Οι (απλοί) θεατές της βίας

2' 6" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σύμβουλος πρώην πρωθυπουργού –καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, να σημειώσω–, λίγες ώρες μετά το περιστατικό με τον Μπουτάρη, έγραψε στον λογαριασμό του στο Facebook κείμενο που ξεκινούσε με τη φράση «Εκανε τα πάντα για να προκαλέσει ό,τι του συνέβη ο Μπουτάρης», χρησιμοποιώντας μάλιστα και προσωπικά φίλτρα, μάλλον απωθημένα, για να ερμηνεύσει το γεγονός.

Δεν ήταν ο μόνος, φυσικά. Ακούσαμε διάφορα, από fake news μέχρι εκδηλώσεις χαράς, αλλά και απογοήτευσης που δεν «έφαγε» περισσότερες. Σε όσες συζητήσεις έχω κάνει τις τελευταίες μέρες με αφορμή την άνανδρη επίθεση στον Γ. Μπουτάρη, ακούω την ίδια φράση: «Δεν νιώθω αισιοδοξία για τη χώρα». Από συνομήλικους αλλά και μεγαλύτερους. Από ανθρώπους με διαφορετικές πολιτικές καταβολές, επαγγέλματα και μορφωτικό επίπεδο.

Προσπαθώντας να βρω το «νήμα» που τους συνδέει, το κοινό τους έδαφος, καταλήγω στο ότι αισθάνονται έτσι γιατί δεν είναι θεατές εικόνων, δεν καταναλώνουν απλώς όσα συμβαίνουν, είναι παρατηρητές. Πλησιάζουν στα γεγονότα, αναπτύσσουν μια εγγύτητα, εξετάζουν με προσοχή και αναζητούν τα αίτια προσπαθώντας να δώσουν ερμηνείες και να νοηματοδοτήσουν τα γεγονότα.

Οι περισσότεροι παρακολουθήσαμε την περιπέτεια του Γιάννη Μπουτάρη στη Θεσσαλονίκη. Δεν ξέρω πόσοι προσέξαμε το τρομαγμένο του βλέμμα, την αγωνία στο πρόσωπο αυτών που τον συνόδευαν και πάλευαν να τον απομακρύνουν από το μανιασμένο πλήθος. Δεν ξέρω αν ήταν πολλοί αυτοί που πήγαν πιο βαθιά και δεν είδαν απλώς ένα γεγονός, ένα παρ’ ολίγον λιντσάρισμα σε ζωντανή αναμετάδοση.

Δεν είμαι καθόλου σίγουρη αν συναισθάνθηκαν τον Μπουτάρη ή απλώς έβγαλαν κάποιο επιφώνημα, λέγοντας «φθηνά τη γλίτωσε». Εχουν περάσει αρκετές μέρες αλλά ακόμη έχω ένα σφίξιμο στο στομάχι, διαρκώς επανέρχεται η εικόνα αυτή στη σκέψη μου. Ναι, η ευθύνη μας να «πλησιάσουμε» είναι ουσιαστικής σημασίας για να αποτρέψουμε τα χειρότερα. Και βασική προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να ξεφορτωθούμε τα «αλλά». Δεν έχουν θέση στη συζήτηση για ό,τι έπαθε ο δήμαρχος της Θεσσαλονίκης ή για ό,τι είχε συμβεί παλαιότερα στον Χατζιδάκη, τον Κουμουτσάκο, τον Ξυδάκη, τον Φίλη. Και για ό,τι πάθουν οι επόμενοι.

Γιατί είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υπάρξουν επόμενοι, όσο καταπίνουμε αχόρταγα την εικόνα από μια μαζική και οργανωμένη επίθεση σε έναν αιρετό, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που θα παρακολουθούσαμε ένα ροζ ριάλιτι στην τηλεόραση.

Οι εικόνες, όπως και οι πληροφορίες, όσο πιο πλούσιες και καταιγιστικές είναι, τόσο πιο αναγκαία γίνεται μια «υπηρεσία νοήματος», όπως την έχει περιγράψει στο βιβλίο του «Αλφαβητάρι των μέσων» ο Νόρμπερτ Μπολτς, καθηγητής Γλώσσας και Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. «Χρειάζεται μια καθημερινή κιβωτός του Νώε στον κατακλυσμό του νοήματος». Σ’ αυτήν την προσπάθεια έχουμε όλοι ευθύνη και θα κριθούμε και για το τι λέμε και για το τι γράφουμε.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή