Μετά μια δραματική, δεκαεπτάωρη διαπραγμάτευση με τον εαυτό μου, είχα πει να κάνω μια κούρα αποτοξίνωσης από την πολιτική. Ετσι είχα πει, αλλά πώς να μην ενδώσω, όταν ακούω από το ραδιόφωνο την εξής είδηση: «Την πρόθεσή του να είναι υποψήφιος για την αρχηγία ενός νέου κόμματος της Κεντροαριστεράς, αν υπάρξει, δήλωσε ο Θ. Θεοχαρόπουλος».
Λόγω της καλής μου θέλησης και μόνον αυτής (διότι η φαντασία μου δεν αποκλείει τίποτε το φαιδρό από κάποιον επαγγελματία της πολιτικής), ελπίζω ότι δεν θα το είπε έτσι ακριβώς ο κ. Θεοχαρόπουλος της ΔΗΜΑΡ και νυν της Δημοκρατικής… Κάτι δημοκρατικό, τέλος πάντων. Θέλω να πω ότι θα είχε την ελαχίστη συναίσθηση του γελοίου ώστε να μην το πει. Γιατί είναι σαν να λέω εγώ ότι, παιδιά, διατίθεμαι να γίνω ο θεός σας, εσείς όμως βρείτε τη θρησκεία. (Εγώ δεν θα το έλεγα ποτέ, φυσικά – έχω όμως έναν ανιψιό γύρω στα δέκα, που θα μπορούσε να το πει μια χαρά…) Επομένως, θα πουν αρκετοί, η γελοιότητα της διατύπωσης πρέπει να χρεωθεί στον δημοσιογράφο ο οποίος συνέταξε την είδηση.
Η ευθύνη ναι, η γελοιότητα όχι, νομίζω. Είτε ο συντάκτης ήξερε πόσο γελοίο ήταν αυτό που έγραφε είτε όχι, το έγραψε με τρόπο που αποδίδει πλήρως την πραγματικότητα· διότι η πραγματικότητα στον κόσμο της Κεντροαριστεράς είναι πια γελοία. Η επιβεβαίωση ήλθε λίγο αργότερα, όταν άκουσα τις δηλώσεις Θεοχαρόπουλου και ξεχώρισα τη θέση του ότι πρέπει και στην Ελλάδα να υπάρχει Κεντροαριστερά, όπως υπάρχει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Σωστό, αλλά για άλλη εποχή, που έχει περάσει. Κάποτε και εγώ, μολονότι κεντροδεξιός, υποστήριζα την ύπαρξη μιας υπολογίσιμης Κεντροαριστεράς στο πολιτικό φάσμα. Αφότου όμως φθάσαμε στο σταυροδρόμι των μεταρρυθμίσεων που αναβάλλαμε επί δεκαετίες και ο υφέρπων, ο διαχρονικός διχασμός του Υπαρκτού Ελληνισμού μεταξύ εκσυγχρονιστών και κλεφταρματωλών εκδηλώθηκε με τη μορφή εθνολαϊκιστών εναντίον ευρωπαϊστών, η Κεντροαριστερά είναι μια περιττή πολυτέλεια. Με τις σημερινές συνθήκες, η θέση του κ. Θεοχαρόπουλου για την Κεντροαριστερά ισοδυναμεί, λ.χ., με τον ισχυρισμό ότι κάθε σωστή μονοκατοικία πρέπει να έχει πισίνα και playroom. Μπορούμε να έχουμε μονοκατοικία; Αν δεν μπορούμε να πληρώσουμε ούτε καν το ηλεκτρικό, τι πισίνες και playroom και μπούρδες!
Μα και στο εξωτερικό, το ίδιο δεν συμβαίνει, τηρουμένων των αναλογιών; Σε κάθε ανεπτυγμένη χώρα, το κέντρο του πολιτικού φάσματος πιέζεται, φθείρεται και συρρικνώνεται. Παντού στην Ευρώπη, το κράτος προνοίας υποχωρεί, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Παντού, είτε στις διεθνείς σχέσεις είτε στην εσωτερική πολιτική των δυτικών κοινωνιών, οι συναινέσεις γίνονται όλο και πιο δύσκολες, απαιτούν όλο και πιο πολύ χρόνο, παράγουν δε όλο και πιο πενιχρά αποτελέσματα. Η δημοκρατία, εν ολίγοις, μοιάζει να κουράστηκε και, το χειρότερο, κουράζει πια και εκείνους που την πιστεύουν. Γι’ αυτό, βλέπουμε να ξεπετάγονται από δεξιά και αριστερά ακραίοι πολιτικοί σχηματισμοί που σημειώνουν εκλογικές επιτυχίες. Στην Ελλάδα είναι πολύ φυσικό αυτή η κρίση να είναι δεινότερη, πέραν των άλλων κι επειδή η δημοκρατία στον τόπο αυτόν έχει αβαθείς ρίζες (παρά την προσφιλή μας περιαυτολογία), η δε αστική τάξη είναι ανύπαρκτη, ενώ οι κοτζαμπάσηδες και κλεφταρματωλοί πάντοτε παρόντες.
Ειδικότερα, όμως, από την ώρα που μας κατσικώθηκε μια ισχυρή ριζοσπαστική Αριστερά, με μεγάλη απήχηση στον κόσμο της πασοκαρίας και έντονες μαρξιστικές τάσεις, είτε επαναστατική είναι (όπως ήταν μέχρι τον περυσινό Ιούλιο) είτε μνημονιακή και υπάκουη (όπως είναι πλέον), τι ρόλος μπορεί να μένει για μια κανονική Κεντροαριστερά; Εφόσον Κεντροαριστερά και ΣΥΡΙΖΑ ψαρεύουν στην ίδια δεξαμενή ψήφων, ο ΣΥΡΙΖΑ θα υπερτερεί πάντα και κατά το στοιχείο της μετριοπάθειας και κατά το στοιχείο της αριστεροσύνης.
Το πρόβλημα της χώρας δεν είναι ότι της λείπει η Κεντροαριστερά – δεν είναι αυτό αιτία της κρίσης, είναι απλώς μια συνέπειά της. Το πρόβλημα είναι οι αριστερές ιδεοληψίες, που έχουν διαβρώσει την κοινωνία και τους θεσμούς της σε εντυπωσιακό για ευρωπαϊκή χώρα βαθμό και εμποδίζουν την προσαρμογή της. Αυτό δεν μπορεί να το λύσει η Κεντροαριστερά, αλλά η Κεντροδεξιά. Ο,τι άλλο μπορεί να ειπωθεί για το μέλλον της Κεντροαριστεράς αφορά όσους σταδιοδρομούν στις τάξεις της· δηλαδή, μια ολιγάριθμη επαγγελματική τάξη. Θα έλεγα, λοιπόν, στον κ. Θεοχαρόπουλο –πάντα, φιλικά– να παρατήσει τις δηλώσεις και να κάνει κανένα μπάνιο στη θάλασσα. Ας αφήσει τις φυσαλίδες από το μαγιό του να βγουν στην επιφάνεια (παραφράζω καθηγητή Λιάκο, αν δεν το καταλάβατε). Καλύτερα να βγαίνουν από το μαγιό παρά από το στόμα…
Τρέμε, Κατρούγκαλε
Παρασκευή μεσημέρι, ώρα 2.20, με 38 βαθμούς. Τι με έκανε να βγω για λίγο έξω από το σπίτι δεν ξέρω. Μάλλον η μοίρα, διότι γωνία πλατείας Κολωνακίου και Σκουφά αντίκρισα θέαμα θεσπέσιο και μοναδικό. Ηταν ένας κύριος με ύφος σπουδαίου ανδρός και εξόχως περιποιημένο ντύσιμο: μπλέιζερ (κουμπωμένο, παρακαλώ!), λευκό παντελόνι, πουκάμισο παρδαλό με χρωματιστές ρίγες (ο Πατούλης θα ενέκρινε, ίσως να χειροκροτούσε κιόλας…) και φανταχτερό ροζ μαντιλάκι στο τσεπάκι. Περπατούσε κορδωμένος σαν λόρδος, με το χέρι στην τσέπη μάλιστα, και ήταν –αν δεν κάνω λάθος– ο Γιάννης Μπουρνούς του ΣΥΡΙΖΑ, που φαίνεται ότι μεγαλοπιάνεται ενδυματολογικά και αποφάσισε να παίξει τον κομψευόμενο Κατρούγκαλο μέσα στο γήπεδό του. Μέσα μου, τότε, άκουσα στεντόρεια τη φωνή του βλαμμένου, που ακούγεται κάθε μέρα στην εκπομπή των Βουλαρίνου-Νικολάου: «Μόνο ΠΑΘΟΚ! Δεν υπάρχει τίπουτ’ άλλου!» (Ο βλαμμένος λέει το σίγμα θήτα.)
Πίσω του ακριβώς (τι σύμπτωση κι αυτή…) έτρεχε μορφάζοντας από τον ήλιο –καραβοτσακισμένος και χύμα ως συνήθως, με ένα τηλέφωνο κολλημένο στο αυτί– ο γνωστότερος από τους περίφημους κύκλους του Κώστα Καραμανλή: ο Ευάγγελος Αντώναρος. Υπέθεσα ότι οι δυο τους τυχαία βρέθηκαν την ίδια ώρα, στο ίδιο σημείο και τόσο κοντά. Κρίμα, γιατί βρίσκω ότι ταιριάζουν τόσο πολύ…