Η πρώτη δικαστική απόφαση, έπειτα από συλλογική αγωγή, που δικαιώνει τους δανειολήπτες ελβετικού φράγκου εκδόθηκε από το Πρωτοδικείο της Αθήνας στις 24 Mαΐου, κορυφώνοντας την κόντρα μεταξύ των τραπεζών και των δανειοληπτών αυτής της κατηγορίας. Σύμφωνα με την απόφαση, η τράπεζα θα πρέπει να αποδέχεται την πληρωμή των δόσεων για δάνεια που έχουν συναφθεί σε ελβετικό φράγκο με βάση την ισοτιμία του ξένου νομίσματος κατά την ημέρα σύναψης του δανείου.
Αν και η απόφαση είναι σε πρωτόδικο βαθμό και δεν είναι άμεσα εκτελεστή ούτε έχει γενική ισχύ, αποτελεί την πρώτη απόφαση που δικαιώνει σε συλλογικό επίπεδο δανειολήπτες ελβετικού φράγκου, σε αντίθεση με τις μέχρι σήμερα αποφάσεις που αφορούσαν μεμονωμένες περιπτώσεις. Η προσφυγή έγινε από τη Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας (ΙΝΚΑ), τις ενώσεις καταναλωτών Κρήτης και Αιτωλοακαρνανίας και την παρέμβαση του Συλλόγου Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου (ΣΥΔΑΝΕΦ).
Αν η δικαίωση σε συλλογικό επίπεδο τελεσιδικήσει υπέρ των δανειοληπτών, αποκτά αυτόματα γενικευμένη ισχύ για όλες τις τράπεζες και ανοίγει τον δρόμο για την έκδοση υπουργικής απόφασης που θα τους κατοχυρώνει και νομοθετικά.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, ο όρος που υπήρχε στις επίμαχες συμβάσεις για τους κινδύνους που συνεπάγεται η σύναψη δανείου σε ξένο νόμισμα είναι «αδιαφανής», καθώς ο δανειολήπτης δεν αντιλήφθηκε ότι αναλάμβανε επενδυτικό ρίσκο. Επιπλέον, είναι παράνομος και καταχρηστικός γιατί η τράπεζα δημιούργησε την προσδοκία ότι η ισοτιμία δεν θα κυμανθεί έντονα αρνητικά. Με βάση αυτό το σκεπτικό, το δικαστήριο αποφάσισε ότι για τα ήδη εκταμιευμένα δάνεια οι τράπεζες θα πρέπει να εισπράττουν τη δόση με βάση την ισοτιμία που ίσχυε κατά την ημέρα της εκταμίευσης του δανείου. Οι δανειολήπτες που έχουν πάρει δάνειο σε ελβετικό νόμισμα είναι περίπου 70.000 και τα δάνεια αυτής της κατηγορίας είναι περίπου 6 δισ. ευρώ. Παρά το γεγονός ότι το επιτόκιο libor του ελβετικού νομίσματος είναι σήμερα αρνητικό και οι δανειολήπτες ωφελούνται από το εξαιρετικά χαμηλό κόστος χρήματος, η ενίσχυση της ισοτιμίας του ξένου νομίσματος έναντι του ευρώ εξανεμίζει στην παρούσα φάση για πολλούς αυτό το όφελος. Αυτό, γιατί, καθώς ακόμη και αυτοί που αποπληρώνουν το δάνειό τους κανονικά διαπιστώνουν ότι το υπόλοιπο του δανείου τους δεν μειώνεται, λόγω της μετατροπής της δόσης που καταβάλλουν σε ευρώ σε ένα «σκληρό» νόμισμα. Να σημειωθεί ότι πολλά από αυτά τα δάνεια είχαν συναφθεί με ισοτιμία κοντά στην περιοχή του 1 ευρώ προς 1,6 ελβετικό φράγκο και σήμερα η ισοτιμία είναι 1 ευρώ προς 1,1 ελβετικό φράγκο.
Η απόφαση του Πρωτοδικείου υποχρεώνει την τράπεζα:
• «Να προβεί στον συνυπολογισμό όλων των χρεώσεων, δηλαδή των τόκων των δόσεων, αλλά και των καταβολών εκ μέρους των δανειοληπτών, που έχουν γίνει κατόπιν μετατροπής του ελβετικού φράγκου σε ευρώ με βάση την ισοτιμία κατά τον χρόνο εκταμίευσης του κάθε δανείου, δηλαδή με βάση το ποσό των ευρώ που εκταμιεύτηκε και το συμβατικό επιτόκιο».
• «Να ανέχεται εκ μέρους των καταναλωτών την καταβολή των τοκοχρεολυτικών δόσεων ή την καταβολή εξόφλησης μερικώς ή εφάπαξ του δανείου σε ελβετικό φράγκο στο ισόποσο σε ευρώ βάσει της ισοτιμίας κατά τον χρόνο εκταμίευσης του δανείου και χορήγησης σε ευρώ».
• «Σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης, να παραλείπει να μετατρέπει το όποιο προκύπτον χρεωστικό υπόλοιπο σε ευρώ, με βάση την τρέχουσα τιμή πώλησης του ελβετικού φράγκου την ημέρα της καταγγελίας».