Σε περίπου 7 δισ. ευρώ εκτιμώνται τα κεφάλαια Ελλήνων επενδυτών που είναι τοποθετημένα σε αμοιβαία κεφάλαια εξωτερικού και τα οποία απεγκλωβίζονται μετά την πρόσφατη απόφαση του υπουργείου Οικονομικών για τη μερική άρση των capital controls.
Με την απόφαση δίδεται διέξοδος σε εκατοντάδες επενδυτές που είχαν τοποθετήσει τα χρήματά τους σε αμοιβαία κεφάλαια εξωτερικού, καθώς επιτρέπει τη ρευστοποίησή τους χωρίς την υποχρέωση το προϊόν της ρευστοποίησης να δεσμευθεί στον καταθετικό λογαριασμό που διατηρεί ο δικαιούχος στην τράπεζα. Να σημειωθεί ότι οι επενδυτές παρακολουθούσαν την πτώση των αξιών που παρατηρείται το τελευταίο τρίμηνο, με την κατακόρυφη υποχώρηση των αγορών στην Ασία και την Ευρώπη, χωρίς να μπορούν να αντιδράσουν. Πρόκειται για περιπτώσεις επενδυτών που μετά την επιβολή των capital controls εγκλωβίστηκαν και δεν μπορούσαν καν να αλλάξουν τη σύνθεση του χαρτοφυλακίου τους, με αποτέλεσμα να υποστούν το σύνολο της ζημίας που προκάλεσε η υποχώρηση των δεικτών στα διεθνή χρηματιστήρια. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι απώλειες του τελευταίου τριμήνου, από τότε δηλαδή που επιβλήθηκαν τα capital controls στη χώρα μας, για τον FTSE 100 είναι 10,74%, τον DAX 14,73%, τον CAC 40 10,80%, τον Nikkei 16,33% και τον Hang Seng 21,69%.
Το προϊόν της ρευστοποίησης σε περίπτωση που δεν επανατοποθετηθεί σε αμοιβαία κεφάλαια εξωτερικού, μπορεί να πιστωθεί στον λογαριασμό του δικαιούχου στην Ελλάδα, χωρίς εκείνος να χάσει το δικαίωμα να επανεξάγει τα χρήματά του στο εξωτερικό. Στις περιπτώσεις αυτές, τα χρήματα που κατατίθενται σε λογαριασμό ελληνικής τράπεζας χαρακτηρίζονται «νέο χρήμα» ή «ελεύθερα επενδυτικά κεφάλαια» και πέραν της δυνατότητας επανεξαγωγής τους, ο δικαιούχος έχει το δικαίωμα να κάνει ανάληψη του 10% από το συνολικό ποσό που φέρνει ουσιαστικά στη χώρα. Η ευελιξία της ανάληψης του 10% από το συνολικό ποσό που κάποιος θα φέρει στην Ελλάδα από το εξωτερικό, εκτιμάται ότι μπορεί να συμβάλλει σε δειλή έστω ενίσχυση της εσωτερικής κατανάλωσης.
Κατά τα άλλα, εξακολουθούν να ισχύουν οι περιορισμοί για την αγορά αμοιβαίων κεφαλαίων εξωτερικού, η οποία ουσιαστικά απαγορεύεται καθώς θεωρείται εξαγωγή κεφαλαίου. Αγορές ελληνικών μετοχών από Ελληνες μπορούν να γίνουν είτε μέσω ρευστοποίησης υφιστάμενου χαρτοφυλακίου, είτε μέσω νέου χρήματος που θα πιστωθεί σε λογαριασμό ελληνικής τράπεζας. Με τον τρόπο αυτό το υπουργείο Οικονομικών επιδιώκει εμμέσως να ενθαρρύνει τον επαναπατρισμό κεφαλαίων ή ακόμα και να φέρει στην επιφάνεια αδήλωτο χρήμα που υπάρχει σε θυρίδες και σπίτια. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, τα χρήματα που βρίσκονται σε θυρίδες ή στα σπίτια, είναι δηλαδή εκτός τραπεζικού συστήματος, φθάνουν ακόμη και τα 20 δισ. ευρώ. Η κίνηση ωστόσο στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια δεν δείχνει να επιβεβαιώνει αυτή την προσδοκία, καθώς η εικόνα που μεταφέρεται από τις τράπεζες είναι ότι παρόμοιες κινήσεις είναι μέχρι σήμερα περιορισμένες, καθώς προσκρούουν στην έλλειψη εμπιστοσύνης που συνεχίζει να χαρακτηρίζει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και εν γένει την πορεία της χώρας.
