Ηταν το 1957, όταν ο πρωτοπόρος καρδιοχειρουργός Β. Καραγεώργης καλεί τον Θάνο Ψημίτη, ηλεκτρονικό, για τη συντήρηση του καρδιογράφου του. Ζητεί από τον νεαρό Θάνο να του φέρει καθετήρα κι εκείνος έρχεται σε επαφή με την USCI (United States Catheter Industry) στην Αμερική. Μεταβαίνει στο εργοστάσιο του Glens Falls στη Βοστώνη, το μοναδικό στον κόσμο που κατασκευάζει καθετήρες καρδιάς, όπου εκπαιδεύεται. Το 1958 φέρνει τον πρώτο καθετήρα Cournand στην Ελλάδα. «Την ίδια χρονιά, ξεκινούν οι πρώτοι διαγνωστικοί καθετηριασμοί καρδιάς, απολύτως απαραίτητοι για τις ανοιχτές καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις. Η καρδιοχειρουργική ανεβαίνει πλέον στο επόμενο επίπεδο. Τότε, συνειδητοποιεί ο πατέρας μου την αξία που είχε αυτό το σωληνάκι», λέει σήμερα η κόρη του, κ. Ελίνα Ψημίτη, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της «Ψημίτη Α.Ε.». «Πώς θα άλλαζε όλη την τεχνική γύρω από την αντιμετώπιση και θεραπεία των καρδιαγγειακών παθήσεων. Αποφασίζει να δημιουργήσει στο μέλλον ένα μουσείο και για κάθε καινούργιο προϊόν που εισήγε, αγόραζε δύο επιπλέον. Οταν τον διαδέχθηκα, το μουσείο υπήρχε. Σε κουτιά. Κι εγώ, συνέχισα να το εμπλουτίζω. Καθετήρες και βαλβίδες καρδιάς, αγγειακά μοσχεύματα. Τα πρώτα μπαλονάκια αγγειοπλαστικής, τα πρώτα στεντ, η πρώτη διακαθετηριακή βαλβίδα. Ο πρώτος βηματοδότης. Ο πρώτος απινιδωτής…».
Η ίδια, γοητευμένη από το αντικείμενο της οικογενειακής επιχείρησης, την αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου αντί να στραφεί σε κατεύθυνση σύμφωνη με τις σπουδές της. «Το 1985, φέρνω την αγγειοπλαστική στην Ελλάδα. Ημουν η μόνη που είχα την τεχνογνωσία τότε», εξηγεί.
Πώς αποτυπώνει η ίδια τη συνεισφορά της οικογένειάς της στην Ιατρική; «Από το 1958 έως σήμερα, πέρασαν από εμάς 1.200.000 ασθενείς. Η εισαγωγή του βηματοδότη πρόσφερε παράταση ζωής. Η αγγειοπλαστική πρόσφερε ποιότητα ζωής στους ασθενείς, που αντιμετωπίστηκαν με μπαλονάκι χωρίς να χειρουργηθούν. Οι ροές των ασθενών στο εξωτερικό σταμάτησαν όταν φέραμε τις πρώτες βαλβίδες καρδιάς το ’70 ή το bypass, αργότερα».
Σε ό,τι αφορά τη δημιουργία του Μουσείου Καρδιαγγειακής Τεχνολογίας, η κ. Ψημίτη επισημαίνει: «Δεν υπάρχει κανένα μουσείο στον κόσμο με αυτό το θέμα. Ενα μέρος αντίστοιχων εκθεμάτων συναντά κανείς σε διάφορα μουσεία τεχνολογίας ανά τον κόσμο, σε κάποια νοσοκομεία ή σε εργοστάσια. Είμαστε οι μόνοι που έχουμε συγκεντρώσει, διατηρήσει, συντηρήσει και ταξινομήσει έναν τεράστιο όγκο προϊόντων, συνοδευόμενα από όλο το πληροφοριακό υλικό που τους αντιστοιχεί – τεχνικά εγχειρίδια, slides, παρουσιάσεις. Ολα ψηφιοποιημένα. Κάθε προϊόν έχει ολόκληρη την ιστορία που το ακολουθεί ενώ, ως ιστορικά τεκμήρια της εξέλιξης της βιοϊατρικής τεχνολογίας, αποτυπώνουν συνολικά την πορεία της σύγχρονης Ιατρικής».
Η κατάλληλη ώρα
Γιατί αποφασίστηκε τώρα η ίδρυση του μουσείου; Σύμφωνα με την κόρη του εκλιπόντος, «η σημερινή τεχνολογία αποτελεί την εξέλιξη εκείνης που αναπτύχθηκε τη δεκαετία του ’50. Εχει κλείσει πλέον ένας κύκλος γνώσης και εμπειρίας, η βάση όμως παραμένει ίδια. Με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων αδιάλειπτης λειτουργίας της εταιρείας μας φέτος, σκέφτηκα ότι ήρθε η ώρα να πραγματοποιηθεί το μουσείο. Αναζητώντας πού θα δωρίσω τη συλλογή αυτή, προκειμένου να αξιοποιηθεί καλύτερα, στράφηκα στην Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, τον μεγαλύτερο επιστημονικό οργανισμό της χώρας, με τεράστια δυναμική αλλά και έντονη διεθνή παρουσία».
Η δωρεά του αρχειακού υλικού για την ίδρυση Μουσείου Καρδιαγγειακής Τεχνολογίας της κ. Ψημίτη στην Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία (ΕΚΕ) συμπίπτει με τον εορτασμό των 70 χρόνων της. «Η ΕΚΕ είναι ίσως η μεγαλύτερη και επιστημονικά η πιο ισχυρή εταιρεία της χώρας. Ιδρύθηκε το 1948 και σήμερα αριθμεί περίπου 3.000 Ελληνες καρδιολόγους ως μέλη», λέει ο καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Τσιούφης, πρόεδρος της ΕΚΕ. «Στο πλαίσιο του εορτασμού των 70 χρόνων μας, οργανώσαμε μία σειρά από εκδηλώσεις – πέρα από τις συνήθεις εκπαιδευτικές και επιστημονικές δράσεις που αναπτύσσουμε. Χάρη στη δωρεά της οικογένειας Ψημίτη, θα αποτυπωθεί η ιστορία της ΕΚΕ αφενός ως τιμή προς τους ανθρώπους που έφεραν την καρδιολογία ώς εδώ, αφετέρου ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές», συνεχίζει.
Πώς οραματίζεται ο κ. Τσιούφης το μουσείο; «Υποτυπώδες προς το παρόν το μουσείο, στεγάζεται προσωρινά στον ιδιόκτητο χώρο της ΕΚΕ. Μελλοντικά, θα το φανταζόμουν σε ένα κτίριο ιδιαίτερης αισθητικής, να εμπλουτιστεί με ένα αμφιθέατρο και να συνδεθεί με την ευρύτερη ιστορία της Ιατρικής. Συνάδελφοι από το εξωτερικό που έρχονται για συνέδρια, θα το επισκέπτονται αρχικά, ενώ σε δεύτερο χρόνο, απλός κόσμος, σχολεία. Υπάρχει μεγάλη δυναμική και προοπτική, βρίσκεται όμως ακόμη στα σπάργανα».