Ενδείξεις ανάκαμψης εμφανίζουν οι πωλήσεις ιδιωτικών ασφαλιστικών προγραμμάτων ζωής, ύστερα από αρκετούς μήνες κάθετης πτώσης που προκάλεσε η επιβολή των capital controls.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ), οι πωλήσεις συμβολαίων ασφαλίσεων ζωής και παραδοσιακών αποταμιευτικών προγραμμάτων ενισχύθηκαν το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου κατά 12,8%, με την ώθηση να δίνεται τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, οπότε η αύξηση στις πωλήσεις ξεπέρασε το 36%. Συνολικά, ωστόσο, η αγορά κινήθηκε πτωτικά κατά 2,6% εξαιτίας της συνεχιζόμενης υποχώρησης των επενδυτικών προγραμμάτων, ενώ στον κλάδο ζημιών η πτώση στα ασφάλιστρα του αυτοκινήτου που καταγράφεται εδώ και πολλούς μήνες οδήγησε εκ νέου σε πτώση κατά -0,9% στο τέλος του οκταμήνου.
Αιτία της σημαντικής ανόδου που καταγράφεται τους δύο καλοκαιρινούς μήνες στα προγράμματα ζωής είναι, αφενός, η θετική επίπτωση από τη σύγκριση με τους δύο αντίστοιχους περυσινούς μήνες, οπότε η αγορά είχε παγώσει λόγω της επιβολής περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, αλλά και η τάση για ενίσχυση της αποταμίευσης που αρχίζει να διαφαίνεται. Στελέχη της αγοράς αξιολογούν αυτή την ένδειξη ως σημάδι δειλής ανάκαμψης της αγοράς, λόγω και των αλλαγών στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης που οδηγεί σε μείωση των παροχών τόσο για σύνταξη όσο και για υγεία. Ειδικά σε ό,τι αφορά τα ασφαλιστικά προγράμματα υγείας, η πλειονότητά τους συνδυάζεται με μια βασική ασφάλιση ζωής, με συνέπεια την ενίσχυση των εργασιών και του κλάδου ζωής, ενώ θετικά κινήθηκαν τους επίμαχους μήνες και οι πωλήσεις αποταμιευτικών προγραμμάτων. Η τάση αυτή μένει να επιβεβαιωθεί και τους επόμενους μήνες, καθώς η ανάγκη για ενίσχυση της προσωπικής αποταμίευσης μέσω των ιδιωτικών ασφαλιστικών προγραμμάτων συνιστά μια πραγματική ανάγκη και μοναδικό εμπόδιο για την ανάπτυξη της αγοράς είναι η συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος. Η ανάγκη για ιδιωτική σύνταξη ή υγεία αποτυπώνεται και στην άνοδο των ομαδικών προγραμμάτων, δηλαδή των προγραμμάτων που παρέχουν οι επιχειρήσεις στους εργαζομένους τους, τα ασφάλιστρα των οποίων ενισχύθηκαν στο οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου κατά 10,3%. Η ερμηνεία είναι κυρίως ότι πολλοί εργαζόμενοι προσθέτουν στο δικό τους συμβόλαιο –που πληρώνεται από την εταιρεία και τους ίδιους– και τα μέλη της οικογένειάς τους, εξασφαλίζοντας με μικρή επιβάρυνση στο μηνιαίο ασφάλιστρο κάλυψη και στα προστατευόμενα μέλη.
Σύμφωνα, άλλωστε, με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΕΑΕΕ για το πρώτο εξάμηνο του 2016, το πλήθος των συμβολαίων σε ατομικά προγράμματα ανήλθε σε 1.462.935, ενώ ο αριθμός των ασφαλισμένων σε αυτά τα προγράμματα ανήλθε σε 2.034.092. Αντίστοιχα στα ομαδικά προγράμματα το πλήθος των συμβολαίων ανήλθε στο τέλος του πρώτου εξαμήνου στις 7.329, ενώ το πλήθος των ασφαλισμένων σε 2.714.625.
Σε αντίθεση με τις ασφαλίσεις ζωής και την αποταμίευση, σε ελεύθερη πτώση συνεχίζουν να είναι οι πωλήσεις επενδυτικών προγραμμάτων (unit linked), που κυριάρχησαν τους πρώτους μήνες του 2015, δηλαδή πριν από την επιβολή των capital controls. Τα επενδυτικά προγράμματα αποτέλεσαν ασφαλές καταφύγιο την περίοδο της εκροής καταθέσεων από τις τράπεζες, δηλαδή το πρώτο εξάμηνο του 2015, αλλά οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων ανέτρεψαν την τάση αυτή, καθώς πλέον θεωρούνται εξαγωγή κεφαλαίων στο εξωτερικό.