ενός νέου μεσοπρόθεσμου προγράμματος που θα αποτύπωνε την εφαρμογή του κανόνα των μη ελλειμματικών προϋπολογισμών.
Στις πολύμηνες συζητήσεις, το οικονομικό επιτελείο δεν παρουσίασε κάτι παρόμοιο. Το Μαξίμου έχει πιστέψει τη ρητορική Βαρουφάκη περί «μικρότερου πρωτογενούς πλεονάσματος» ως από τον ορισμό του σχετικού στόχου να μετρείται η ένταση της δημοσιονομικής λιτότητας. Οταν λοιπόν ζητεί «χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα για τα πρώτα χρόνια», σημαίνει πως ταυτοχρόνως ζητεί νέο δανειακό πρόγραμμα, το οποίο μάλιστα θα στηριχθεί σε αναδιοργάνωση του χρέους. Ειδάλλως, η εξυπηρέτηση του χρέους, αποκλειστικός σκοπός της οποίας είναι τα πλεονάσματα μέσω των οποίων πληρώνονται οι τόκοι, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί.
Η επόμενη μέρα του προγράμματος απαιτεί τη συστηματική περικοπή κρατικών δαπανών, την οποία βδελύσσονται τα στελέχη της κυβέρνησης, αφού δήθεν καταπατεί τις «κόκκινες γραμμές» τους. Κατ’ αντανάκλαση και επιπροσθέτως απαιτείται αύξηση των φορολογικών εσόδων πέραν των όσων έχουμε υπολογίσει.
Οπως σήμερα δεν βγαίνουν οι αριθμοί προκειμένου να καταλήξουμε σε συμφωνία, ακόμη περισσότερο δεν θα μπορούν, αύριο, τα κυβερνητικά στελέχη να πιάνουν τους στόχους για τους οποίους ετοιμάζεται να δεσμευθεί η κυβέρνηση. Με άλλα λόγια, στον πρώτο έλεγχο, το πολύ εντός εξαμήνου, η κυβέρνηση θα βρεθεί με έναν προϋπολογισμό που δεν κλείνει και μια ουρά μεταρρυθμίσεων που κανείς δεν θα θέλει να ψηφίσει.
Ο κ. Τσίπρας οφείλει να εγκαταλείψει το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, να συγκροτήσει ικανό οικονομικό επιτελείο και να καλέσει τους κεφαλαιούχους να επενδύσουν στην άμεση πραγματοποίηση ουσιαστικών κερδών στο πλαίσιο μιας υποδειγματικά ανεμπόδιστης καπιταλιστικής ανάκαμψης. Μοιάζει, και πιθανότατα είναι, μάλλον αδύνατον.