Το αρραγές βέλος του χρόνου

Το αρραγές βέλος του χρόνου

3' 3" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

N​​αι, αλλάζουμε ώρα στις 28 Οκτωβρίου. Στη συνέχεια, οι χώρες τις Ε.Ε. θα πρέπει να αποφασίσουν αν θα διατηρήσουν μόνιμα τη θερινή ή τη χειμερινή ώρα και στις 31η Μαρτίου 2019 θα συντελεστεί το τελευταίο υποχρεωτικό πέρασμα στη θερινή ώρα. Οσες χώρες επιλέξουν ως μόνιμη τη χειμερινή ώρα θα μετακινήσουν για τελευταία φορά τους δείκτες των ρολογιών τους μία ώρα πίσω στις 27 Οκτωβρίου 2019.

Την απόφαση έλαβε η Κομισιόν ύστερα από διαβούλευση στο Διαδίκτυο, που έδειξε ότι το 84% των Ευρωπαίων επιθυμεί την κατάργηση της αλλαγής ώρας. Η εξοικονόμηση ενέργειας, κύριος λόγος για τη θέσπιση του μέτρου το ’70 κατά την πετρελαϊκή κρίση, είναι μικρή, είπε η Επιτροπή. Επιπλέον, έχουν αναφερθεί αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία –καταπόνηση, δυσκολίες στον ύπνο, αδυναμία συγκέντρωσης.

Η αλλαγή ώρας κατά βάση ανατρέπει την αντίληψή μας για τον χρόνο, την αμετάλλακτη ακολουθία χρονικών μονάδων, τη «γραμμική, εμφανώς μη αναστρέψιμη, συνέχεια συμβάντων». Το πίσω-εμπρός, έστω και κατά μία ώρα, απορρυθμίζει τη σχολαστικά καταμετρημένη, υπό αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες, κίνηση της ύπαρξης και των γεγονότων, με τον ίδιο πάντα ρυθμό και προς μία μόνο κατεύθυνση – εμπρός. Το βέλος του χρόνου, μια ανθρώπινη επινόηση προκειμένου να εξηγηθεί η διαδικασία της βιολογικής μας γήρανσης, παραμένει ακλόνητο παρά τις διαβεβαιώσεις του Αϊνστάιν ότι ο χρόνος δεν είναι απόλυτο μέγεθος, ότι αλλάζει όσο κινούμαστε στο σύμπαν, ότι παρελθόν, παρόν και μέλλον συνυπάρχουν, παρά τις θεωρίες για τα καμπυλώματα του χωροχρόνου και τις σκουληκότρυπες. Παρά τις μάχες μεταξύ φιλοσόφων και επιστημόνων για το αν υφίσταται άχρονη ύπαρξη, τις αναζητήσεις γύρω από το αίνιγμα της έναρξης, τον αρχέγονο και τον έσχατο, τον μυθικό χρόνο, το άπιαστο της αέναης μετάβασης από το πριν στο τώρα.

Το βέλος δεν αλλάζει, παρότι ο χρόνος στη συνείδησή μας διαστέλλεται ή συστέλλεται. Η κενότητα και η μονοτονία επιμηκύνουν τη στιγμή και την ώρα, αλλά τις μεγάλες μάζες του χρόνου τις συντομεύουν και τις εξανεμίζουν. Αντιστρόφως, ένα πλούσιο περιεχόμενο μπορεί να δώσει φτερά στην ώρα, όμως αν υπολογιστεί σε μεγάλη κλίμακα, να προσδώσει στην πορεία του χρόνου εύρος, βάρος, διάρκεια. Τα χρόνια της νιότης βιώνονται αργά ενώ η μετέπειτα ζωή περνάει όλο και βιαστικότερη. Αυτό συμβαίνει, λένε οι επιστήμονες, διότι στην αμυγδαλή, το συγκινησιακό κέντρο του εγκεφάλου, εκκρίνονται ορμόνες όπως η αδρεναλίνη που, π.χ. σε κατάσταση φόβου, κάνει τη μνήμη να «γράφει» πιο πυκνά ή όπως η κορτιζόλη που, π.χ. σε κατάσταση άγχους, μας κάνει να ζούμε ταυτόχρονα δύο καταστάσεις, με αποτέλεσμα το πύκνωμα της εγγραφής και τη διαστολή του χρόνου. Σε ρομαντικές καταστάσεις ή σε διαστήματα αδιάκοπης ομοιομορφίας σημειώνεται απώλεια εγγραφών στη μνήμη και ο χρόνος συστέλλεται.

Στη συνείδησή μας ο χρόνος είναι ένα ποτάμι που ρέει ασταμάτητα, δεν υπάρχει σταθερό παρόν, είναι «είτε ήδη παρελθόν είτε ακόμη μέλλον», όπως έλεγε ο Αυγουστίνος. «Ενα ισχυρό ρεύμα μεταφέρει την ανθρωπότητα», δεν μπορείς να μεταναστεύσεις εκτός χρόνου, στην αθανασία –μόνο στην ονειρική Εδέμ όλα είναι αχρονικά και δεν υπάρχει συνείδηση της θνητότητας–, «δεν μπορείς να αδράξεις σταθερά ένα σημείο και να αντισταθείς στη ροή», άρα και να τη μετατοπίσεις άλλοτε προς τα εμπρός κι άλλοτε προς τα πίσω…

Η πλειονότητα των Ευρωπαίων δυσανασχετεί με την τεχνητή αλλαγή της ηλιακής ώρας (ένα ανθρώπινο πανάρχαιο κατασκεύασμα ώστε να διευκολύνονται οι ρυθμοί της ζωής και να οργανώνεται το μεταβαλλόμενο σύμπαν μας), διότι η ώρα είναι και δικό τους δεδομένο, φωτίζει διαρκώς την οθόνη του κινητού, σε έναν κόσμο ακρίβειας, ο οποίος δεν συγχωρεί χρονικούς αποσυντονισμούς, μικρές και μεγάλες ωρολογιακές Βαβέλ. Διότι ταυτίζουν τη μέτρηση της αδιάλειπτης ροής των στιγμών με αυτή καθεαυτήν την έννοια του χρόνου, όποια κι αν είναι αυτή, μέγεθος, διάσταση, οντότητα, ψευδαίσθηση καμωμένη από αναμνήσεις, μυστήριο, ποτάμι, μελωδία…

Διότι είναι υπόδειγμα συμμετρίας σε ένα κολοσσιαίο πλέγμα ασυμμετριών που απειλούν να διαλύσουν μέσα μας τα υπολείμματα των τελευταίων σταθερών και βεβαιοτήτων.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή