Με πολύ συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τους επόμενους μήνες έχουν αρχίσει να δουλεύουν τα τεχνικά κλιμάκια των Βρυξελλών, έτσι ώστε μέχρι την «ημερομηνία-κλειδί», όπως χαρακτηρίζουν το Eurogroup στις 21 Ιουνίου, να υπάρχει «λύση-πακέτο» στο τραπέζι, που θα περιλαμβάνει τη συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους αλλά και τους όρους που θα τεθούν στη μεταμνημονιακή σχέση της Ελλάδας με τους εταίρους της.
O πρώτος στόχος που έχει τεθεί, είναι στο Eurogroup του Μαρτίου (12/3) να υπάρχει μία πρώτη περιγραφή των μέτρων για την ελάφρυνση χρέους, που θα παρουσιαστεί στους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να αξιολογήσει με πιο συγκεκριμένα στοιχεία κατά πόσον το χρέος της Ελλάδας είναι βιώσιμο, επιτρέποντας την ενεργοποίηση ενός δικού του προγράμματος με χρηματοδότηση.
Δεύτερος στόχος είναι μέχρι τα τέλη Μαΐου να έχει ολοκληρωθεί η τέταρτη αξιολόγηση. Για τον λόγο αυτό έχουν προγραμματιστεί ήδη δύο αποστολές των κλιμακίων με τους επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα, μία τον Μάρτιο και μία τον Μάιο, όπου θα γίνει και η ολοκλήρωση της αξιολόγησης αν όλα πάνε βέβαια σύμφωνα με τον προγραμματισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αυτό όμως που έχει αρχίσει να δουλεύεται, σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, είναι ο οδικός χάρτης για την επόμενη μέρα μετά τη λήξη του μνημονίου. Στα τεχνικά κλιμάκια έχουν δοθεί οδηγίες να επεξεργαστούν τρία πιθανά σενάρια.
Σενάριο πρώτο: Εξοδος από το πρόγραμμα με την εποπτεία που έχουν οι υπόλοιπες χώρες οι οποίες βγήκαν από το μνημόνιο – Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Κύπρος. Εκεί η Ελλάδα, όπως και οι υπόλοιπες χώρες, θα βρεθεί σε ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης από τον ESM για πολλά χρόνια μετά τη λήξη του προγράμματος.
Θα υπόκειται στο πλαίσιο επιτήρησης της Ε.Ε. όσον αφορά τα δημοσιονομικά της, όπως γίνεται σε όλα τα κράτη-μέλη. Αυτό το σενάριο είναι σχεδόν αδύνατο να βγει αληθινό, λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος στην «Κ», καθώς η Ελλάδα έχει δανειστεί πολύ μεγαλύτερο ποσό από τις υπόλοιπες χώρες, ενώ αναμένεται να συμφωνήσει και περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους που οι υπόλοιπες χώρες δεν χρειάστηκαν.
Σενάριο δεύτερο: Εξοδος από το πρόγραμμα με παροχή πιστοληπτικής γραμμής στήριξης. Αυτό το σενάριο δεν διαφέρει ιδιαίτερα από τη θέσπιση ενός νέου προγράμματος, καθώς θα συνοδεύεται από συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις όπως τα μνημόνια, έχοντας τη μικρή διαφορά ότι θα συνοδεύεται με λιγότερες και όχι τόσο απαιτητικές αξιολογήσεις. Το θετικό της πιστοληπτικής γραμμής είναι ότι σε περίπτωση που για κάποιον λόγο, που αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να προβλεφθεί, η Ελλάδα βρεθεί εκτός αγορών δεν θα αντιμετωπίσει πρόβλημα ρευστότητας και δεν θα είναι και έρμαιο των διαθέσεων των αγορών. Εκτός από την ελληνική κυβέρνηση που δεν έχει καμία διάθεση να διαπραγματευτεί κάτι τέτοιο, καθώς ανυπομονεί να σφυρίξει τη λήξη των μνημονίων τον Αύγουστο, μία σειρά από ευρωπαϊκά Κοινοβούλια δεν φαίνεται να είναι «ανοιχτά» στο ενδεχόμενο να ψηφίσουν άλλο ένα ελληνικό πρόγραμμα, έστω και προληπτικό. Από τους ελάχιστους λόγους που μπορεί να συμφωνηθεί μία πιστοληπτική γραμμή στήριξης, είναι αν στα αποτελέσματα από τα τεστ αντοχής των ελληνικών τραπεζών προκύψουν μεγάλες ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης. Ούτε αυτό το σενάριο είναι ιδιαίτερα πιθανό να βγει αληθινό, αλλά έχει περισσότερες πιθανότητες από το πρώτο.
Σενάριο τρίτο: Εξοδος από το πρόγραμμα με ενισχυμένη εποπτεία. Αυτό είναι το πιο πιθανό σενάριο που πρέπει να σχεδιαστεί από την αρχή καθώς θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Ηδη τα τεχνικά κλιμάκια έχουν εντολές να δουλέψουν τις βασικές κατευθύνσεις που θα πρέπει να έχει και να τις παρουσιάσουν την επόμενη εβδομάδα. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να βρεθεί η φόρμουλα που θα συνδέει την πιθανή ελάφρυνση του χρέους που θα δοθεί στην Ελλάδα με όρους και προϋποθέσεις. Αυτοί θα μπορούσαν να είναι συγκεκριμένοι όροι που θα εξασφαλίζουν ότι δεν θα υπάρξει πισωγύρισμα μεταρρυθμίσεων και ότι θα τηρηθούν οι υποσχέσεις σε σχέση με το πρωτογενές πλεόνασμα, με τις μελλοντικές φορολογικές πολιτικές, με τη μείωση των κόκκινων δανείων κ.λπ. Αλλος όρος θα μπορούσε να είναι η ολοκλήρωση όλων των προαπαιτούμενων που μπορεί να μην έχουν γίνει με τη λήξη και της τέταρτης αξιολόγησης και τέλος να υπάρξει μία ποσοτικοποίηση των αποκρατικοποιήσεων και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσής τους. Οι παραπάνω όροι εξετάζεται να συνδεθούν και με την επιστροφή των ANFA’s και SNP’s (κέρδη των κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης από ελληνικά ομόλογα) που υπολογίζεται ότι κυμαίνονται σε 4-6 δισ. για τα έτη 2014-2022 (με εξαίρεση τα κέρδη των ετών 2014-2015 που χάθηκαν από τη διαπραγματευτική τακτική της κυβέρνησης).