Τη βούλησή του να επανέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό εφόσον η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή πλευρά επιδείξουν ουσιαστική πρόθεση για επίλυση του προβλήματος, μετά το ναυάγιο των συνομιλιών στο Μον Πελερέν, εξέφρασε χθες ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης στην παγκυπριακής εμβελείας τηλεοπτική συνέντευξή του. Ο κ. Αναστασιάδης ευθύς εξαρχής διευκρίνισε ότι «η ευθύνη της αποτυχίας δεν βαρύνει την ελληνοκυπριακή πλευρά», αφήνοντας σαφείς αιχμές εναντίον του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί. Απαντώντας σε δημοσιογραφική ερώτηση, ο κ. Αναστασιάδης άφησε να εννοηθεί ότι δεν είχε καμία επαφή με τον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά. Σχολιάζοντας, μάλιστα, πληροφορίες που περιέγραφαν παρέμβαση του κ. Κοτζιά στις διαπραγματεύσεις, ο κ. Αναστασιάδης δήλωσε: «Εγώ συνομιλώ με τον Ελληνα πρωθυπουργό και η συνεννόησή μας είναι άριστη, όπως άριστη είναι και η συνεννόηση με τη συντριπτική πλειοψηφία των ελληνικών κομμάτων. Συνεπώς δεν γνωρίζω τι ελέχθη και τι δεν ελέχθη. Δεν ακολουθώ τι γράφεται στα παραπολιτικά».
Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας επανέλαβε αρκετές φορές το «άριστο επίπεδο συνεργασίας» του με τον κ. Αλέξη Τσίπρα, ενώ αρνήθηκε ότι υπήρξαν προβλήματα μεταξύ Αθηνών και Λευκωσίας. Οπως επισήμανε ο κ. Αναστασιάδης, από την ελληνική πλευρά εκφράστηκαν «κάποιες εύλογες ανησυχίες ή αξιώσεις», οι οποίες όμως είχαν ως στόχο να υπάρξει «προοπτική» για επιτυχή ευόδωση των συνομιλιών. Κινούμενος στη βασική διαπραγματευτική γραμμή των προηγούμενων εβδομάδων, ο κ. Αναστασιάδης υπερασπίστηκε την τακτική που ακολουθήθηκε στο Μον Πελερέν. «Η μη λύση του εδαφικού», είπε ο κ. Αναστασιάδης, «θα οδηγήσει σε διασύνδεση με το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Αυτό το θέλει παρασπονδώντας η τουρκική πλευρά». Ο κ. Αναστασιάδης αναφέρθηκε στη σημασία αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων και επισήμανε ότι μια πολυμερής χωρίς την προηγούμενη γενική συμφωνία επί των κριτηρίων του εδαφικού θα οδηγούσε σε πιέσεις εκ μέρους της ελληνοκυπριακής πλευράς στο θέμα της ασφάλειας, σε τυχόν συνεδρίαση πολυμερούς διάσκεψης.
Ο κ. Αναστασιάδης τόνισε ότι εξαρχής οι επαφές στο Μον Πελερέν έγιναν προκειμένου να διασκεδαστούν οι ανησυχίες του κ. Ακιντζί για διαρροές. Οπως είπε, στη διαπραγμάτευση επί του ποσοστού γης που θα ελέγχει κάθε συνιστώσα πολιτεία οι διαφορές ήταν μικρές (28,2% για την τουρκοκυπριακή πλευρά πρότεινε ο κ. Αναστασιάδης και 29,2% ο κ. Ακιντζί). Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας αποκάλυψε ότι οι συνομιλίες είχαν φθάσει πολύ κοντά σε επιτυχή κατάληξη και ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η συζήτηση για τον αριθμό των προσφύγων που θα επιστρέψουν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση (ο κ. Αναστασιάδης είπε ότι ήταν έτοιμος να δεχθεί από 78.000 έως 92.000). Μάλιστα, όπως είπε, «ύστερα από επικοινωνία με τον Ελληνα πρωθυπουργό και ενέργειες του κ. Αϊντε προς την τουρκική κυβέρνηση και αφού οι εύλογες ανησυχίες της ελληνικής κυβέρνησης ξεπεράστηκαν, ορίστηκε ημερομηνία πολυμερούς διάσκεψης. Πάντα υπό την προϋπόθεση ότι η διαπραγμάτευση θα οδηγούσε σε συμφωνία επί χάρτη με κριτήρια». Τότε, όπως περιέγραψε ο κ. Αναστασιάδης, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης προέβαλε μαξιμαλιστικές προτάσεις, καθώς ζήτησε ο αριθμός επιστροφής να μην υπερβαίνει τις 55.000, «με ύστατο βαθμό υποχώρησης τις 65.000». Κατόπιν τούτου, επισήμανε ο κ. Αναστασιάδης, έγινε «σαφής η προσπάθεια των Τουρκοκυπρίων να συνδέσουν το εδαφικό με το θέμα ασφάλειας και εγγυήσεων. Κάτι που είχαμε πει ότι δεν θα γινόταν στο Μον Πελερέν. Και φυσικά απέρριψα».
«Παράλληλη διαπραγμάτευση για όλες τις πτυχές»
Στη συνάντηση των κ. Αλέξη Τσίπρα και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις αρχές Δεκεμβρίου εκτιμά ότι θα κριθεί η πρόοδος των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό η εταιρεία πολιτικών αναλύσεων Eurasia Group. Η εταιρεία εκτιμά ότι η πραγματική αιτία για τη διακοπή των συνομιλιών ανάμεσα στον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί δεν ήταν το εδαφικό, αλλά οι διαφορές στο θέμα των εγγυήσεων. Από την Eurasia παρατηρούν ότι επί της ουσίας, η αποτυχία των διαπραγματεύσεων στο Μον Πελερέν αντιστρέφει τη μέχρι σήμερα ροή των συζητήσεων, καθώς ενώ μέχρι τώρα η συμφωνία επί του εδαφικού κρινόταν ως προϋπόθεση για την προώθηση των συνομιλιών για τις εγγυήσεις και την ασφάλεια, πλέον είναι σαφές ότι όλα αυτά τα ζητήματα τίθενται επί μιας παράλληλης διαδικασίας διαπραγματεύσεων για όλες τις πτυχές του Κυπριακού, αναλόγως, βεβαίως, και από την έκβαση και της συνάντησης των κ. Τσίπρα και Ερντογάν.
Οι εγγυήσεις
Η Eurasia εκτιμά ότι η σημασία που αποδίδεται από τις δύο πλευρές στο ζήτημα των εγγυήσεων φάνηκε τόσο από τις δηλώσεις του κ. Τσίπρα, όσο και από τη στάση του κ. Ερντογάν, ο οποίος ενόψει του δημοψηφίσματος που έχει προγραμματιστεί για την άνοιξη στην Τουρκία με στόχο την αναθεώρηση του Συντάγματος δεν θα ήθελε να φανεί ως ο χαμένος του παιχνιδιού και συνεπώς επιλέγει να ακολουθήσει μια πιο εθνικιστική γραμμή. Εκτιμούν, επίσης, ότι η Τουρκία επιθυμεί την επανένωση για λόγους οικονομικούς, οι οποίοι συνδέονται και με τις γενικότερες εξελίξεις στον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου. Συνεπώς, τονίζεται, η Αγκυρα ενδέχεται να υποκύψει σε έναν συμβιβασμό ακόμη κι αν αυτό δεν συμβεί στο ραντεβού Τσίπρα – Ερντογάν. Ωστόσο, επισείεται ο κίνδυνος ο κ. Ερντογάν να τηρήσει σκληρή στάση, η οποία θα επιδεινώσει το κλίμα σε τέτοιο βαθμό, ώστε η συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές να καταστεί αδύνατη.