Μακεδονία του Προφήτη Ηλία

2' 52" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ξ​​ανά, λοιπόν, στο ίδιο σημείο. Πάλι η λύση του ονοματολογικού με την καθ’ ημάς ΠΓΔΜ φαίνεται να είναι κοντά. Με μία διαφορά, ωστόσο, η οποία επηρεάζει την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα: ότι τώρα συζητείται και το όνομα «Ilindenska Republica Makedonija». Από πλευράς των δικών μας θέσεων και ανησυχιών, πρόκειται, νομίζω, για την προτιμότερη από τις προτεινόμενες ονομασίες. Αν η εκτίμησή μου ευσταθεί, τότε η προοπτική της λύσης γίνεται ακόμη ελκυστικότερη στο εσωτερικό της χώρας μας και, συνεπώς, είναι λογικό να περιμένουμε αναταράξεις στις πολιτικές ισορροπίες που αφορούν το συγκεκριμένο θέμα.

Ο όρος «Ilindenska», που σημαίνει «του Ιλιντεν», τοποθετεί το σημερινό, ανεξάρτητο κράτος της Μακεδονίας στη σωστή ιστορική και εθνολογική βάση. Αυτό που υποδηλώνει είναι ότι η συγκεκριμένη Μακεδονία δεν είναι η Μακεδονία εκείνων που πιστεύουν ότι είναι οι απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά η Μακεδονία των ντόπιων Σλαβόφωνων που διεκδίκησαν την αυτονομία της περιοχής από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, με τη εξέγερση του «Ilinden» το 1903. (Βεβαίως, υποδηλώνει και την ύπαρξη αντίστοιχης εθνότητας. Αλλά, εφόσον πράγματι θέλουμε το γειτονικό κράτος να έχει σταθερές βάσεις, πώς γίνεται να αρνηθούμε την εθνική τους υπόσταση;)

Η γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας ήταν το «μήλον της Εριδος» του σκληρού εθνικού ανταγωνισμού Ελλάδος και Βουλγαρίας κατά τα τέλη του 19ου αιώνα. Το αίτημα για ανεξάρτητη Μακεδονία –ούτε ελληνική ούτε βουλγαρική, δηλαδή αυτή που τελικά προέκυψε με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας το 1992– γεννήθηκε ως παράγωγο αυτής της σύγκρουσης. Η εξέγερση του 1903 κατά των Οθωμανών έγινε την ημέρα του Προφήτη Ηλία (Ilinden), με σκοπό να προκληθεί η παρέμβαση των μεγάλων δυνάμεων υπέρ της αυτονομίας της Μακεδονίας, κάτι που δεν επετεύχθη. Εντούτοις, η εξέγερση έβαλε στην εικόνα των Βαλκανίων έναν νέο εθνικισμό, συγκεχυμένο μεν, ιδίως ως προς τα όρια με τον βουλγαρικό, αλλά διακριτό.

Μετά 115 χρόνια, μόνο τους ιστορικούς ενδιαφέρει πια ο ακριβής προσδιορισμός της ανάμειξης του βουλγαρικού παράγοντα στην εξέγερση. Τα κριτήρια εθνικού προσδιορισμού ήταν τότε ρευστά: «Στη Μακεδονία, η φυλή (race) είναι ένα πολιτικό κόμμα», έγραψε, γύρω στο 1900, ο σερ Τσαρλς Ελιοτ, ένας σπουδαίος Βρετανός διπλωμάτης της εποχής. Και το πολιτικό κόμμα, με την έννοια του Ελιοτ, που δικαιώθηκε μακροπρόθεσμα, ήταν εκείνο που υποστήριξε την ανεξαρτησία της Μακεδονίας για τους σλαβόφωνους-Μακεδόνες κατοίκους της. Ενώ για χρόνια η επέτειος της εξέγερσης (εθνική επέτειος στην ΠΓΔΜ) γιορταζόταν και από τη Βουλγαρία, ανταγωνιστικά προς τη Μακεδονία, πέρυσι για πρώτη φορά οι πολιτικές ηγεσίες των δύο χωρών γιόρτασαν την επέτειο μαζί – απόδειξη ότι όσο αυξάνεται η απόσταση του χρόνου, μειώνεται η απόσταση των θέσεων.

Μέσα σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο τοποθετεί την υπάρχουσα ανεξάρτητη Μακεδονία ο προσδιορισμός «Ilindenska». Κατευνάζει, ώς έναν βαθμό, τους φόβους των Ελλήνων Μακεδόνων, αλλά και της αντιπολίτευσης στα Σκόπια, και έτσι καθιστά τον συμβιβασμό πιο ελκυστικό και για τις δύο πλευρές. Το «Ilindenska» ανακατεύει τη διάταξη των πολιτικών δυνάμεων στην Ελλάδα γύρω από το ζήτημα. Οσο ελκυστικότερη είναι η λύση, τόσο χειρότερα για τη Ν.Δ., η οποία, με τις εκλογές να φαίνονται στον ορίζοντα, δεν υπάρχει περίπτωση να επιτρέψει διαρροές ψηφοφόρων προς δεξιότερα. Ελπίζει, επομένως, ότι τα πέραν της ονομασίας (erga omnes, αλλαγή συντάγματος) δεν θα διασφαλίζονται επαρκώς, ώστε η άρνησή της να είναι δικαιολογημένη. Στο ΚΙΝΑΛ, η ήδη υπάρχουσα δυναμική υπέρ της λύσης ενισχύεται περισσότερο. Τέλος, οι ΑΝΕΛ απλώς στέκονται ακίνητοι και κοιτάζουν τον τάφο τους.

Ολα αυτά, βέβαια, τα συζητούμε για sport, επειδή είναι Κυριακή και δεν ξέρω από ποδόσφαιρο. Διότι στο τέλος, όποτε και αν είναι αυτό το τέλος, όλοι Μακεδονία θα τη λέμε. Γι’ αυτό έχει σημασία ο συμβιβασμός, που ετοιμάζεται τώρα, να είναι δίκαιος.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή