ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Το τυπικό «πράσινο φως» για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους έδωσε επισήμως χθες το διοικητικό συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM) – Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Μέσω τηλεδιάσκεψης, οι εκπρόσωποι των 19 κρατών-μελών της Ευρωζώνης αποφάσισαν να θέσουν σε λειτουργία τα βραχυπρόθεσμα μέτρα τα οποία υπολογίζεται ότι το 2060 θα έχουν μειώσει το ελληνικό χρέος περίπου 20 μονάδες, ενώ συγχρόνως αναμένεται ότι, κατά την ίδια χρονική περίοδο, θα έχει επιτευχθεί μείωση 5 μονάδων των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας, σύμφωνα με τον επικεφαλής του ESM Κλαούς Ρέγκλινγκ.
Η καθυστέρηση
Τα μέτρα αυτά ήταν προγραμματισμένα να τεθούν σε λειτουργία από τον περασμένο Δεκέμβριο, αλλά, εξαιτίας των εξαγγελιών του Ελληνα πρωθυπουργού για παροχή επιδόματος στους συνταξιούχους και μείωση του ΦΠΑ σε ορισμένα ελληνικά νησιά, τα μέτρα αυτά είχαν παγώσει. Υστερα από την αποστολή της απολογητικής επιστολής του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου και τη διαβεβαίωση ότι δεν θα ξαναγίνει ανακοίνωση επιδόματος χωρίς να έχει προηγηθεί συνεννόηση με τους θεσμούς, τα κράτη-μέλη θεώρησαν ότι υπήρξαν οι κατάλληλες διαβεβαιώσεις για να προβούν σε «ξεπάγωμα» των μέτρων και στην άμεση εφαρμογή τους.
Στην ανακοίνωση του ESM αναφέρεται πως «τα βραχυπρόθεσμα μέτρα θα ελαφρύνουν το ελληνικό χρέος, αλλά η τελική επιτυχία του προγράμματος βασίζεται στη συνεχή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων από την ελληνική κυβέρνηση», ενώ συγχρόνως ξεκαθαρίζεται πως τα μέτρα αυτά δεν έχουν επίπτωση στους προϋπολογισμούς των κρατών-μελών.
Στην ανακοίνωση του ESM δεν υπάρχει καμία αναφορά στα μεσοπρόθεσμα μέτρα που αποτελούν και το βασικό σημείο τριβής ανάμεσα στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τα κράτη-μέλη, με το Ταμείο να θέλει περισσότερη ευκρίνεια στο τι θα είναι αυτά και ορισμένα κράτη-μέλη, και κυρίως η Γερμανία, να αντιτίθενται σε οποιαδήποτε περαιτέρω συζήτησή τους μέχρι τη λήξη του προγράμματος το 2018. Η μόνη αναφορά στα μεσοπρόθεσμα μέτρα είναι σε ένα κείμενο ερωταπαντήσεων που συνόδευε την απόφαση του ESM, όπου αναφέρεται πως μια πιθανή δεύτερη δέσμη μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους θα γίνει, πρώτον, μόνον αν χρειαστεί και, δεύτερον, αν υπάρχει επιτυχής ολοκλήρωση του προγράμματος από την Ελλάδα.
Αποκλείει το «κούρεμα»
Συγχρόνως υπενθυμίζεται στην επεξηγηματική επιστολή του ESM ότι το Eurogroup έχει αποκλείσει οποιοδήποτε ονομαστικό «κούρεμα», ενώ τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους έχουν τέσσερις βασικούς στόχους. Πρώτον, να βοηθήσουν την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές, έτσι ώστε να αντικαταστήσει το χρηματοδοτούμενο από τις κυβερνήσεις χρέος με χρέος που θα χρηματοδοτείται από τον ιδιωτικό τομέα, δεύτερον, να ομαλοποιήσει το προφίλ αποπληρωμών, καθώς μέχρι τώρα υπήρχαν χρονικές περίοδοι που το ποσό για την αποπληρωμή του χρέους ήταν πολύ μεγάλο και άλλες περίοδοι που δεν υπήρχε κάποια πληρωμή.
Τρίτον, τα βραχυπρόθεσμα μέτρα θα λειτουργήσουν ως κίνητρο για την εφαρμογή του προγράμματος αλλά και την τήρηση του δημοσιονομικού πλαισίου που θα συμφωνηθεί και μετά τη λήξη του προγράμματος. Δηλαδή, τα βραχυπρόθεσμα μετρά θα γίνουν το κίνητρο για να μείνει η Ελλάδα εντός δημοσιονομικού πλαισίου ακόμη και μετά τη λήξη του προγράμματος του ESM και, τέλος, δίνει ευελιξία που μπορεί να συμβάλει στην αβέβαιη οικονομική ανάπτυξη της χώρας τα επόμενα χρόνια, αλλά και σε περίπτωση που τα επιτόκια μπορεί να αλλάξουν στο μέλλον.