Το φωτεινό «καράβι» της Αθήνας

Το φωτεινό «καράβι» της Αθήνας

3' 52" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Την πρώτη φορά που επισκέφθηκα την εταιρεία, στην αρχή του διαγωνισμού, είχα μια ιδιαίτερη εμπειρία. Στάθηκα σε έναν προσομοιωτή γέφυρας πλοίου και είχα έντονη την αίσθηση του ανοιχτού ορίζοντα και της κατεύθυνσης, του προορισμού. Αυτό, σχεδόν ασυνείδητα, προσπάθησα να δώσω μέσα από τον σχεδιασμό. Όμως, όχι, δεν σχεδίασα πλοίο».

Το φωτεινό «καράβι» της Αθήνας-1

Ο χώρος υποδοχής με το αίθριο © Erieta Attali

Έχω μόλις συναντήσει τη Ρένα Σακελλαρίδου, την πιο γνωστή και την πιο παραγωγική Ελληνίδα αρχιτέκτονα σήμερα, και αισθάνομαι ότι έχει κουραστεί να απαντά στην αναπόφευκτη ερώτηση «με τι μοιάζει;» η εντυπωσιακή έδρα της εταιρείας Aγγεμάρ του Ομίλου Αγγελικούση, την οποία σχεδίασε η ίδια και φέρει τη δική της αποκλειστικά σφραγίδα (άλλα «διάσημα» έργα της ήταν συχνά συνεργασίες με άλλους συναδέλφους της, όπως ο Ελβετός «σταρ» Μάριο Μπότα και η Μόρφω Παπανικολάου). 

Το φωτεινό «καράβι» της Αθήνας-2

© Erieta Attali

Η θέση του οικοπέδου πίσω από το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, πολύ κοντά στο Δέλτα Φαλήρου και στο παραλιακό μέτωπο, η κλίμακα του κτιρίου με τη χαρακτηριστική ελισσόμενη ρευστή μάζα αλλά και η ιδιότητα του πελάτη της (στεγάζονται οι τρεις ναυτιλιακές του ομίλου) οδηγούν σε σκέψεις που συνδέονται μοιραία με τη «θάλασσα» και το «ταξίδι».

Το φωτεινό «καράβι» της Αθήνας-3

Όλα τα δώματα του κτιρίου, που αποκαλύπτονται μέσα από τις διακυμάνσεις του όγκου, είναι φυτεμένα με ελληνικά φυτά. © Erieta Attali

Η μάζα που πάλλεται

«Σχεδίασα αυτό που βαθύτερα ένιωσα ότι ταίριαζε στη θέση, στο πρόγραμμα, στην πόλη και βέβαια στον κύριο του έργου. Δεν μπορώ όμως να μην αναγνωρίσω ότι στον χειρισμό της ρευστής μορφής, καθώς η μάζα πάλλεται, προβάλλει, υποχωρεί, υπόγειες τέτοιες αναφορές πρέπει να υπήρχαν, χωρίς όμως να είναι συνειδητή πρόθεση». Είναι και κάτι ακόμα που ενισχύει τους συνειρμούς με την ιδέα της θάλασσας. Τον τελευταίο χρόνο που το κτίριο έχει αποπερατωθεί, φωταγωγείται όταν πέφτει ο ήλιος. Οι χιλιάδες οδηγοί που ανεβοκατεβαίνουν τη λεωφόρο Συγγρού τις βραδινές ώρες, αλλά και το πολυπληθές κοινό του γειτονικού Κέντρου Πολιτισμού  Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχουν προσέξει αυτό το φωτεινό «καράβι» που καταπλέει στη σκοτεινή «θάλασσα» της Καλλιθέας. Η Ρένα Σακελλαρίδου δεν διαφωνεί. «Ναι, η πρώτη συνειρμική αναφορά αφορούσε ένα θαλάσσιο ταξίδι. Συνειδητοποίησα ότι αυτό που δίνει ώθηση και κινητοποιεί είναι ο προορισμός: ένα θαλάσσιο ταξίδι είναι ένας προορισμός, ένας ορίζοντας, δηλαδή, και μια κατεύθυνση. Το concept, επομένως, γεννήθηκε από δύο βασικές χειρονομίες: ενός μετώπου που ανοίγεται προς τη θάλασσα και ενός άξονα που ορίζει τη βασική κατεύθυνση και τον προορισμό».

Το φωτεινό «καράβι» της Αθήνας-4

© Erieta Attali

To κτίριο είναι περίβλεπτο. Δίνει την εντύπωση ότι κινείται στον αέρα ή στη θάλασσα. Η ευέλικτη φόρμα επιτρέπει στο κτίριο, παρά το μέγεθός του, να συνομιλεί με τον αστικό ιστό και την πόλη. Ο δυναμικός όγκος της ανωδομής με την οργανική γεωμετρία είναι σαν να αιωρείται. Αποκτά βάση εξίσου οργανική, ρευστή, που παίζει με τις σκιές και τη διαφάνεια. Δύο καμπυλόμορφοι όγκοι, το Αμφιθέατρο και το ανεξάρτητο κτίριο της Ναυτολογίας, που επενδύεται με κατακόρυφο κήπο, συμπληρώνουν το σύνολο. «Συνειδητοποιώ, όμως, ότι διαρκώς αναφέρομαι σε κτίριο, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για συγκρότημα δύο κτιρίων που συνδέονται με ημιυπαίθριους χώρους και φυτεμένα δώματα», προσθέτει η Ρένα Σακελλαρίδου. Χάρη και στην ισχυρή παρουσία του πρασίνου, το συγκρότημα κατέκτησε την πλατινένια Πιστοποίηση LEED ως Πράσινο Κτίριο, την υψηλότερη δυνατή διάκριση για περιβαλλοντικά και βιώσιμα κτίρια.

 

Το φωτεινό «καράβι» της Αθήνας-5

Το εκτεταμένο μέτωπο στην οδό Δοϊράνης «μετριάζεται» από το εύρημα της ελισσόμενης ρευστής μάζας. © Erieta Attali

 

«Φιλτράροντας» την πόλη

Εσωτερικά η εμπειρία εμπλουτίζεται: οι όροφοι ελίσσονται γύρω από ένα πολυώροφο αίθριο σε ευέλικτη διάταξη open plan. Η κατακερματισμένη θέα της πόλης φιλτράρεται μέσα από την όψη με τα ενιαία ανοίγματα, ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζεται η απαραίτητη αποστασιοποίηση, ώστε το «έξω» να μην κυριεύσει με τη «φασαρία» του τη γαλήνη που επιθυμούσε η αρχιτέκτονας για το εσωτερικό. Το φυσικό φως συνομιλεί με το λευκό μάρμαρο, όλα τα δώματα γίνονται φυτεμένοι κήποι και επίσης ανακλαστικές επιφάνειες νερού στο ισόγειο καθρεφτίζουν το κτίριο και αναδεικνύουν τη ρευστή γεωμετρία του.

Το φωτεινό «καράβι» της Αθήνας-6

Η ναυτιλιακή παράδοση του Ομίλου Αγγελικούση αποτυπώνεται στη χωροθέτηση κατάλληλου μουσειακού χώρου εντός του κτιρίου. © Erieta Attali

Πρόκληση και ευκαιρία

Η ελληνική πόλη σπάνια προσφέρει ευκαιρίες οικοδόμησης κτιρίων αυτού του μεγέθους εντός του κατακερματισμένου οικοδομικού ιστού. Πώς ένας αρχιτέκτονας αντιμετωπίζει αυτή την πρόκληση; «Ομολογώ ότι ήταν πρόκληση και ευκαιρία μαζί. Πιστεύω ότι η μεγάλη κλίμακα, η μάζα του κτιρίου μέσα σε έναν αστικό, κατακερματισμένο ιστό επιβάλλει να αντιμετωπίσεις άμεσα το πρόβλημα. Πώς; Χειρισμοί όπως υποχωρήσεις της μάζας ή δημιουργία κενού χώρου, ενός είδους “ανάσας”, είναι πολύτιμοι. Το μέτωπο του κεντρικού κτιρίου στην οδό Δοϊράνης είναι ιδιαίτερα μεγάλο, έξω από την κλίμακα της περιοχής. Γι’ αυτόν τον λόγο η ελισσόμενη ρευστή μάζα, οι ελαφρές καμπυλώσεις, οι επιφάνειες νερού, η “ήσυχη” όψη με τις συνεχόμενες σχισμές των παραθύρων ήταν χειρισμοί που στόχευαν στο να συνομιλήσουν με τη γειτονιά».

Το φωτεινό «καράβι» της Αθήνας-7

Το κυλινδρικό κτίριο της Ναυτολογίας με τον χαρακτηριστικό κρεμαστό κήπο. © Erieta Attali

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή