Με είχαν προειδοποιήσει, προ καιρού, ότι ο Νίκος Φίλης ετοίμαζε μια κριτική παρέμβαση για την πορεία της κυβέρνησης και, ιδού, συνέβη το περασμένο Σάββατο με την ομιλία του στην Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Φίλης θέλει συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ κι ας βρωμάει, όπως είπε. Η έκκλησή του έχει στο βάθος κάτι σπαρακτικό· θυμίζει κάπως την αναγνώριση στην τραγωδία, το πέρασμα του ήρωα από την άγνοια στη γνώση και, επίσης, παραπέμπει στο σύνθημα του Κυπριακού Αγώνα: «Την Ελλάδαν κι ας τρώγωμεν πέτρες». Δεν πειράζει που βρωμάει το ΠΑΣΟΚ· θα το πλύνουν. Δεν είναι δα και τόσο δύσκολο – ήδη η κομματική «Αυγή» ανακάλυψε την απάνθρωπη μεταχείριση που υφίσταται ο φυλακισμένος Ακης Τσοχατζόπουλος. (Για την Αριστερά, γενικώς, όσοι κατέληξαν στη φυλακή ανήκουν, θαρρείς, σε μια ανώτερη κατηγορία ανθρώπων, εν συγκρίσει με εκείνους που φρόντισαν να μη βρεθούν στη φυλακή…)
Εν πάση περιπτώσει, ο Φίλης είναι πολύ ευέξαπτος, αλλά έχει μυαλό και, γι’ αυτό, η κριτική του ευθυγραμμίζεται με την αγωνιώδη αναζήτηση στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ τρόπων για να διατηρηθεί στην εξουσία. Δεν είναι ο μόνος που προσβλέπει στο ΠΑΣΟΚ. Από χθες το πρωί κάτι έχει συμβεί και η ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ στα ΜΜΕ έχει αλλάξει· οι «θεσμοί», λ.χ., έγιναν ξανά η παλιά καλή (και μισητή) «τρόικα». Ο δε Κ. Ζαχαριάδης, διευθυντής της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, απηύθυνε έκκληση στο υπάρχον ΠΑΣΟΚ να ευθυγραμμιστεί με τη στάση της κυβέρνησης στη διαπραγμάτευση, διότι αυτή είναι η συνεπής με την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία στάση! (Γιατί όχι, όμως; Οταν ο Φλαμπουράρης βλέπει θαύματα και ο Πετρόπουλος πλήθη να τον επευφημούν, τι να σου κάνει ο Ζαχαριάδης;)
Από τις θέσεις του Ζαχαριάδη (κάθε φορά που γράφω αυτό το όνομα, αναρωτιέμαι αν έχει σχέση με τον φρικτό εκείνο ηγέτη του ΚΚΕ…) προβάλλει ένας ΣΥΡΙΖΑ που μοιάζει έτοιμος να δώσει τη μάχη της επιβίωσης ως ΠΑΣΟΚ. Ο,τι και να βγει από τις εκλογές, λέει ο Ζαχαριάδης, την ίδια κατάσταση θα αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση· συνεπώς, γιατί να αλλάξουμε κυβέρνηση; Πάμε όλοι μαζί, εμείς ως έθνος, με τους κακούς ξένους απέναντι. Ανάλογο, εξάλλου, αν και όχι εξίσου σαφές, ήταν και το πνεύμα της ομιλίας του Αλέξη Τσίπρα στην Κ.Ε. Πόσο πιο ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να είναι μια πολιτική θέση από αυτή;
Δύο πράγματα είναι εκείνα που προκύπτουν εμφανώς, κατά τη γνώμη μου, από τους πρόσφατους τακτικισμούς στον ΣΥΡΙΖΑ. Το πρώτο είναι ότι πλησιάζουν όλο και περισσότερο την επώδυνη αυτογνωσία: ότι, δηλαδή, δεν είναι παρά μια μετάλλαξη της Πασοκαρίας. Το δεύτερο, ότι φοβούνται το ενδεχόμενο της παραγωγικής συνεννόησης μεταξύ Μητσοτάκη και Γερμανών. Αυτός είναι ο σκοπός των συναντήσεων του Μητσοτάκη στο Βερολίνο, με τη Μέρκελ χθες και με τον Σόιμπλε σήμερα, και από την επίτευξή του ή όχι θα εξαρτηθεί η περαιτέρω πορεία των πραγμάτων.
Παρεμπιπτόντως, ο ίδιος άνθρωπος που με είχε προειδοποιήσει για τον Φίλη, με βεβαίωνε ότι και ο Νίκος Βούτσης, ο πρόεδρος της Βουλής, συμμερίζεται τις θέσεις Φίλη, πράγμα το οποίο δεν βρίσκω καθόλου απίθανο, μολονότι δεν είναι της παρούσης…
Για την «ψυχούλα» τους
Ο sir Keith Joseph (1918-1994), ο πρόδρομος του Θατσερισμού στη Βρετανία, ήταν ένας πολιτικός των Συντηρητικών με μεγάλη επιρροή στην εποχή του, αλλά με μια σπάνια ιδιαιτερότητα, η οποία τον έκανε ίσως μοναδικό στην πολιτική σκηνή της Βρετανίας: δεν είχε ίχνος χιούμορ. Κάποτε, είναι χαρακτηριστικό, επισκέφθηκε ένα σχολείο, στο οποίο οι μαθητές είχαν κατασκευάσει ένα καταφύγιο πουλιών. «Και πώς ξέρουν τα πουλιά ότι είναι καταφύγιο;» ήταν το ερώτημα που έθεσε με κάθε σοβαρότητα στους μαθητές, όταν του παρουσίασαν υπερήφανα το δημιούργημά τους. Αυτό που εννοούσε, φαντάζομαι, είναι ότι οι άνθρωποι συχνά κάνουμε πράγματα για τα άλλα ζώα (έλλογα και μη), τα οποία στην πραγματικότητα τα κάνουμε για τον εαυτό μας και την προσωπική ικανοποίηση που μας δίνουν. Προσφάτως, λ.χ., άκουγα εκφωνήτρια να προτρέπει τους ακροατές στη συλλογή τροφίμων για τους απόρους με το επιχείρημα «κάντε το για την ψυχούλα σας».
Ομως, το επίκαιρο παράδειγμα που με έκανε να θυμηθώ τον Τζόζεφ ήταν η είδηση για κάποιον ζωολογικό κήπο (στην Αμερική – πού αλλού βρίσκεις τόση ηλιθιότητα αφειδώς μοιρασμένη;), στον οποίο οι υπάλληλοι θα γιορτάσουν τον Αγιο Βαλεντίνο παρασκευάζοντας τροφές για τα ζώα σε σχήμα… καρδιάς. Αχ τα πουλάκια μου! «Στην τελειοτέρα κοινωνία», όπου κάποιος άλλος «βέβαια θα φανεί κ’ ελεύθερα θα κάμει», σε μια κοινωνία με δικαιοσύνη θέλω να πω, θα έπρεπε για την ημέρα του Βαλεντίνου να βγάλουν τα ζώα από τα κλουβιά (κάπου θα τα μεταφέρουν) και να βάλουν στη θέση τους τους ηλίθιους που είχαν την ιδέα, και να τρώνε αυτοί καρδιές από μπανάνες, λάχανα και δεν ξέρω τι άλλο…
A la maniere de Flaubert
Μία πρόταση από τις χθεσινές δηλώσεις του επιτρόπου Μοσκοβισί: «Οικοδομούμε, μετά από χρόνια ύφεσης, ένα success story στην Ελλάδα». Πόσο Φλαμπουράρης είναι, στ’ αλήθεια, αυτός ο άνθρωπος; Δικαίως θα τον παρασημοφορήσει αυτοπροσώπως ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας· το αξίζει!