Ο βανδαλισμός των 4+1 προτομών επιφανών ανδρών που βρίσκονταν στην υπαίθρια γλυπτοθήκη (Πάρκο των Λογοτεχνών) στον χώρο του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων, έγινε πρωτοσέλιδο στην «Κ» της 31/5/2016 και έδωσε την αφορμή να γραφούν πολλά άρθρα από πολύ αξιόλογους ανθρώπους για το έγκλημα αυτό. Από τις 605 λέξεις του ρεπορτάζ της Μαργαρίτας Πουρνάρα, απομόνωσα πέντε λέξεις από μια μικρή πρόταση: «Μέσα σε τρία χρόνια, το παρκάκι –που είναι και στέκι τοξικομανών– αναδεικνύεται στο αγαπημένο λημέρι των κακοποιών, με οκτώ κλοπές». Το πάρκο που είναι στην οδό Ακαδημίας πίσω από θαυμάσια τριλογία έχει γίνει «και στέκι τοξικομανών» με ό,τι συνεπάγεται αυτό και εμείς το ανεχόμαστε.
Βρέθηκα στο Πνευματικό Κέντρο πριν από μερικές εβδομάδες (στις 19 Απριλίου 2016) σε μια εκδήλωση σχετικά με την ηχορύπανση. Οταν έφευγα (πολύ πριν σκοτεινιάσει) κυριολεκτικά τρόμαξα. Σε όλο το μήκος της πρόσοψης του κτιρίου, αλλά και στα σκαλοπάτια της εισόδου, βρισκόντουσαν πάνω από τριάντα άνθρωποι που τρυπιόντουσαν. Λίγο πιο πέρα είδα και τους προμηθευτές τους. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να τους ξεχωρίσει. Εφυγα κυριολεκτικά τρέχοντας προς την Ακαδημίας γιατί αφ’ ενός το θέαμα δεν ήταν ευχάριστο, αλλά και η ατμόσφαιρα δεν ενέπνεε καμία ασφάλεια. Πώς έχουμε καταντήσει; Παντού υπάρχουν ναρκομανείς, αλλά δεν τους έχω δει ούτε στο κέντρο της Ρώμης, ούτε στο κέντρο του Παρισίου, αλλά ούτε και στο κέντρο του Λονδίνου. Εμείς εδώ έχουμε γίνει πολύ απελευθερωμένη κοινωνία που καμία παραβατικότητα δεν μας ενοχλεί. Ειλικρινά απορώ γιατί ο Δήμος Αθηναίων ανέχεται αυτή την κατάσταση σε ένα χώρο που λέγεται Πνευματικό Κέντρο; Ας το μετονομάσει σε Πάρκο Τοξικομανών του Δήμου Αθηναίων. Καημένε Τρίτση, θα τρίζουν τα κόκαλά σου, αν βλέπεις τι γίνεται έξω από το αμφιθέατρο που πήρε το όνομά σου για να σε τιμήσουν.
Κουβεντιάζοντας το θέμα με τους φίλους μου, με πληροφόρησαν ότι ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και στην πλατεία Κάνιγγος, μπροστά στο κτίριο του υπουργείου Εμπορίου. Δηλαδή, κανένας υπουργός, γενικός γραμματέας ή απλός υπάλληλος δεν ενοχλείται, όταν μπροστά στην πόρτα του υπουργείου τους βλέπουν καθημερινά ανθρώπους να τρυπιούνται; Πριν από μερικές μέρες διάβασα ότι η μεγάλη ισπανική εταιρεία Melia εγκαταλείπει το ξενοδοχείο που είναι σχεδόν επάνω στην πλατεία Κάνιγγος. Διερωτήθηκε κανένας μήπως η κατάσταση με τους τοξικομανείς επηρέασε την απόφασή τους; Αξίζει να σημειωθεί ότι η ισπανική Melia Group διαχειρίζεται περισσότερα από 350 ξενοδοχεία σε 40 χώρες. Γιατί οι ξένοι ξενοδοχειακοί όμιλοι εγκαταλείπουν την Αθήνα; Χωρίς τη συμμετοχή των ξένων, οι οποίοι εξασφαλίζουν την πελατεία, τα ξενοδοχεία έχουν περισσότερα προβλήματα. Το κλείσιμο του Athens Ledra, δύο χρόνια μετά τη φυγή της Marriott, δεν είναι καλός οιωνός.
Ξαναγυρίζουμε στους βανδαλισμούς. Ολοι υπέθεσαν ότι οι βανδαλισμοί έγιναν για να πουληθεί ο μπρούντζος σαν μέταλλο για 150 ευρώ. Πιθανότατα να είναι έτσι. Επειδή όμως στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις γίνονται πολλοί βανδαλισμοί που δεν προσφέρουν οικονομικό όφελος αλλά μόνο καταστροφή, κατέφυγα στο site του αναρχικού χώρου (athens.indymedia.org), προκειμένου να δω μήπως οι βανδαλισμοί έχουν κάποια σχέση με αυτούς. Βρήκα ένα απίστευτο κείμενο και θέλω να σας δώσω ορισμένα εκτενή αποσπάσματα, για να διαπιστώσετε ότι ο βανδαλισμός δεν είναι οποιαδήποτε πράξη, αλλά συνειδητή δράση όπως λέει ο τίτλος: «Ο βανδαλισμός ως εξεγερτική πρακτική», που έχει ημερομηνία 18 Απριλίου 2015.
Αντιγράφω: «Σχεδόν 100 χρόνια μετά, το ταμπού τής για κάποιους απελπισμένης μέχρι και ιερόσυλης πρακτικής της πυρπόλησης και του βανδαλισμού, είτε πρόκειται για μνημεία ιστορικής αξίας, είτε για λατρευτικούς ναούς, είτε, γενικά μιλώντας, για έργα οικουμενικής αποδοχής, όπως πανεπιστήμια, εκκλησίες (Παναγία των Παρισίων), ή ακόμα και μοντέρνα καλλιτεχνήματα, θα πέσει και θεωρητικά για τους εξεγερμένους του Μάη του ’68, αν και η οπλική και αριθμητική υπεροχή του γαλλικού κατασταλτικού μηχανισμού (στον οποίο συμπεριλαμβάνουμε και τις πλατιές συντηρητικές μάζες με πολιτική αναφορά στα κόμματα της δεξιάς και της αριστεράς) θα εμποδίσει συχνά το πέρασμα στην πράξη (Κτίριο του Χρηματιστηρίου, αποκεφαλισμοί αγαλμάτων). “Κι αν καίγαμε τη Σορβόννη;” ήταν ένα απ’ τα στρατηγικά συνθήματα των συντρόφων της Καταστασιακής Διεθνούς για τους οποίους ένας πίνακας του Πικάσο θα ήταν το απόλυτο υλικό για οδόφραγμα…
…Κι αυτό γιατί ο βανδαλισμός επιχειρεί να επανανοηματοδοτήσει τον αστικό χώρο με πολιτικούς όρους, σύμφωνα με τους οποίους κανένα μνημείο δεν είναι πολιτικά αθώο…
…Με βάση τα παραπάνω, όσοι και όσες από τον α/α χώρο δεν είδαν αυτό το διακύβευμα και απαξίωσαν την πράξη της βεβήλωσης των αγαλμάτων της Κυβέλης και του Παλαμά ως αντικοινωνική, άκαιρη και μη προωθητική του αγώνα των απεργών πείνας, έχουν πολύ μικρότερη σχέση με τους κοινωνικούς αγώνες των καταπιεσμένων και με τα προτάγματα της ελευθερίας απ’ όσο οι ίδιοι νομίζουν. Και βέβαια δεν αναφερόμαστε στην άσκηση κριτικής που λαμβάνει υπόψη της ώς ένα βαθμό τον κοινωνικό χαρακτήρα, την ιστορικότητα και τις δυναμικές αντίστοιχων πράξεων (βλ. κείμενο Μαζιώτη για Βοξ και παρέμβασή του για τα γεγονότα στη Νομική). Ο βανδαλισμός και η πυρπόληση, όπως και η ληστεία και το πλιάτσικο είναι κομμάτια από τη σάρκα της Ιστορίας μας, είναι ό,τι πιο γειωμένο με την πραγματικότητα της ζωής και της δράσης των αποκλεισμένων και των φτωχών. Αυτών που κάποιοι θα κατέτασσαν σήμερα στους λούμπεν, έναν ρατσιστικό όρο αριστερής κοπής που δυστυχώς υιοθετούν και πολλοί αναρχικοί, και που θέλει να δηλώσει όσους από τα κάτω δεν έχουν συνείδηση της κοινωνικής θέσης τους».
Σας προτρέπω να ξαναδιαβάσετε το απόσπασμα αυτό με προσοχή, έστω και αν είναι δυσνόητο και κακογραμμένο. Η πρώτη πρόταση αποτελείται από 99 λέξεις. Ολο το αναρτημένο κείμενο είναι μεγάλο (1.230 λέξεις) και είναι δύσκολο να φανταστείτε τι άλλα γράφει. Οταν άνθρωποι θέλουν να κάψουν την Παναγία των Παρισίων ή τη Σορβόννη και να βάλουν ένα πίνακα του Πικάσο για οδόφραγμα, τότε δεν πρέπει να απορούμε για το τι συμβαίνει στη χώρα μας, όπου η παραβατικότητα δεν τιμωρείται αλλά ενίοτε επιβραβεύεται. Ακόμα, το κείμενο αυτό αποκαλύπτει ότι η βεβήλωση των αγαλμάτων της Κυβέλης και του Παλαμά έγιναν από αυτή τη «συλλογικότητα» των αντιεξουσιαστών και αναρχικών και προσπαθεί να την δικαιολογήσει γιατί φαίνεται ότι υπήρξαν διαφωνίες στις τάξεις τους.
Δεν γνωρίζω τις αντιδράσεις σας από το περιεχόμενο του κειμένου, αλλά προσωπικά έμεινα εμβρόντητος. Δηλαδή, κυκλοφορούν ανάμεσά μας άνθρωποι που κάθε τόσο κάνουν αισθητή την παρουσία τους με διάφορες εκδηλώσεις καταστροφής, οι οποίοι θέλουν να καταστρέψουν τα μνημεία μας, δηλαδή την Ιστορία μας, γιατί «ο βανδαλισμός και η πυρπόληση… είναι κομμάτια από τη σάρκα της Ιστορίας μας». Μήπως πρέπει να ανησυχούμε περισσότερο;
Πριν από χρόνια, τo 2001, οι Ταλιμπάν ανατίναξαν ένα τεράστιο άγαλμα του Βούδα. Εγινε παγκόσμια αναστάτωση, αλλά το θέμα ξεχάστηκε γρήγορα. Τώρα έχουμε το Ισλαμικό Κράτος που καταστρέφει ανεκτίμητα μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς και πολύ πρόσφατα απειλεί να καταστρέψει τη Σφίγγα και τις Πυραμίδες. Και αυτοί με απειλές ξεκίνησαν και στην αρχή λίγοι πίστευαν ότι θα τις πραγματοποιήσουν. Να, όμως που το πέρασμά τους έχει αφήσει παντού ερείπια.
Οταν τον Μάρτιο του 2015 βεβηλώθηκε με το τεράστιο μαύρο γκράφιτι το κτίριο του Πολυτεχνείου, ο τότε αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού δήλωνε: «Το γκράφιτι στο Πολυτεχνείο απεικόνισε την κρίση στη χώρα, στην πόλη, στην οδό Στουρνάρη. Η σκοτεινιά του αναδύεται από το ζοφερό μικροκλίμα της περιοχής. Ταυτοχρόνως, το γκράφιτι κατέλαβε επιθετικά το ΕΜΠ και βανδάλισε το αρχιτεκτονικό μνημείο…». Επίσης, το υπουργείο Παιδείας σε ανακοίνωσή του έλεγε «…οι εκφράσεις αυθόρμητης τέχνης της νέας γενιάς –όσο σεβαστές και αν είναι– απαιτούν όρια και μέτρο…». Με τέτοιες χλιαρές δηλώσεις, οι οποίες δεν καταδικάζουν ξεκάθαρα την πράξη, μήπως πρέπει να ανησυχούμε περισσότερο;
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.
