Πολλοί καλλιτέχνες «οφείλουν» τα σημαντικότερα έργα τους στα πρόσωπα που τους ενέπνευσαν, όμως η πραγματική μούσα του Αρά Γκιουλέρ ήταν η πόλη όπου γεννήθηκε και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Χάρη στην αφοσίωσή του στη γεμάτη αντιφάσεις, φορτωμένη μνήμες δόξας και καταστροφής, γερασμένη και ολοζώντανη Κωνσταντινούπολη, ο αρμενικής καταγωγής πολυβραβευμένος Τούρκος φωτογράφος, που πέθανε προχθές σε ηλικία 90 ετών, είχε κερδίσει το παρατσούκλι «Το μάτι της Πόλης».
Από το 1947, όταν βγήκε για πρώτη φορά στους δρόμους οπλισμένος με τη μηχανή του, και για παραπάνω από μισό αιώνα, αποτύπωσε όπως κανένας άλλος την καθημερινή ζωή των απλών ανθρώπων της πόλης και τις αλλαγές που συντελούνταν στο πέρασμα του χρόνου, έχοντας αναλάβει οικειοθελώς τον ρόλο του «οπτικού ιστορικού». Εντούτοις, οι μελαγχολικές, ασπρόμαυρες εικόνες, που τον έκαναν γνωστό σε όλο τον κόσμο, ήταν μόνο ένα κομμάτι της δουλειάς του: στη διάρκεια της πολυετούς καριέρας του, ο Γκιουλέρ είχε συνεργαστεί με έντυπα όπως το Stern, το Paris Match και οι Sunday Times, είχε αναλάβει φωτογραφικές αποστολές στην Κένυα, στο Αφγανιστάν, στη Νέα Γουινέα και αλλού, ενώ είχε πραγματοποιήσει φωτογραφικές συνεντεύξεις με προσωπικότητες όπως ο Σαλβαντόρ Νταλί, ο Αλφρεντ Χίτσκοκ, η Μαρία Κάλας και ο Ουίνστον Τσώρτσιλ.
Γιος ενός φαρμακοποιού με διασυνδέσεις στον χώρο της τέχνης, ο νεαρός Αρά Γκιουλέρ σχεδίαζε να ασχοληθεί με το σινεμά, όμως τον κέρδισε η δημοσιογραφία, και το 1950 προσλήφθηκε ως φωτορεπόρτερ από την εφημερίδα Yeni Istanbul. Παράλληλα, σπούδαζε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης.
Στα επόμενα χρόνια, εργάστηκε στην εφημερίδα Ηürriyet, υπήρξε ανταποκριτής του περιοδικού Time-Life και βασικός φωτογράφος του Hayat, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του ’60 εντάχθηκε στην ομάδα του πρακτορείου Magnum.
Αναγνώριση
Παρότι ο ίδιος αυτοπροσδιοριζόταν ως φωτορεπόρτερ και δεν θεωρούσε ότι η φωτογραφία ήταν τέχνη, η καλλιτεχνική αξία των έργων του δεν άργησε να αναγνωριστεί και το 1968 δείγματα της δουλειάς του παρουσιάστηκαν στο MοMA στο πλαίσιο ενός αφιερώματος με τίτλο «Ten Masters of Color Photography».
Το μοναδικό αρχείο του, που δεν έχει εκτεθεί ποτέ στο κοινό, αριθμεί πάνω από δύο εκατ. φωτογραφίες.