Παρά τις διαβεβαιώσεις μας ότι πρόκειται απλώς για «πρόβα» ενόψει της 25ης Μαρτίου, η Αν Ενραϊτ εξακολουθεί να κοιτάζει προς τα πάνω με καχυποψία κάθε φορά που η συζήτησή μας διακόπτεται από το πέρασμα ενός πολεμικού αεροσκάφους. «Προτιμώ να έχω το διαβατήριό μου πρόχειρο, για κάθε ενδεχόμενο», λέει χαμογελώντας (και δείχνοντάς μου το εν λόγω ταξιδιωτικό έγγραφο). Η στρατιωτική παρουσία στην πόλη είναι λογικό να προκαλεί αρνητικούς συνειρμούς σε κάποιον που μεγάλωσε στην Ιρλανδία την περίοδο των ταραχών. Ωστόσο, η πολυβραβευμένη συγγραφέας δεν αργεί να ξαναβρεί τον κανονικό, πρόσχαρο εαυτό της, καθώς προβληματίζεται για το αν θα ανάψει ή όχι «το πρώτο της τσιγάρο σε κλειστό δημόσιο χώρο έπειτα από 20 χρόνια», εκμεταλλευόμενη τις «ιδιαιτερότητες» της ελληνικής νομοθεσίας.
Δύο χρόνια μετά την κυκλοφορία του τελευταίου, έκτου, μυθιστορήματός της, με τίτλο «Ο χορταριασμένος δρόμος» (εκδ. Καστανιώτη), η 54χρονη Ενραϊτ εξακολουθεί να δρέπει τους καρπούς της επιτυχίας, αφού το βιβλίο παραμένει στις λίστες με τα ευπώλητα σε αρκετές χώρες. Αν και δεν κέρδισε το Μπούκερ, για το οποίο ήταν υποψήφιο, της απέφερε το ιρλανδικό βραβείο μυθοπλασίας Kerry Group και συγχρόνως αποτελεί, τουλάχιστον κατά τα λεγόμενά της, το πρώτο της έργο που αγαπήθηκε από το ιρλανδικό κοινό. «Τα βιβλία μου πάντοτε σημείωναν μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία εκτός Ιρλανδίας», υπογραμμίζει. «Κανένας δεν είχε ενθουσιαστεί με τη “Συγκέντρωση”» (που βραβεύτηκε με Μπούκερ το 2007) «ή, αν ενθουσιάστηκαν, το κράτησαν κρυφό γιατί πραγματεύεται δύσκολα ζητήματα όπως η ενοχή». Ο «Δρόμος» όμως, με τις ατμοσφαιρικές περιγραφές τοπίων και τα σκοτεινά οικογενειακά μυστικά, είχε καλύτερη τύχη, κάτι που την έκανε να αναρωτηθεί «μήπως ήρθε η στιγμή να σταματήσω να γράφω. Μάλλον γράφω τα λάθος βιβλία, πρέπει να ξαναρχίσω να εκνευρίζω τους πάντες!».
Η ίδια εξακολουθεί να μην έχει εξοικειωθεί απόλυτα με την επιτυχία. «Η επιτυχία είναι ένα θέμα-ταμπού, έτσι δεν είναι; Οταν χρειάζεται να πας στο νοσοκομείο, εύχεσαι να μη σε αναγνώριζε κανένας. Ειδικά όταν η νοσοκόμα σού εξομολογείται ότι γράφει ένα μυθιστόρημα και δεν ξέρει αν πρέπει να αφήσει τον πατέρα της να το διαβάσει. Μέσα σε 20 λεπτά έχεις ήδη γνωρίσει το μυθιστόρημα της νοσοκόμας!». Κατά τ’ άλλα, βέβαια, απολαμβάνει τα οικονομικά οφέλη που έρχονται με την αναγνώριση, παρότι «το να αναπροσαρμόσεις τις προσδοκίες σου στις νέες συνθήκες είναι κάπως στρεσογόνο».
Εκτός από τον «Χορταριασμένο δρόμο» οι Ιρλανδοί αναγνώστες διαβάζουν με ενθουσιασμό τα βιβλία των ντόπιων συγγραφέων, γεγονός που έχει συμβάλει καθοριστικά στην ανάκαμψη της τοπικής εκδοτικής βιομηχανίας. Αυτήν τη στιγμή, η ζωή στο Δουβλίνο είναι καλύτερη από ποτέ για τους λάτρεις του βιβλίου, αναφέρει η πεζογράφος, μιλώντας για την πληθώρα των βιβλιοπαρουσιάσεων που πραγματοποιούνται κάθε εβδομάδα στην πόλη, αλλά και την έκπληξη στα μάτια των νεαρών συγγραφέων όταν βρίσκονται σε μια κατάμεστη αίθουσα και συνειδητοποιούν πως το όνειρό τους δεν αποκλείεται να γίνει πραγματικότητα. «Οι περισσότεροι συγγραφείς της γενιάς μου έκαναν τα πρώτα τους επαγγελματικά βήματα στο Λονδίνο, όπου υπήρχαν περισσότερα χρήματα και διασυνδέσεις με το εξωτερικό, ενώ οι ιρλανδικοί εκδοτικοί οίκοι υπέφεραν από την απώλεια του εγχώριου ταλέντου», διευκρινίζει. «Σήμερα, δύο νέες εκδόσεις έχουν φέρει νέα πνοή στον χώρο, η Stinging Fly και η Tramp Press. Bρίσκουν νέους συγγραφείς, εκδίδουν τα βιβλία τους και αυτομάτως φροντίζουν να τα προωθήσουν εκτός Ιρλανδίας». Κατά τα λεγόμενά της, η οικονομική κρίση είχε μάλλον θετική επίδραση στον χώρο του βιβλίου, αφού «πολλοί άνθρωποι έμειναν άνεργοι και κυριολεκτικά κάθισαν στα σπίτια τους και άρχισαν να γράφουν. Κάποιες εφημερίδες έκλεισαν και οι δημοσιογράφοι στράφηκαν στη συγγραφή», υποστηρίζει, προσθέτοντας ότι το ιρλανδικό αναγνωστικό κοινό «είναι πολύ αφοσιωμένο και διψασμένο για καινούργια βιβλία. Το γράψιμο είναι μια αργή διαδικασία και οι αναγνώστες πλήττουν, έτσι καταβροχθίζουν πρόθυμα κάθε νέα κυκλοφορία». Παράλληλα, το επίπεδο ζωής στη χώρα έχει αρχίσει να βελτιώνεται και πάλι. «Δεν ξέρω αν ο ρυθμός ανάπτυξης που ανακοινώθηκε είναι σωστός, ξέρω όμως πως όσο περισσότερο διαρκεί η διαδρομή προς το αεροδρόμιο, τόσο καλύτερη είναι η κατάσταση της οικονομίας!» αναφέρει.
Στην προηγούμενη, εξ αποστάσεως, συνέντευξή μας, η Ιρλανδή πεζογράφος είχε δηλώσει ότι «αυτό που διακρίνει τους συγγραφείς από την υπόλοιπη ανθρωπότητα δεν είναι η μοναχικότητα, αλλά η επιμονή». Σήμερα, επανέρχεται για να επισημάνει πόση αυτοπειθαρχία απαιτείται «για να κάθεσαι στο γραφείο σου κάθε μέρα για 30 χρόνια και να κάνεις ό,τι χρειάζεται για να ολοκληρώσεις ένα βιβλίο… ή επτά ή οκτώ». Εντούτοις, η δημιουργική διαδικασία δεν είναι δύσκολη, «γιατί αν πεις ότι είναι δύσκολη θα σταματήσεις, και μετά θα βυθιστείς στην αυτολύπηση. Αλλά αν λες ότι είναι εύκολη, αυτό σημαίνει ότι γράφεις βλακείες!».
Στο πλαίσιο της επίσκεψής της στην Αθήνα, η Αν Ενραϊτ συνομίλησε με τη δημοσιογράφο Μαριλένα Αστραπέλου χθες το βράδυ στον «Ιανό». Τα βιβλία της κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη.