Το τέρας που έδωσε μορφή στο νερό

Το τέρας που έδωσε μορφή στο νερό

Η κλασική ταινία επιστημονικής φαντασίας πίσω από τη «Μορφή του Νερού»

5' 36" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Βλέποντας το τρέιλερ της νέας ταινίας του Μεξικανού σκηνοθέτη Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο, «The Shape of Water» (ελλ. τίτλος: «Η Μορφή του Νερού»), κάθε οπαδός του κινηματογράφου του φανταστικού θα βρεθεί ενώπιον ενός πολύ γνώριμου σκηνικού. Σε ψυχροπολεμικό φόντο, ένα υδρόβιο ανθρωπόμορφο πλάσμα από τον Αμαζόνιο αναπτύσσει μία ιδιαίτερη σχέση με μία γυναίκα εργαζόμενη στο μυστικό εργαστήριο που βρίσκεται αιχμάλωτο, όντας αντικείμενο έρευνας μίας ομάδας Aμερικανών επιστημόνων.

Το σκηνικό αυτό ταξιδεύει άμεσα τους «μυημένους» 64 χρόνια πίσω, σε μία θρυλική ταινία του 1954, το «Creature from the Black Lagoon» (ελλ. τίτλος: «Ο Τρόμος της Μαύρης Λίμνης») του Τζακ Άρνολντ, ενός από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της κινηματογραφικής έκρηξης της επιστημονικής φαντασίας της δεκαετίας του ’50 και δημιουργού σπουδαίων ταινιών του είδους, όπως το «It Came from Outer Space» (ελλ. τίτλος: «Επιδρομή από το Άπειρο») του 1953 και το «The Incredible Shrinking Man» (ελλ. τίτλος: «Ο Άνθρωπος που Ζάρωνε») του 1957. Πέρα από ένα εμβληματικό sci-fi φιλμ των αμερικανικών ’50s, το «Creature from the Black Lagoon» αποτελεί βέβαια και μία από τις κλασικές ταινίες τεράτων (monster movies) του κινηματογραφικού οίκου της Universal (ανάμεσα στους κλασικούς «Δράκουλα» και «Φρανκενστάιν», αμφότερων του 1931), ο οποίος το 1954 σύστησε στο κοινό το τελευταίο τέρας του, έναν αλλόκοτο άνθρωπο-ψάρι, γνωστό και ως Gill-man (άνθρωπος με βράγχια), ο οποίος όντας ένας χαμένος κρίκος της εξέλιξης, ζει ξεχασμένος από το χρόνο στα βάθη του Αμαζονίου.

Σε αντίθεση με την ταινία του Ντελ Τόρο, η ιστορία εδώ εξελίσσεται στην άγρια ζούγκλα και συγκεκριμένα στη σκοτεινή λίμνη που κατοικεί το αλλόκοτο αυτό αμφίβιο ον, η ησυχία του οποίου ταράσσεται όταν μία επιστημονική αποστολή εισέρχεται στον χώρο του, αναζητώντας απαντήσεις σχετικά με ένα απολιθωμένο χέρι της παλαιοζωικής περιόδου. Η εισβολή θα λειτουργήσει διττά για το τέρας, το οποίο παρότι θα νιώσει οργή και τρόμο από την παραβίαση του «σπιτιού» του, παράλληλα θα μαγευτεί από τη μοναδική θηλυκή παρουσία της αποστολής, την οποία θα προσπαθήσει να κάνει δική του με κάθε κόστος και εις βάρος προφανώς των ανδρών συντρόφων της. Ο συνδυασμός έρωτα και έντονου φόβου που θα αισθανθεί ο Gill-man θα δώσει μία αίσθηση διαρκούς απειλής στην ταινία, με τον οργισμένο και ερωτευμένο κάτοικο της λίμνης να παραμονεύει σε κάθε «γωνιά» της, φυλώντας τα νώτα του και αναζητώντας το αντικείμενο του πόθου του. Αυτή η αίσθηση απειλής ενισχύεται σημαντικά από την έξυπνη και υπαινικτική σκηνοθεσία του Άρνολντ, ο οποίος συχνά αρκείται στην εμφάνιση μόνο κάποιου άκρου του τέρατος, δημιουργώντας έτσι ένα διαρκές αίσθημα φόβου σχετικά με το τι καραδοκεί στο σκοτάδι της λίμνης.

Το τέρας που έδωσε μορφή στο νερό-1
Η «Πεντάμορφη και το Τέρας» για τα παιδιά της ατομικής εποχής.

Επομένως, είκοσι και πλέον χρόνια μετά τον ανεκπλήρωτο έρωτα του Κινγκ Κονγκ για τη μικροσκοπική Ανν, άλλη μία ταινία θα διασκευάσει με τολμηρό τρόπο τον διαχρονικό μύθο της «Πεντάμορφης και του Τέρατος», αυτή τη φορά με μία υφέρπουσα σεξουαλικότητα να αναδύεται διακριτικά από το προϋπάρχον ρομάντζο. Η σκηνή που παρουσιάζει με τον πιο εύγλωττο τρόπο την πρωτόγνωρη έλξη του τέρατος για την «πεντάμορφη» είναι η πιο πολυσυζητημένη και όμορφη της ταινίας, όπου η Κέι (Τζούλι Άνταμς) κολυμπάει αμέριμνη στο υγρό λημέρι του μυστηριώδη θαυμαστή της, ο οποίος την παρατηρεί αποσβολωμένος και μαγεμένος, προτού προσπαθήσει να μιμηθεί τις υποβρύχιες κινήσεις της και λίγο μετά να την αρπάξει ανεπιτυχώς. H έντονη αντίθεση ανάμεσα στη ντελικάτη και λεπτεπίλεπτη Κέι και το λεπιδωτό πρωτόγονο πλάσμα του βυθού ενισχύει την ιδιόμορφη μεταξύ τους ερωτική αλληλεπίδραση και τον (για προφανείς λόγους) καταδικασμένο της χαρακτήρα.

Το τέρας που έδωσε μορφή στο νερό-2
Η Κέι κολυμπάει αμέριμνη, αγνοώντας τον υποβρύχιο τρόμο που καραδοκεί στον βυθό.

Μιλώντας στο Hollywood Reporter για την επιρροή που είχε πάνω του η ταινία, την οποία είδε για πρώτη φορά σε ηλικία μόλις επτά ετών, ο Ντελ Τόρο αναφέρθηκε ειδικά στη συγκεκριμένη σκηνή, τονίζοντας σε τι βαθμό τον άγγιξε αυτός ο ανεκπλήρωτος έρωτας. «Τον είδα να κολυμπάει κάτω από την Τζούλι Άνταμς και λάτρεψα το ότι ήταν ερωτευμένος μαζί της, νιώθοντας αμέσως μία σχεδόν υπαρξιακή επιθυμία οι δύο τους να καταλήξουν μαζί», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι από την αρχή της καριέρας του είχε στο νου του να δημιουργήσει τη δική του εκδοχή του «Τρόμου της Μαύρης Λίμνης», στην οποία ο έρωτας του πλάσματος θα έβρισκε κάποιου είδους ανταπόκριση.

Αυτό όμως που δεν αναφέρει ο Μεξικανός σκηνοθέτης, είναι ότι στην πραγματικότητα η νέα του ταινία έχει βασιστεί περισσότερο στο sequel του κλασικού πρώτου φιλμ, το «Revenge of the Creature» του 1955, παρά στην πρωτότυπη ταινία (θα ακολουθήσει άλλο ένα ακόμη sequel το 1956 , το «The Creature Walks Among Us»). Όπως στη «Μορφή του Νερού», έτσι και στο «Revenge of the Creature», o λεπιδωτός κάτοικος του Αμαζονίου βρίσκεται σε αιχμαλωσία και εξετάζεται από επιστήμονες, με μοναδική διαφορά ότι εδώ παράλληλα αποτελεί έκθεμα σε ένα θαλάσσιο πάρκο της Φλόριντα και όχι το κρυφό μυστικό κάποιων άκρως απόρρητων κυβερνητικών εγκαταστάσεων. Ακόμη, μία μόνο θέαση του τρέιλερ της «Μορφής του Νερού» αρκεί για να αντιληφθούμε πόσες σκηνές των δύο ταινιών είναι πανομοιότυπες. Ενδεικτικά, και στα δύο κινηματογραφικά έργα το τέρας είναι δεμένο με μία τεράστια αλυσίδα, η οποία ισχυροποιεί τον περιορισμό της ελευθερίας του, δέχεται ηλεκτροσόκ όταν ξεπερνά τα επιτρεπτά όρια της φυλακής του και παρατηρεί την «αγαπημένη» του πίσω από το τζάμι του υγρού κελιού του.

Ωστόσο, το «Revenge of the Creature» πρόκειται για ένα πιο καθαρόαιμο B-movie, στερούμενο της σκηνοθετικής έμπνευσης, της σκοτεινής ατμόσφαιρας, της διαρκούς αίσθησης απειλής και των ονειρικών υποβρύχιων λήψεων της πρώτης ταινίας. Επιπλέον, το τέρας μοιάζει να έχει χάσει τις ρομαντικές αποχρώσεις που είχε στο πρώτο φιλμ και πλέον να κινείται περισσότερο βάσει των σεξουαλικών του ορέξεων, με χαρακτηριστικότερη σκηνή αυτής της μεταβολής την ηδονοβλεπτική παρακολούθηση της νέας του «πεντάμορφης», ενώ εκείνη ετοιμάζεται να κάνει μπάνιο στο δωμάτιο του ξενοδοχείου της. Επομένως, αυτή η εκδοχή του τέρατος απέχει σημαντικά από το ρομαντικό πλάσμα που είχε στο νου του ο Ντελ Τόρο όταν έκανε τη «Μορφή του Νερού», το οποίο βασίστηκε εξ’ ολοκλήρου στην πρώτη εμφάνιση του ανθρώπου με τα βράγχια, που σύμφωνα με τα λόγια του σκηνοθέτη, «είχε το πιο όμορφο design που είχε δει ποτέ».

Το τέρας που έδωσε μορφή στο νερό-3
Η αφανής δημιουργός του κλασικού τέρατος, Μίλισεντ Πάτρικ, μαζί με το εκπληκτικό δημιούργημα της.

Πράγματι, η στολή του τέρατος της πρώτης ταινίας, σχεδιασμένη από την παραγνωρισμένη Αμερικανίδα ηθοποιό και σχεδιάστρια ειδικών εφέ Μίλισεντ Πάτρικ, θεωρείται ένα από τα πιο σπουδαία καλλιτεχνικά επιτεύγματα στην ιστορία της κινηματογραφικής επιστημονικής φαντασίας, με τον Gill-man να διατηρεί ακόμη και σήμερα την πειστική αληθοφανή όψη του και την ικανότητα του να φαίνεται ταυτόχρονα ανθρώπινος και τρομακτικά απόκοσμος. Παρότι οι σημερινοί θεατές, τα μάτια των οποίων είναι συνηθισμένα στα σύγχρονα «λουστραρισμένα» ειδικά εφέ της τεχνολογίας του CGI, μπορεί να βρουν το υδρόβιο ανθρωπόμορφο τέρας ψεύτικο, αστείο και φθηνό για τα γούστα τους, στεκόμενοι στο ότι πρόκειται απλώς για έναν άντρα με στολή, ο Gill-man διατηρεί μέχρι και σήμερα την χειροπιαστή αξία του, σε αντίθεση με τα περισσότερα φανταστικά πλάσματα (λαστιχένια ή ψηφιακά) της μεγάλης και της μικρής οθόνης.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή