Το δυσμενές περιβάλλον που διαμορφώνεται για τη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού προβλήματος καλείται να διαχειριστεί η ελληνική κυβέρνηση, ενώ ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας επιδιώκει στη Μάλτα, όπου έχει συγκληθεί Σύνοδος για το ζήτημα, να προωθήσει τις προτεραιότητες και την ατζέντα της Αθήνας, με δύο σημεία αιχμής: την υιοθέτηση κοινής ευρωπαϊκής δράσης και τη μετάθεση στην Τουρκία της διαδικασίας καταγραφής και ταυτοποίησης των προσφύγων που αναζητούν άσυλο στην Ε.Ε. Η Αθήνα επιχειρεί να καλύψει το χαμένο έδαφος από την επιλογή ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να διαπραγματευθούν απευθείας, σε διμερές επίπεδο, με την Αγκυρα, και ο κ. Τσίπρας επιθυμεί, προσδίδοντας ευρωπαϊκή διάσταση στην επίσκεψή του στην Τουρκία την επόμενη εβδομάδα, να καταστήσει την ελληνική κυβέρνηση ενεργό συνδετικό κρίκο σε αυτήν τη διαδικασία, καθώς η αγωνία της ελληνικής πλευράς είναι ότι, ερήμην των Αθηνών, δεν αποκλείεται η διακύβευση ευαίσθητων θεμάτων που άπτονται της εθνικής κυριαρχίας. Χαρακτηριστική είναι η επιμονή των εταίρων για κοινές ελληνοτουρκικές περιπολίες στο ανατολικό Αιγαίο.
Η μετάβαση του κ. Τσίπρα στην Τουρκία στις 17 και 18 Νοεμβρίου, αν και επίσκεψη εργασίας, θεωρείται από τους επιτελείς του κομβικής σημασίας. Ο πρωθυπουργός θα συναντηθεί με τον ομόλογό του κ. Αχμέτ Νταβούτογλου, ενώ δεδομένη πρέπει να θεωρείται συνάντηση με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Να σημειωθεί, ωστόσο, ότι το Μαξίμου έχει γίνει δέκτης σκεπτικιστικών σχολίων από πλευράς του υπουργείου Εξωτερικών για τα αποτελέσματα που μπορεί να αποφέρει η επίσκεψη στη δεδομένη συγκυρία και ενώ ακόμα δεν έχει σχηματισθεί η νέα κυβέρνηση στη γείτονα. Ωστόσο, οι συνεργάτες του κ. Τσίπρα θεωρούν ότι αν δεν κινηθεί άμεσα, η Ελλάδα κινδυνεύει να μείνει εκτός παιχνιδιού και να βρεθεί ενώπιον τετελεσμένων.
Πάντως, η πίεση που ασκείται προς την Αθήνα είναι διαρκής και αποτυπώνεται σε εσωτερικό έγγραφο της Ε.Ε., ενόψει της Συνόδου της Μάλτας, σημεία του οποίου αποκάλυψε το euro2day.gr. Από αυτά γίνεται σαφές ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν κάποιες εδραιωμένες αντιλήψεις αλλά και πάγιες κατευθύνσεις περί του πώς πρέπει να προωθηθούν οι πολιτικές αποφάσεις για το προσφυγικό: Πρώτον, στο συγκεκριμένο έγγραφο, το οποίο έχει ημερομηνία 6 Νοεμβρίου και διανεμήθηκε σε ορισμένες μόνο ευρωπαϊκές χώρες, γίνεται σαφές ότι η Τουρκία αποτελεί τον βασικό κρίκο για την επίλυση του προβλήματος, ενώ η Ελλάδα αντιμετωπίζεται ως έχουσα τη βασική ευθύνη για τη μαζική εισροή προσφύγων στην Ευρώπη. Αναφέρεται ότι η Τουρκία δεν στέλνει συνειδητά πρόσφυγες μέσω Ελλάδας, κάτι που, αντιθέτως, κάνει η Αθήνα προωθώντας τους στην ΠΓΔΜ. Ευθέως τονίζεται ότι η Ε.Ε. πρέπει να προχωρήσει σε ανταλλάγματα προς την Αγκυρα, αρκούμενη στη δέσμευσή της να συνεργασθεί στο προσφυγικό και πριν δώσει δείγματα γραφής υλοποίησης των υπεσχημένων. Αποδέχεται, ουσιαστικά, το επιχείρημα που λέει ότι η Τουρκία εκ των πραγμάτων δεν έχει λόγο να δράσει, καθώς ήδη επωμίζεται σημαντικό βάρος στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης.
Δύο βασικά σημεία
Εν συνεχεία τίθεται, εκ νέου, η ανάγκη η Ελλάδα να συμφωνήσει σε δύο βασικά σημεία: Πρώτον, για υλοποίηση ελληνοτουρκικών περιπολιών στο Αιγαίο και, δεύτερον, για το άνοιγμα κάποιων από τα κεφάλαια της ενταξιακής διαπραγμάτευσης της Τουρκίας με την Ε.Ε. Γενικώς αναγνωρίζονται οι ανησυχίες που έχει επί ορισμένων ζητημάτων η ελληνική πλευρά. Επί τούτου αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι αφενός τα κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ή η απελευθέρωση της βίζας δεν θα υλοποιηθούν προτού η Αγκυρα δεσμευτεί για την επιστροφή προσφύγων.
Επίσης, ως προς τις κοινές περιπολίες, προκρίνεται η χρήση της Frontex ως ενός επιχειρησιακού «καπέλου» πάνω από τις δύο Ακτοφυλακές Ελλάδας και Τουρκίας, προκειμένου να αμβλυνθούν οι εντυπώσεις. Τέλος, επισημαίνεται ότι ο κ. Τσίπρας θα πρέπει να πειστεί και για την υλοποίηση μιας Συνόδου μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας.