Οι συντελεστές ΦΠΑ και το ύψος των εσόδων που θα αποφέρει το νέο σύστημα έχουν αναδειχθεί σε μείζον ζήτημα της διαπραγμάτευσης, σε σημείο μάλιστα που αρκετοί θεωρούν ότι εάν βρεθεί κοινό τόπος σ’ αυτό το μέτωπο, θα γίνει ένα μεγάλο βήμα προκειμένου να κλείσει το δημοσιονομικό κενό του 2015 και να ανοίξει ο δρόμος για την ολοκλήρωση της συμφωνίας. Την ώρα που η ελληνική κυβέρνηση παρουσιάζει διάφορα σενάρια για τον εξορθολογισμό του συστήματος ΦΠΑ, οι πιστωτές θέτουν δύο κριτήρια: Πρώτον, την απλοποίηση του συστήματος, που οδηγεί επί της ουσίας σε δύο συντελεστές αντί τριών που προτείνει η Αθήνα και δεύτερον, την είσπραξη εσόδων ύψους 1,8 δισ. ευρώ ή αλλιώς 1% του ΑΕΠ.
Στα υπόλοιπα φορολογικά μέτρα και κυρίως εκείνα που σχετίζονται με τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, φαίνεται να υπάρχει συμφωνία, δεδομένου ότι μόνο θετικά μπορούν να συμβάλουν στα δημόσια έσοδα.
Ταυτόχρονα, σύγκλιση υπάρχει και στην αύξηση της έκτακτης εισφοράς, στη διατήρηση του ΕΝΦΙΑ και στη φορολόγηση κάποιων ειδών πολυτελείας. Ειδικά αυτό το τελευταίο θα αποφασιστεί οριστικά μετά τη διαμόρφωση των συντελεστών ΦΠΑ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες βρίσκονται τα εξής φορολογικά θέματα:
Συντελεστές ΦΠΑ.
Η ελληνική πλευρά επιμένει στην εφαρμογή τριών συντελεστών, με το τελευταίο σενάριο που έχει πέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων να προβλέπει συντελεστές 6,0% – 6,5%, 10% – 11% και 21% ή 22%. Η πρόταση αυτή αναλύεται ως εξής:
1. Στον πολύ χαμηλό συντελεστή 6,0% – 6,5% να υπαχθούν μόνο τα φάρμακα. Σημειώνεται ότι για κάθε μία μονάδα αύξησης του ΦΠΑ στα φάρμακα υπάρχει επιβάρυνση 30 – 35 εκατ. ευρώ στα ασφαλιστικά ταμεία.
2. Στον χαμηλό συντελεστή 10% – 11% να ενταχθούν ο τουρισμός, τα βιβλία, ο Τύπος και ορισμένα βασικά είδη διατροφής (ψωμί και γάλα). Η κυβέρνηση προτείνει, μάλιστα, για τον συντελεστή αυτόν και τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας.
3. Στον βασικό συντελεστή 21% ή 22% να ενταχθούν όλες οι υπηρεσίες και τα αγαθά. Εφόσον συμφωνηθεί το σενάριο αυτό, θα προκύψουν επιβαρύνσεις για όλα τα τρόφιμα (εκτός από το ψωμί και το γάλα) και στον κλάδο της εστίασης, που υπάγονται σήμερα στον συντελεστή 13%. Ανεπαίσθητες θα είναι οι μειώσεις για τα καύσιμα, τα τσιγάρα, τα οινοπνευματώδη ποτά, τα είδη ένδυσης και υπόδησης, τα ηλεκτρικά είδη κ.λπ., που σήμερα φορολογούνται με συντελεστή 23%. Η πρόταση αυτή της Αθήνας οδηγεί στην αύξηση των εσόδων κατά 1 δισ. ευρώ περίπου.
Από την άλλη πλευρά οι πιστωτές της χώρας ζητούν, όπως προαναφέρθηκε, δύο συντελεστές και έσοδα 1,8 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα προτείνουν την εφαρμογή ενός συντελεστή ΦΠΑ στα επίπεδα του 20% – 23%, με εξαίρεση τα φάρμακα και τον τουρισμό, που θα υπάγονται σε χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ στα επίπεδα του 10% – 12%. Τις τελευταίες ώρες φαίνεται να δέχονται την εφαρμογή τριών συντελεστών, ωστόσο προτείνουν αυτοί να παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα, δηλαδή στο 6,5% – 13% και 23%. Στον πολύ χαμηλό συντελεστή προτείνουν να παραμείνουν τα φάρμακα και στο 13% να διατηρηθούν μόνο τα τρόφιμα και τα βιβλία.
Ολα τα υπόλοιπα να φορολογούνται με συντελεστή 23%. Η πρότασή τους αυτή μπορεί να αποφέρει έσοδα 1,8 δισ., ωστόσο θα θα οδηγήσει σε τεράστιες ανατιμήσεις και επιβαρύνσεις για όλους τους καταναλωτές.
Εισφορά Αλληλεγγύης.
Επαναφορά της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης στα επίπεδα του 2014 (δηλαδή αύξηση των συντελεστών κατά 30%) για τα εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ.
Διατήρηση του ΕΝΦΙΑ
«Λοταρία»
Επιβράβευση με δώρα των φορολογουμένων που μαζεύουν αποδείξεις για τις αγορές τους.
Ανεξαρτητοποίηση της ΓΓΔΕ
Δημιουργία ενός συμβουλίου διοίκησης με συγκεκριμένες αρμοδιότητες προκειμένου να προστατευθεί η ανεξαρτησία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων από πολιτικές παρεμβάσεις. Το συμβούλιο αυτό θα έχει ως αρμοδιότητα τη λήψη αποφάσεων που σήμερα λαμβάνονται από κεντρικούς φορείς της κυβέρνησης, ενώ, επίσης, θα εγκρίνει διοικητικές πολιτικές που αφορούν κυρίως το ανθρώπινο δυναμικό (επιλογές, προαγωγές κ.λπ.), θα παρακολουθεί την υλοποίηση στρατηγικών και επιχειρησιακών σχεδίων, θα ελέγχει την απόδοση της διοίκησης, θα εγκρίνει οργανωτικές αλλαγές και τη χρήση του προϋπολογισμού.