Στιχάριο, επιμανίκια, οράριο, επιτραχήλιο, επιγονάτιο, φαιλόνιο. Οσοι έδωσαν εξετάσεις, πολλά χρόνια πριν, για την εισαγωγή τους από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο, τα θυμούνται. Ηταν θέμα SOS «ποια είναι τα ιερά άμφια» και οι διαγωνιζόμενοι δεν λάθευαν – αποστήθιση μήτηρ επιτυχίας. Αραδιάζω (το ορκίζομαι, χωρίς ιντερνετική βοήθεια) τα επτά μυστήρια της Εκκλησίας – πρώτο τη τάξει SOS: Βάπτισμα, Χρίσμα, Εξομολόγηση, Θεία Ευχαριστία,Ιεροσύνη, Γάμος, Ευχέλαιο. Το κατηχητικό της ενορίας άλλωστε έδινε γερές βάσεις σε αυτό το γνωστικό πεδίο, ενώ ο δάσκαλος την επόμενη ημέρα (χρονιές «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών») ρωτούσε: Πήγατε όλοι χθες; Ο κατηχητής, ένας νεαρός θεολόγος με μουστακάκι, για να κάμψει τους απρόθυμους έδινε κίνητρο μετά το «μάθημα» –όλοι με μια μικρή χάρτινη εικονογραφία αγίου στην τσέπη ως αποδεικτικό παρουσίας– αφού μας χώριζε σε ομάδες, κάνοντας τον διαιτητή στον ποδοσφαιρικό αγώνα που στηνόταν κάθε Κυριακή στο προαύλιο της Εκκλησίας, με γκολπόστ τα παγκάκια. Χαράς ευαγγέλια. Και όταν ξέφευγαν από τα κατηχητόπουλα βρισιές της εποχής, δεν μας έβαζε πιπέρι στο στόμα, έκανε πως δεν άκουγε.
Το μάθημα των Θρησκευτικών, τη εξαιρέσει ιδιαίτερων περιπτώσεων καθηγητών, μαζί με τη γυμναστική ήταν τα πιο χρήσιμα για τους μαθητές. Τα άριστα έπεφταν σαν μάννα εξ ουρανού, τονώνοντας τον βαθμολογικό μέσο όρο. Αρκούσε να μην εκδήλωνες ανίερες, εκτός εγχειριδίου, απορίες. Εάν είσαι σκράπας στα Μαθηματικά τα χέρια του πιο αγαθού δασκάλου είναι δεμένα. Στα Θρησκευτικά, η θεολογική κατανόηση από τον μαθητή (πώς άλλωστε;) και η αληθής ή μη πίστη του, εξ ορισμού προσωπικό δεδομένο όταν παπαγαλίζεις, δεν αξιολογούνταν (πώς άλλωστε;).
Τελειώνοντας το σχολείο λέμε ότι μάθαμε τον Ομηρο, Ιστορία, Αρχαία, μελετήσαμε τας Γραφάς. Θα ήταν οξύμωρο να ακούσεις από δεκαοκτάρηδες «τη μαύρη μας την τύφλα μάθαμε», εδώ σε ενηλίκους σπανίζει η επίγνωση της άγνοιας. Κάθε φορά που οι μεγάλοι αναμοχλεύουν το «δικαίωμα απαλλαγής» των παιδιών τους από τα Θρησκευτικά, υπηρετούν δικά τους απωθημένα, πράττοντας αυτό ακριβώς που καταγγέλλουν: ποδηγετούν την ελεύθερη βούληση των μαθητών, παρακινώντας κατ’ ουσίαν 15χρονα να αγνοήσουν θρησκευτικές κατά περίπτωση καθηγητή και ευρύτερες αναζητήσεις, πριν καλά καλά ακούσουν, απορήσουν, αμφισβητήσουν, κατασταλάξουν και συγκρίνουν με τα δικά τους εφόδια· που αποκτώνται (ίσως) πολύ αργότερα. Και μάλλον δεν είναι πολλοί όσοι κουβαλούν τα εφηβικά μυαλά τους και τις σιγουριές της πρώτης νιότης στα σαράντα, πενήντα «και βάλε». Οπότε περί όνου σκιάς η όλη ξαναζεσταμένη ως θερμόαιμο επικοινωνιακό ισοδύναμο, ενώ η Παιδεία φλέγεται, ιστορία που ξαναμπήκε σε κοινό ψυγείο Πολιτείας-Εκκλησίας. Ενθεοι, άθεοι, αγνωστικιστές, μικροί-μεγάλοι κάποτε χανόμαστε και συγκρουόμαστε στον λαβύρινθο του Ντοστογιέφσκι: «Εάν ο Σταβρόγκιν πιστεύει, δεν πιστεύει ότι πιστεύει. Οταν δεν πιστεύει, δεν πιστεύει ότι δεν πιστεύει».