Με τη νέα ιλιγγιώδη πτώση που σημείωσαν τα κινεζικά χρηματιστήρια στην αρχή της εβδομάδας ύστερα από μιαν ανάπαυλα περίπου 20 ημερών και παρά τα άνευ προηγουμένου μέτρα που είχαν επιστρατευθεί για να τα στηρίξουν, το Πεκίνο φάνηκε πως είχε χάσει τον έλεγχο της κατάστασης. Κάποιοι επενδυτές απογοητεύτηκαν, άλλωστε, καθώς είχαν προεξοφλήσει περαιτέρω παρεμβάσεις του Πεκίνου.
Ακολούθησε, ωστόσο, ανάκαμψη, αλλά οι εξελίξεις πρόλαβαν να καλλιεργήσουν την αίσθηση, κυρίως εκτός Κίνας, ότι δεν είναι αντιστρέψιμη η πτώση των κινεζικών χρηματιστηρίων, ότι σκάει η «φούσκα» που δημιουργήθηκε το τελευταίο έτος σε πλήρη αναντιστοιχία με την επιβραδυνόμενη κινεζική οικονομία και ότι επίκειται ακόμη μεγαλύτερη πτώση.
Ολα αυτά δεν αναιρούν, πάντως, ότι το Πεκίνο θα εξακολουθήσει να κινεί γη και ουρανό για να διασφαλίσει άνοδο των κινεζικών αγορών. Ούτως ή άλλως τα κινεζικά χρηματιστήρια είναι, σύμφωνα με αναλυτές της αγοράς, μόνον κατ’ όνομα χρηματιστήρια, καθώς ελέγχονται σε μόνιμη βάση από την κινεζική ηγεσία, που τα χειραγωγεί για να διασφαλίζει μέσω αυτών τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας.
Την αίσθηση πως το Πεκίνο έχει χάσει το «παιχνίδι» ενέτεινε στην αρχή της εβδομάδας το γεγονός ότι η πτώση συνεχίστηκε την επόμενη ημέρα. Ακολούθησε μόνο η δέσμευση της κινεζικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ότι θα εξακολουθήσει να στηρίζει την αγορά και θα διεξαγάγει έρευνες για τυχόν αθέμιτες και «κακόπιστες» μαζικές πωλήσεις μετοχών σε εξευτελιστικές τιμές. Δεδομένου ότι οι απώλειες περιορίστηκαν χάρη στην άνοδο των κινεζικών τραπεζών, φημολογήθηκε ότι κρατικά ελεγχόμενοι φορείς αγόραζαν μαζικά μετοχές τραπεζών κατ’ εντολήν του Πεκίνου. Ανεξαρτήτως του πόσο ακριβής ήταν η διαρροή, οι μαζικές αυτές αγορές δεν κατόρθωσαν παρά μόνο να περιορίσουν τις απώλειες για τα κινεζικά χρηματιστήρια, που απλώς έπαψαν να είναι τόσο θεαματικές. Και μολονότι ακολούθησε ανάκαμψη, όλα δείχνουν πως το Πεκίνο θα εξακολουθήσει να διεξάγει έναν αγώνα πιθανότατα μάταιο. Οπως χαρακτηριστικά σχολιάζουν αναλυτές, όταν στην αγορά επικρατήσει απαισιοδοξία, είναι πολύ δύσκολο να επανέλθει η άνοδος.
Εχουν προηγηθεί από τα τέλη Ιουνίου και την πρώτη θεαματική κατάρρευση των κινεζικών χρηματιστηρίων τα σαφώς πιο καταιγιστικά και αδιανόητα για τα δεδομένα των ώριμων αγορών μέτρα που είχε λάβει η κινεζική ηγεσία: μια θεαματική μείωση των επιτοκίων, που διευκόλυνε τον εκτεταμένο δανεισμό για την αγορά μετοχών, η απόφαση να επιτραπεί στα συνταξιοδοτικά ταμεία να επενδύουν τα αποθεματικά τους σε διαπραγματεύσιμους τίτλους, η αναστολή της διαπραγμάτευσης περίπου 1.500 μετοχών και η προσωρινή απαγόρευση σε νέες αρχικές δημόσιες εγγραφές. Προπαντός, όμως, η άνευ προηγουμένου αλλά καθοριστική όπως αποδείχτηκε απαγόρευση πώλησης μετοχών σε μεγαλομετόχους με μερίδια άνω του 5%, που σε πρώτη φάση φάνηκε να ανακόπτει την πτώση και να επαναφέρει τα κινεζικά χρηματιστήρια σε ανοδική πορεία.
Αναλυτές των χρηματιστηρίων προεξοφλούν πως η κινεζική ηγεσία θα εξακολουθήσει να καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλίσει κέρδη. Οπως επισημαίνουν, σε αντίθεση με τις μεγάλες ανεπτυγμένες αγορές, τα κινεζικά χρηματιστήρια κυριαρχούνται από μικροεπενδυτές, περίπου 90 εκατ. προνομιούχους των αστικών κέντρων. Σε ό,τι αφορά την κυβέρνηση του προέδρου Σι Τζινπίνγκ, έχει το γόητρό της συνδεδεμένο με την υπόσχεση για την ασφάλεια και την κερδοφορία των χρηματιστηρίων. Οπως, άλλωστε, ανέφερε σε εκτενές ρεπορτάζ του το Bloomberg, μέχρι στιγμής επενδυτές και σχολιαστές στην Κίνα δεν τάσσονται υπέρ μιας αλλαγής της κατάστασης αλλά ζητούν από την πολιτική ηγεσία να λάβει περισσότερα μέτρα για να «διασώσει» τα χρηματιστήρια της χώρας.
Ανεξάρτητα, πάντως, από το πόσο αποτελεσματικές θα αποδειχθούν ως προς το ζητούμενο της σταθεροποίησης των μετοχών, οι εκτεταμένες παρεμβάσεις του Πεκίνου θα λειτουργήσουν ανασταλτικά στο σχέδιο για περαιτέρω άνοιγμα των κινεζικών αγορών στους ξένους επενδυτές και θα δυσχεράνουν γενικότερα τη μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Κίνας.
«Παγώνει» το άνοιγμα σε ξένους
Παρατηρητές των τεκταινόμενων στην Κίνα θεωρούν βέβαιο πως η κατάρρευση των κινεζικών αγορών και η συνεπακόλουθη ομοβροντία παρεμβάσεών του αναγκάζουν το Πεκίνο να αναβάλει τα σχέδιά του για άνοιγμα στους ξένους. Στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου για απελευθέρωση της κινεζικής αγοράς, η κινεζική ηγεσία σχεδίαζε να επιτρέψει σε ξένες επιχειρήσεις ισχυρότερη παρουσία και ρόλο στη διαπραγμάτευση μετοχών στα κινεζικά χρηματιστήρια. Οπως επισημαίνουν, τέτοιου είδους αλλαγές θα αναβάθμιζαν τη διαφάνεια στα χρηματιστήρια της Κίνας και θα περιόριζαν την επιρροή του κράτους σε αυτά.
Εξ άλλου, παρατηρώντας τα όσα συμβαίνουν αυτές τις ημέρες στην Κίνα, δυτικές εταιρείες που έχουν έκθεση στη δεύτερη οικονομία του κόσμου εκφράζουν ανησυχία για τη στάση του Πεκίνου, που αναιρεί τη συλλογιστική των χρηματιστηρίων. Ανάμεσά τους η BlackRock, που ήδη διαπραγματεύεται μετοχές στα κινεζικά χρηματιστήρια, προειδοποίησε πως αν συνεχιστούν οι παρεμβάσεις από μέρους της κινεζικής ηγεσίας, «θα περιοριστεί σημαντικά ο αριθμός των διεθνών επενδυτών» σε αυτά.