Μέσα σε ένα επτάμηνο εκλήθησαν οι Ελληνες πολίτες τρεις φορές να αποφασίσουν με την ψήφο τους για την πορεία της χώρας. Λίγο απέχει η Ελλάς να καταστεί η Ελβετία της νοτίου Ευρώπης, θα έλεγαν οι ευθυμογράφοι μίας άλλης εποχής. Δεν πρόκειται ωστόσο περί «θαύματος», περί θεσπίσεως συστήματος αμέσου δημοκρατίας. Δεν πρόκειται καν για «εφιάλτη», όπως θα σπεύσουν να υποστηρίξουν ενδεχομένως κάποιοι – εξοικειώθηκε το έθνος των Ελλήνων με κάθε είδους «εφιάλτες» την τελευταία πενταετία. Πρόκειται απλώς για νέα περιπέτεια, που είναι αμφίβολο εάν θα μεταβάλει την εικόνα της πολιτικής σκηνής, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά τις εκλογές του περασμένου Ιανουαρίου.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας φαίνεται να προεξοφλεί νίκη στις εκλογές που προκαλεί μετά τη διάσπαση του κόμματός του. Αντίστοιχα, ο πρόεδρος της Ν.Δ. Ευάγγελος Μεϊμαράκης πιστεύει ότι η κεντροδεξιά μπορεί και τελικώς θα εξασφαλίσει πλειοψηφία στη νέα Βουλή. Αυτές τις συμπεριφορές επιβάλλει η κρατούσα πολιτική και κομματική τάξη πραγμάτων.
Κατανοούμε ασφαλώς τη δύναμη της συνήθειας, την αδυναμία διατυπώσεως νέου πολιτικού «αφηγήματος». Μόνο που το ζητούμενο την επομένη των εκλογών δεν είναι αυτοδυναμία, διότι κανένα κόμμα αυτοδυνάμως δεν είναι δυνατόν να διαχειρισθεί την εφαρμογή του νέου μνημονίου· δεν είναι καν ζητούμενο η συνεργασία του όποιου πλειοψηφούντος κόμματος με κάποιο άλλο μικρότερο. Η ανάγκη δημιουργίας μίας κυβερνήσεως «μεγάλου συνασπισμού» καθίσταται αδήριτη.
Ο λόγος είναι ότι η ευφορία που δημιουργήθηκε με την υπογραφή της νέας συμφωνίας δεν εγγυάται την επιτυχή έξοδο από την κρίση. Αισιοδοξία διακατείχε το ευρωπαϊκό σύστημα κάθε φορά που η Αθήνα υπέγραφε νέο μνημόνιο, που αναιρείτο όμως, με τις ευθύνες να επιρρίπτονται αποκλειστικώς στην ελληνική πλευρά. Πέρα όμως από την αναμφισβήτητη ελληνική παθογένεια, το ευρώ είναι εκτεθειμένο σε ουσιαστικότερους κινδύνους. Το θέμα της εξόδου της Ελλάδος από την Ευρωζώνη ετέθη από τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, με τρόπο αυταρχικό και βίαιο, αλλά το ουσιώδες είναι πως παραμένει στο τραπέζι και, φυσικά, δεν θα αφορά μόνον στη χώρα μας.
Η αναθεώρηση των συνθηκών θα αρχίσει επισήμως το 2017 και η έξοδος από το ευρώ, που δεν προβλέπεται από την υφιστάμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία, θα θεσμοθετηθεί. Πολλά έχουν αλλάξει από την εποχή της αυταπάτης μίας αενάου αναπτύξεως και ευημερίας που είχε συνεπάρει την Ευρώπη μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου.
Τριετή αναστολή έχει απλώς εξασφαλίσει η Ελλάς για την παραμονή ή την έξοδό της από το ευρώ. Τίποτε περισσότερο ή λιγότερο. Και οι εκλογές με την οξύτητα και τη μετωπική αντιπαράθεση, που με ασφάλεια μπορεί κανείς να προεξοφλήσει, υπονομεύουν την πιθανότητα δημιουργίας μίας κυβερνήσεως «μεγάλου συνασπισμού» μακρόχρονης προοπτικής.
Καμία παράταξη δεν είναι σε θέση να διαχειρισθεί τη σημερινή κατάσταση. Ούτε το πρόβλημα είναι μία εκλογική διόγκωση της Χρυσής Αυγής ή της άκρας Αριστεράς, που αναμένεται ως συνέπεια μίας κυβερνήσεως Νέας Δημοκρατίας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Διότι εάν επέλθη η ολική καταστροφή, το αντιπροσωπευτικό σύστημα θα έχει καταρρεύσει ούτως ή άλλως. Φιλοπαίγμονες εν ου παικτοίς, με άλλα λόγια. Τόσο απλά.
