Ποιοι άνθρωποι πάνε να γίνουν πολιτικοί; Για κάποιο λόγο, ίσως εξαιτίας της φύσης της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, πολλοί θεωρούν ότι αυτοί που πάνε ασχολούνται με τα κοινά είναι λίγο-πολύ σαν τους υπόλοιπους ανθρώπους, απλά με μια πετριά, ενδεχομένως. Με μια επιπλέον ανάγκη να “σας δείξω εγώ πώς γίνεται”, ένα κάποιο ψώνιο πέραν του μέσου όρου, ίσως.
Αν και οπωσδήποτε υπάρχουν τέτοιοι, θεωρώ πια πως πρόκειται για εξαιρέσεις. Δεν μπορώ να εξηγήσω την πολιτική πραγματικότητα διαφορετικά. Από ό,τι φαίνεται οι άνθρωποι που συνήθως πάνε και γίνονται πολιτικοί είναι μια πάστα τόσο διαφορετική από τους υπόλοιπους που αποτελεί ξεχωριστή κατηγορία ανθρώπινου όντος. Έχουν διαφορετικά κίνητρα, διαφορετικό τρόπο σκέψης, διαφορετικά ενδιαφέροντα και διαφορετικούς στόχους από τους υπολοίπους. Μερικές φορές θεωρούμε ότι αυτοί που κατέχουν την εξουσία έχουν για στόχο την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος και την πρόοδο της χώρας. Κάνουμε λάθος. Αυτοί που κατέχουν την εξουσία έχουν κυρίως έναν στόχο: Να κατέχουν την εξουσία.
Μια φορά βρέθηκα καλεσμένος σε μια εκδήλωση των παιδικών χωριών SOS, στην οποία κεντρικός ομιλητής ήταν ο συγγραφέας παιδικών βιβλίων Ευγένιος Τριβιζάς. Τι ωραία, σκεφτήκαν όλοι, ένας παραμυθάς σε εκδήλωση για παιδάκια, ανυπομονούσαν για παραμύθι. Ο Τριβιζάς, ο οποίος είναι και καθηγητής εγκληματολογίας, ξεκίνησε την ομιλία του λέγοντας ότι έρευνες έχουν δείξει πως ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που κάνουν αιτήσεις για να εργαστούν σε ορφανοτροφεία είναι παιδεραστές.
Η τοποθέτησή του, βεβαίως, είχε απόλυτη σχέση με το θέμα της εκδήλωσης, που ήταν το πολύτιμο έργο των παιδικών χωριών, κι ας σόκαρε τους απροετοίμαστους παρευρισκόμενους, αλλά εγώ το θυμήθηκα ακριβώς επειδή το σκεπτικό, κάπως παραλλαγμένο, ταιριάζει και στην πολιτική.
Ποιοι άνθρωποι θέλουν την εξουσία; Όχι τόσο αυτοί που θέλουν “να φτιάξουν τον κόσμο”, όσο αυτοί που, απλά, λαχταράνε την εξουσία.
Κι οι άνθρωποι που λαχταράνε την εξουσία είναι διαφορετικοί από εσάς κι από εμένα με τρόπο θεμελιώδη. Αυτό νομίζω ότι δεν το αντιλαμβανόμαστε επαρκώς, και γι’ αυτό μας κάνουν εντύπωση πράγματα στη συμπεριφορά των πολιτικών, τα οποία θα έπρεπε να περιμένουμε. Πώς είναι δυνατόν γιατρός να αποκαλεί τον ιό που προκαλεί το AIDS “χιβ”; Πώς γίνεται; Γίνεται, αν αυτός ο γιατρός είναι πολιτικός/συνδικαλιστής, οπότε η ζωή του και η πορεία του έχουν άλλες προτεραιότητες.
Βεβαίως, υπάρχουν και εξαιρέσεις, άνθρωποι κανονικοί με φυσιολογική αντίληψη του σωστού και του λάθους, σφαιρική εικόνα του κόσμου, ευρύ πεδίο γνώσεων, φυσιολογική αυτογνωσία, περιορισμένο ναρκισισμό και υγιή ιδεαλισμό που με κάποιον αλλόκοτο τρόπο μπλέχτηκαν στα δίχτυα της πολιτικής, σαν από λάθος. Υπάρχουν παραδείγματα κι εδώ στη χώρα μας, αξιολογότατοι άνθρωποι έχουν περάσει από το σάπιο μας σύστημα, ακόμα και σήμερα υπάρχουν. Αλλά οι περισσότεροι πολιτικοί είναι σκέτοι “πολιτικοί”, πάσχουν δηλαδή από μια μορφή αυτισμού που αλλοιώνει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τα θέματα της πολιτικής, τους ψηφοφόρους τους, τον τρόπο που λειτουργεί ο κόσμος, την πορεία του ήλιου στον ουρανό.
Πιστεύω ότι τα πολύ συχνά δείγματα ασχετοσύνης και αμορφωσιάς από πολιτικά πρόσωπα που βλέπουμε δεν είναι πραγματικά ενδείξεις χαμηλής νοημοσύνης ή αναλφαβητισμού, αλλά συμπτώματα της πολιτικής ασθένειας. Κάποιος που από τα μαθητικά του χρόνια είναι ταγμένος στην πολιτική, και μόνο αυτό ξέρει, αναπόφευκτα καταλήγει σαν τους ποδοσφαιριστές, που φτάνουν 30 χρονώ και δεν καταλαβαίνουν γιατί καταδικάζονται για φοροδιαφυγή, καθώς τα φορολογικά τους τα κανόνιζε ο μπαμπάς τους. Οι πολιτικοί, ειδικά αυτοί που δεν έχουν κάνει απολύτως τίποτε άλλο εκτός από πολιτική, χάνουν ένα μεγάλο κομμάτι της “κανονικής” ζωής και της ανθρώπινης εμπειρίας. Ζουν σε ένα παράλληλο σύμπαν, πολύ διαφορετικό από το δικό μας, και έτσι είναι φυσιολογικό να έχουν χάσει επεισόδια, να μην καταλαβαίνουν πολλά πράγματα, να μην έχουν πάρει μυρωδιά κάποια άλλα και, ως εκ τούτου, να νομίζουν ότι το “έτος φωτός” είναι μονάδα μέτρησης χρόνου (ακόμα και πτυχιούχοι Πολυτεχνείου, τρόπος του λέγειν) ή, όταν φοράνε για πρώτη φορά ένα από αυτά τα κράνη που μετατρέπουν το κινητό σε υποτυπώδη συσκευή virtual reality να παθαίνουν την καραπλακάρα τους, να τους φεύγει το κλαπέτο, εντελώς ανίδεοι κι ανυποψίαστοι για το ότι υπάρχει κάτι τέτοιο στο σύμπαν, και να αντιδρούν με ένα αστείο που παραπέμπει στο χιούμορ περί τεχνολογίας που έχει πάψει να είναι αστείο από την εποχή των καταλήψεων στο σχολείο τους, την εποχή δηλαδή στην οποία κόλλησαν “πολιτική”, την εποχή που με κάποιο πιτερπανικό τρόπο σταμάτησε η εξέλιξή τους, την εποχή που πια κρατούν μέσα τους ως διηνεκή χρόνο και μέσα της θα ζουν για πάντα, ανέμελοι, χαμογελαστοί, ανίδεοι, ακατάβλητοι. Πολιτικοί.