Ο πρωθυπουργός Εντι Ράμα καλλιεργεί προφίλ οραματιστή ηγέτη, «σχεδιάζοντας» μια Αλβανία που θα εκτείνεται από το Μαυροβούνιο μέχρι τα Σκόπια και από την κοιλάδα του Πρέσεβο στη Νότια Σερβία μέχρι και την… Πρέβεζα. Δεν την αποκαλεί «Μεγάλη Αλβανία» για να μην ξεσηκωθούν και οι πέτρες, αλλά αυτό εννοεί όταν διακηρύσσει πίστη στον στόχο της «εθνικής ενοποίησης». Κι αυτό σημαίνει ένωση, με κάποιον τρόπο, όλων των αλβανικών πληθυσμών στα Βαλκάνια. Πρώτος στόχος στη διαδρομή προς την υλοποίηση αυτής της «μεγάλης ιδέας», η ένωση της Αλβανίας με το Κόσοβο. Οπως δήλωσε, αυτό θα το προχωρήσει με το «έτσι θέλω»» εάν οι Ευρωπαίοι τολμήσουν να μην εντάξουν μαζί με την Αλβανία στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το Κόσοβο!
Αλλωστε, η διαδικασία προχωρεί αθόρυβα. Τα μεταξύ τους σύνορα έχουν ουσιαστικά καταργηθεί. Ανθρωποι και αγαθά διακινούνται ελεύθερα, τα δύο κράτη έχουν κοινές διπλωματικές αντιπροσωπείες σε αρκετές ξένες πρωτεύουσες και σε μια κίνηση γεμάτη συμβολισμούς, η υπό τον Ράμα κυβέρνηση ξεκίνησε το «ταξίδι» της στην εξουσία με κοινή συνεδρίαση με αυτή των Κοσοβάρων στο Πρίζρεν του Κοσσυφοπεδίου.
Γιατί στο Πρίζρεν; Διότι εκεί, στις 10 Ιουλίου 1878, πραγματοποιήθηκε η ιστορική σύναξη εκπροσώπων όλων των αλβανικών πληθυσμών της υπό οθωμανική κατοχή Βαλκανικής, όπου και διακήρυξαν την αυτονομία τους. Κατά την αναχώρηση μάλιστα του υπουργικού συμβουλίου για το Πρίζρεν, οργανώθηκε στα Τίρανα αληθινό σόου, με νταούλια, κλαρίνα και ορχήστρες να παιανίζουν εθνικά εμβατήρια!
Τι σημαίνει στην πράξη η «εθνική ενοποίηση», που υποκατέστησε τη «Μεγάλη Αλβανία» ή και τη «Φυσική Αλβανία», εκδοχές που κατά καιρούς προέβαλλε ο αλβανικός αλυτρωτισμός; Ενωση «εις σάρκα μίαν» όλων των περιοχών της Βαλκανικής με αλβανικούς πληθυσμούς. Με άλλα λόγια: καταργούνται τα σύνορα Αλβανίας – Κοσόβου και σε αυτόν τον άξονα προσδένονται και οι Αλβανοί της ΠΓΔΜ, της Νότιας Σερβίας (Πρέσεβο – Μπουγιάνοβατς), του Μαυροβουνίου και βεβαίως οι… Τσάμηδες.
Δικαίωμα των Αλβανών να «ονειρεύονται» ό,τι θέλουν, θα πει κανείς, αλλά κάπου εδώ αρχίζει το εφιαλτικό «πανηγύρι»: γιατί να μην έχουν το δικαίωμα στην «εθνική ενοποίηση» και οι άλλοι λαοί της Βαλκανικής;
Γιατί με τη λογική αυτή, για παράδειγμα, να μην αποσχιστούν οι Σέρβοι του Βορείου Κοσόβου, εκείνοι της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας και μαζί και αυτοί της ΠΓΔΜ και να ενωθούν με το «μητροπολιτικό κέντρο», δηλαδή το Βελιγράδι;
Γιατί, εν τοιαύτη περιπτώσει, να μην «προσαρτήσει» και η Ελλάδα τους Ελληνες της Αλβανίας ή η Κροατία τους Κροάτες της Ερζεγοβίνης;
Και τι θα συμβεί εάν αρχίσει και πάλι ένα αιματηρό εθνικιστικό γαϊτανάκι πάνω στα ερείπια του υφιστάμενου συνοριακού status με εμπλοκή του συνόλου των λαών της Βαλκανικής;
«Θα με γράψει η Ιστορία»
Ο Εντι Ράμα παίζει με τη φωτιά. Προκαλεί τους γειτονικούς μη αλβανικούς λαούς και τους ωθεί σε επικίνδυνες αντισυσπειρώσεις. Μόνο τις τελευταίες μέρες κατάφερε, όπως είπε και ο βουλευτής του κόμματός του Μπεν Μπλούσι, να ανοίξει μέτωπο με τους Ελληνες, εγείροντας εμμέσως θέμα συνόρων, με τους Σέρβους και τους Σλαβομακεδόνες αποφεύγοντας να αποδοκιμάσει τους ενόπλους στα αιματηρά γεγονότα στο Κουμάνοβο, αλλά και με τους ίδιους τους… Αλβανούς, επιτρέποντας στον Ερντογάν να συμπεριφερθεί κατά την επίσκεψή του στα Τίρανα σαν «νέος σουλτάνος».
Καμία σημασία δεν έχει εάν πιστεύει ο ίδιος στους μεγαλοϊδεατισμούς ή με τις συνεχείς εμπρηστικές δηλώσεις και πρωτοβουλίες του επιχειρεί να εξάψει εθνικολαϊκιστικά και αλυτρωτικά αισθήματα στους ανά τη Βαλκανική ομοεθνείς του, για να εμφανίζεται στα μάτια τους ως ο ηγέτης που θα αποκαταστήσει τα ιστορικά τους δίκαια. Οφείλει να αντιληφθεί ότι ο ρόλος του ως πρωθυπουργού μιας χώρας με ειδικό βάρος στην ειρήνη και τη σταθερότητα στα Βαλκάνια δεν μπορεί να είναι αποσταθεροποιητικός.
«Θα με γράψει η Ιστορία…», δήλωνε μόλις πρόσφατα. Το θέμα είναι με τι χρώματα.
Στα Τίρανα ο Σέρβος πρωθυπουργός
Με τη φράση «μια ιστορική στιγμή και ας μη συμφωνούμε σε όλα», ο Εντι Ράμα συνόψισε τη σημασία της επίσκεψης, την Τετάρτη, στα Τίρανα του πρωθυπουργού της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Οπου «όλα», βεβαίως, ήταν το θέμα του Κοσόβου, το διαχρονικά ισχυρότερο σημείο τριβής ανάμεσα στους δύο λαούς. «Τα προβλήματα δεν λύνονται με πόλεμο αλλά μέσα από διάλογο», είπε ο Σέρβος πρωθυπουργός. Με το θέμα του Κοσόβου εκτός ατζέντας, οι δύο πρωθυπουργοί έκαναν ένα σημαντικό βήμα στο να λιώσουν οι πάγοι μεταξύ Τιράνων – Βελιγραδίου, που άρχισαν να σχηματίζονται από το 1948, με τη ρήξη στις σχέσεις Τίτο – Χότζα. Η διεθνής διπλωματία είχε στραμμένα τα μάτια στα Τίρανα, καθώς η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των προαιώνιων εχθρών εκτιμάται πως θα επηρεάσει θετικά την περιφερειακή σταθερότητα και ειρήνη. Το περασμένο φθινόπωρο η επίσκεψη του Ράμα στο Βελιγράδι είχε εξελιχθεί επεισοδιακά, με τον Σέρβο ομόλογό του να αντιδρά έντονα στην αναφορά του στο Κόσοβο. Η ανταλλαγή επισκέψεων πάντως πιστώνεται στην καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ που ασκεί ισχυρές πιέσεις για προσέγγιση των δύο πλευρών.