ΜΑΡΚΟΥΣ ΜΑΛΤ
Ο κήπος της αγάπης
μτφρ.: Μαριάννα Κουτάλου
εκδ. Opera, σελ. 302
Ο ανυποψίαστος αναγνώστης, που ξεκινάει να διαβάζει τον «Κήπο της αγάπης» χωρίς καν να ρίξει μια ματιά στο οπισθόφυλλο (και καταλήγει, αναπόφευκτα, να γυρίζει ασταμάτητα τις σελίδες επιδεικνύοντας συμπεριφορά ατόμου στα πρώτα στάδια του εθισμού), αρχικά σχηματίζει την εντύπωση ότι πρόκειται για συλλογή αυτοτελών διηγημάτων.
Τι κοινό μπορεί να έχει μια πόρνη, που κάνει τα πάντα για να ικανοποιήσει τους πελάτες της και ύστερα παραδίνεται σε φαντασιώσεις εκδίκησης, με ένα ζευγάρι το οποίο απειλείται από την επανεμφάνιση ενός μυστηριώδους άνδρα; Ενας αστυνομικός, που αναγκάζεται να επιστρέψει στα συντρίμμια της παλιάς του ζωής για να αποκωδικοποιήσει το περιεχόμενο μιας ανυπόγραφης εξομολόγησης, με δύο αδέλφια φυλακισμένα σε έναν μαγικό κήπο; Σταδιακά, αποκαλύπτεται πως οι χαρακτήρες των φαινομενικά ασύνδετων ιστοριών όχι μόνο γνωρίζονται προσωπικά, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν οικειοποιηθεί ο ένας την ταυτότητα του άλλου.
Μέχρι την πολυπόθητη «κάθαρση», το όριο ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη μυθοπλασία καταργείται ξανά και ξανά: εκεί που νομίζεις πως προσεγγίζεις τη (λογοτεχνική) αλήθεια, ανακαλύπτεις ότι έχεις πέσει θύμα παραπλάνησης. Ο Μάρκους Μαλτ, γνωστός στο ελληνικό κοινό χάρη στις «Μπλε νότες σε κόκκινο φόντο» (εκδ. Κέδρος), επανέρχεται με ακόμη ένα νουάρ μυθιστόρημα, το οποίο εκ πρώτης όψεως δεν είναι ούτε μυθιστόρημα ούτε νουάρ.
Κεντρικός χαρακτήρας του βιβλίου είναι ο Αλέξ Αστρίντ, ένας βετεράνος της αστυνομίας ο οποίος δεν τρέφει πλέον καμία αυταπάτη σχετικά με την ιδιότητά του. «Ακούω από δω τις αντιρρήσεις που εγείρονται, τις φωνές διαμαρτυρίας, ακούω ν’ αντηχούν τα μεγάλα λόγια: “διαφθορά”, “πουλημένοι” και τα ρέστα. Ποιος θα κατηγορούσε έναν γιατρό για το ότι μολύνθηκε θεραπεύοντας τους ασθενείς τους; Ποιος θα τολμούσε να ισχυριστεί ότι είναι η απόδειξη της ατιμίας ή της ανικανότητάς του; Ο μπάτσος κινείται σ’ έναν κόσμο με τον οποίο πρέπει να είναι σε αρμονία. Βουτάει. Χώνεται βαθιά. Πλήρης βύθιση».
Στον αντίποδα βρίσκεται ο μεγαλύτερος εχθρός του, ο Εντουάρ Ντεμ, που είναι συγχρόνως ο σαγηνευτικός, αδίστακτος Αριέλ και ο αδύναμος Ματιέ. Ο «δαιμονικός» Ντεμ καταφέρνει να δώσει τη χαριστική βολή στον αντίπαλό του, αφήνοντάς τον να παραπαίει στα ερείπια της κανονικότητάς του. Στο βάθος όμως, ο Αστρίντ γνωρίζει πως μόνο ο ίδιος ευθύνεται για την απώλεια της ευκαιρίας του να ζήσει ευτυχισμένος. Ο αναγνώστης δεν αργεί να αντιληφθεί πως ο «κακός» της ιστορίας είναι ένας άνθρωπος βασανισμένος, καταδικασμένος να ζει μόνιμα στη σκιά των επώδυνων αναμνήσεών του, ενώ ο «καλός» υπήρξε για πολύ καιρό θύτης προτού καταλήξει θύμα.