Αν υπήρχε έστω μία αμφιβολία για τη θέση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στη συμφωνία του Eurogroup της περασμένης εβδομάδας, αυτή μέχρι σήμερα έχει εξαλειφθεί. Θέλοντας να παρουσιάσει ένα κοινό μέτωπο, τουλάχιστον για επικοινωνιακούς λόγους, ο Πόουλ Τόμσεν εμφανίσθηκε με κάθε επισημότητα στην κοινή συνέντευξη Τύπου. Ωστόσο από το παρασκήνιο και από τα όσα με γλαφυρό τρόπο περιέγραφε από τις Βρυξέλλες η συνάδελφος Ελένη Βαρβιτσιώτη διαγράφεται το σκηνικό μίας σύγκρουσης η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί. Αναλυτές συμφωνούν πως η συμφωνία μεταθέτει για μία ακόμη φορά τη λύση για το χρέος στο μέλλον, ενώ στον διεθνή Τύπο δεν έλειψε η κριτική για την υποχώρηση, όπως εκλήφθηκε, του ΔΝΤ στις πιέσεις των Ευρωπαίων. Χαρακτηριστική ήταν η πρώτη ερώτηση που δέχθηκε υψηλόβαθμος αξιωματούχος του ΔΝΤ, που ενημέρωσε τους δημοσιογράφους μετά τη συμφωνία: «Δεν θέτει το Ταμείο την αξιοπιστία του σε κίνδυνο, όταν συμφωνεί να μεταθέσει και πάλι το ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους;». Η απάντηση ήταν πως όχι, εφόσον αρνήθηκε και πάλι να πάρει μέρος στο πρόγραμμα – και θα πάρει μέρος μόνον εφόσον συμφωνηθούν συγκεκριμένα και ποσοτικοποιημένα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, τα οποία θα είναι επαρκή, ώστε με τη δική του μεθοδολογία και ανάλυση το ελληνικό χρέος να καταστεί βιώσιμο.
Το Ταμείο, εν τω μεταξύ, ξεκαθάρισε ότι δεν διαπραγματεύεται ούτε τις υποθέσεις, ούτε τους χαμηλότερους στόχους του για πρωτογενές πλεόνασμα (αν και η απάντησή του ήταν πιο διαλλακτική στο δεύτερο, λέγοντας ότι «δεν βλέπει λόγο γιατί να το αλλάξει»). Ολα αυτά προμηνύουν μία δύσκολη διαπραγμάτευση, με το ΔΝΤ να ζητεί νέο Eurogroup για το θέμα, και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να παραδέχεται πως για να συμφωνηθεί η ελάφρυνση του χρέους θα χρειασθούν περαιτέρω μάχες.
Στο παρελθόν, η πολιτική επιλογή της παράτασης είχε ίσως νόημα: Στην αρχή για να μην τεθεί σε κίνδυνο η παγκόσμια οικονομία, όταν ακόμη μία κατάρρευση της Ελλάδας θα μπορούσε να την απειλήσει, λόγω της έκθεσης των ευρωπαϊκών τραπεζών στη χώρα. Εν συνεχεία, ως κίνητρο ώστε οι απρόθυμες ελληνικές κυβερνήσεις να πάρουν τα δύσκολα μέτρα μίας δημοσιονομικής προσαρμογής που όλοι οι οικονομολόγοι θεωρούσαν απαραίτητη. Σήμερα, οι ίδιοι οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ τονίζουν τις αδύναμες προοπτικές για την ανάπτυξη και προβλέπουν επιμονή του διψήφιου ποσοστού ανεργίας κατά τις επόμενες δεκαετίες. Μάλιστα, ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής του ΔΝΤ Ντέιβιντ Λίπτον, απαντώντας σε ερώτηση της «Κ» την περασμένη εβδομάδα, παραδέχθηκε πως «το πρόβλημα είναι πως στην Ελλάδα η περίοδος προσαρμογής και επιβράδυνσης είναι πολύ μακρά και η προσαρμογή πολύ σημαντική». Ο ίδιος τόνισε την ανάγκη να δοθεί όραμα στη χώρα, με συμφωνία ΔΝΤ και Ευρωπαίων σε μία κοινή προσέγγιση «για να περάσει η Ελλάδα στην άλλη πλευρά της κοιλάδας το συντομότερο δυνατόν». Είναι σαφές πλέον ότι, σύμφωνα με το ΔΝΤ, όραμα δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς επαρκή ελάφρυνση του χρέους.
Με τη λιτότητα όμως να μεταφράζεται σε υπεφορολόγηση (και) της επιχειρηματικότητας, η οικονομία χάνει και τους τελευταίους τροχούς της ανάπτυξης. Και όσο η οικονομία παραπαίει, τόσο αυξάνονται οι κίνδυνοι για εκτροχιασμό του προγράμματος. Υπό αυτή την έννοια, η μετάθεση του προβλήματος για το μέλλον δεν μπορεί πλέον να λειτουργήσει. Στο κύριο άρθρο των New York Times για την Ελλάδα υποστηρίζεται ότι η καθυστέρηση της ελάφρυνσης του χρέους μέχρι το 2018 ενέχει τον κίνδυνο να προκαλέσει περαιτέρω ζημιά στη χειμαζόμενη ελληνική οικονομία. Ο Κώστας Καλλίτσης περιγράφει στο τελευταίο άρθρο του στην «Κ» τις προϋποθέσεις και τις πολιτικές που χρειάζονται για να λειτουργήσει το πρόγραμμα, προειδοποιώντας ότι αν δεν υπάρξει αναπτυξιακό σοκ, το πρόγραμμα δεν βγαίνει. Οπως το θέτουν οι New York Times: «Η συμφωνία έκλεισε, η κρίση παραμένει».
