«Θυσιάζοντας» τους νέους συνταξιούχους αλλά και τις επικουρικές συντάξεις, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας επεδίωκε ώς την Παρασκευή το βράδυ να «κλείσει» το ασφαλιστικό. Επρόκειτο για μια δύσκολη διαπραγμάτευση, κατά τη διάρκεια της οποίας και παρά τις σημαντικές υποχωρήσεις της ελληνικής πλευράς (σε σχέση με το αρχικό της σχέδιο), με δεσμεύσεις για μεσοσταθμική μείωση των νέων κύριων συντάξεων κατά τουλάχιστον 20%, αλλά και περικοπή των ήδη καταβαλλόμενων επικουρικών έως και κατά 40%, οι εκπρόσωποι των πιστωτών και κυρίως το ΔΝΤ ζητούσαν επιπλέον μέτρα, της τάξης των 600 εκατ. ευρώ, αντιδρώντας στην αύξηση των εισφορών.
Δίχτυ προστασίας
Βάσει του πλέον πρόσφατου σεναρίου, το δίχτυ προστασίας των εισοδημάτων από κύριες και επικουρικές συντάξεις που επεδίωκε να θέσει η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας ανέβηκε στα 1.400 ευρώ. Υπό την προϋπόθεση ότι οι πιστωτές θα αποδεχθούν τελικά αύξηση εισφορών, έστω και κάτω της μιας μονάδας, και η κυβέρνηση θα νομοθετήσει μόνιμο μηχανισμό περικοπής των επικουρικών συντάξεων, που για το 2016 θα φθάνουν ακόμη και το 40%. Στόχος είναι να εξοικονομηθούν για το τρέχον έτος τουλάχιστον 300 εκατ. ευρώ και να μηδενιστεί το έλλειμμα του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης.
Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς που γίνονταν, οι περικοπές θα είναι στοχευμένες και θα γίνουν με βάση τα ισχύοντα ποσοστά αναπλήρωσης, ενώ θα προβλεφθεί και «κόφτης», ώστε να μην ξεπερνούν σε ανώτατο επίπεδο το 40%. Εμπειροι αναλυτές σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούσαν ότι το μαχαίρι θα μπει βαθιά στις συντάξεις όσων η επικουρική υπολογίστηκε με υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης, τα οποία στη συντριπτική πλειοψηφία οδηγούσαν σε συντάξεις που δεν αντιστοιχούν στις εισφορές που είχαν καταβάλει. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα συνταξιούχων από τον τραπεζικό κλάδο, οι οποίοι πλήρωναν εισφορές 9% και έλαβαν επικουρική στο 50% του συντάξιμου μισθού τους.
Δεδομένες θεωρούνταν και οι περικοπές σε εφάπαξ (πέριξ του 20% με 25%), ενώ ήδη σχεδιάζεται η μείωση των μερισμάτων που δίνονται στους συνταξιούχους δημοσίους υπαλλήλους κατά τουλάχιστον 32%.
Βέβαια, τα πραγματικά μεγάλα θύματα της σχεδιαζόμενης μεταρρύθμισης εθεωρείτο ότι θα είναι οι νέοι συνταξιούχοι, όσοι αποχωρήσουν από την εργασία τους μετά την ψήφιση του σχεδίου νόμου. Το κλειδί που θα ανοίξει την πόρτα των περικοπών βρίσκεται στα ποσοστά αναπλήρωσης των συντάξιμων αποδοχών, ήτοι το ποσοστό του μισθού που θα λαμβάνει ο συνταξιούχος ως σύνταξη. Ακόμη και αν οι εκπρόσωποι των δανειστών δεχθούν την εθνική σύνταξη στα 384 ευρώ και χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, αυτή θα δίνεται με τη συμπλήρωση 20 ετών ασφάλισης. Για τα έτη μεταξύ 15 και 20, το ποσό της εθνικής σύνταξης θα είναι χαμηλότερο, με την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας να επιδιώκει τουλάχιστον να έχει τον αριθμό 3 μπροστά (τουλάχιστον 300 ευρώ).
Καθώς, μάλιστα, ήδη το υπουργείο Εργασίας είχε δεχθεί ποσοστό αναπλήρωσης για τα πρώτα 15 χρόνια χαμηλότερο του 0,8% κατ’ έτος (αρχική πρόταση), η συνταξιοδότηση με λιγότερα από 20 χρόνια καθίσταται σχεδόν απαγορευτική, αφού οδηγεί σε πενιχρές συντάξεις. Είναι ενδεικτικό το παράδειγμα, με εθνική σύνταξη για λιγότερα από 20 έτη της τάξης των 340 ευρώ και ποσοστό αναπλήρωσης για τα πρώτα 15 έτη της τάξης του 0,45% που προτείνει, σύμφωνα με πληροφορίες, το ΔΝΤ με μέσο εισόδημα 700 ευρώ, το συνολικό ποσοστό αναπλήρωσης ανέρχεται σε 55%, όταν με την αρχική κυβερνητική πρόταση έφθανε το 67%.
Στο υπουργείο Εργασίας, πάντως, επεδίωκαν ποσοστά της τάξης του 0,77% κατ’ έτος για τα πρώτα 15 χρόνια. Επίσης, εξετάζουν μικρότερα από τα αρχικώς προτεινόμενα ποσοστά αναπλήρωσης για τα 15-25 έτη ασφάλισης και λίγο μεγαλύτερα για τα χρόνια από εκεί και πάνω. Αυτό σημαίνει, βέβαια, πως, ενώ με το αρχικό σχέδιο του κ. Κατρούγκαλου μεγαλύτερες απώλειες θα είχαν οι μελλοντικοί συνταξιούχοι με πάνω από 25 έτη ασφάλισης, πλέον οι περικοπές θα αγγίξουν και όσους ανοίξουν την πόρτα της εξόδου με τον ελάχιστο χρόνο, δηλαδή με 15ετία.
