Μπορεί το ρεύμα των μαθητικών καταλήψεων «για τη Μακεδονία και κατά της συμφωνίας των Πρεσπών» να υποχωρεί, αλλά το ρήγμα που άνοιξε σε πολλά σχολεία δεν θα κλείσει εύκολα και γρήγορα. Οι τόνοι και οι κατηγορίες που ανταλλάχθηκαν στην ευρύτερη σχολική κοινότητα («προδότες» και «εθνομηδενιστές» από τη μια, «φασίστες» και «ναζί» από την άλλη) δεν μπορούν να ξεπεραστούν εύκολα. Οι καταλήψεις στα σχολεία για τα εθνικά ζητήματα κορυφώθηκαν την Πέμπτη 29 Νοεμβρίου, ημέρα που είχε χαρακτηριστεί σταθμός μέσα από ανώνυμα καλέσματα του Διαδικτύου. Σύμφωνα με τα στοιχεία των κατά τόπους διευθύνσεων εκπαίδευσης, που έδωσε το υπουργείο Παιδείας, τα σχολεία που ήταν κατειλημμένα την Πέμπτη έφθασαν το 14% πανελλαδικά. Δεν επρόκειτο για σαρωτικό κύμα δηλαδή, πολύ περισσότερο που μεγάλο μέρος των καταλήψεων δεν υιοθετούσε τα αιτήματα κατά της συμφωνίας των Πρεσπών, ούτε την ακροδεξιά ρητορική. Πάντως, στη Θεσσαλονίκη και συνολικά στην Κεντρική Μακεδονία, καθώς και σε Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, τα ποσοστά των καταλήψεων ή των σχολείων που δεν λειτούργησαν (είτε λόγω αποχής είτε λόγω συστέγασης με κατειλημμένο σχολείο) έφθασαν το 30%, αποδεικνύοντας το διαφορετικό βάρος που έχουν τα θέματα αυτά στη Βόρεια Ελλάδα.
Οι μαθητικές καταλήψεις είναι πάντα ένα αντιφατικό φαινόμενο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η ευκολία τού «να χάσουμε μάθημα», σε συνδυασμό με την εφηβική τάση «να κάνουμε κάτι», συναντήθηκε με την ευαισθησία μερίδας μαθητών για τα εθνικά θέματα και την αντίθεση στη συμφωνία των Πρεσπών, που εξάλλου έχει εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους ειδικά στη Μακεδονία. Πάνω σε αυτό το έδαφος ξεδιπλώθηκαν πολιτικοί και κομματικοί σχεδιασμοί με σκοπό το καπέλωμα και την απομύζηση της μαθητικής κίνησης, κυρίως από τους πολυποίκιλους κύκλους του «μακεδονικού αγώνα», ακροδεξιές και εθνικιστικές οργανώσεις, τη Χρυσή Αυγή, αλλά και ακόμα πιο φονταμενταλιστικές νεοναζιστικές ομάδες.
Η κίνηση αρχικά εκδηλώθηκε με υπόγειο τρόπο, μέσω ανώνυμων και ανυπόγραφων καλεσμάτων του Διαδικτύου, που μέσω των κοινωνικών δικτύων στάλθηκαν σε πλήθος μαθητών. Στην πορεία όμως πήρε πιο σαφή χαρακτηριστικά, και ίσως γι’ αυτό η μεγάλη πλειονότητα των μαθητών έστρεψε την πλάτη σε αυτά τα καλέσματα, με αποτέλεσμα η μαθητική συγκέντρωση στη Θεσσαλονίκη να έχει περιορισμένη μαζικότητα (που δεν αντιστοιχούσε στα κλειστά σχολεία), ενώ εμφανής ήταν η παρουσία συγκροτημένων ακροδεξιών ομάδων, με συνθήματα όπως «Η δημοκρατία πούλησε τη Μακεδονία» και «Αλήτες προδότες πολιτικοί».
«Πόλεμος» δηλώσεων
Η αντιπαράθεση για τις καταλήψεις από ενδοσχολική μετατράπηκε σε πολιτική. Η Νέα Δημοκρατία καταδίκασε τη μορφή των καταλήψεων, υπερασπίζοντας όμως το δικαίωμα των νέων να διαμαρτύρονται. «Κάθε Ελληνας και κάθε νέο παιδί έχει κάθε δικαίωμα να διαμαρτυρηθεί» για τη συμφωνία των Πρεσπών, δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από την Πάτρα, συμπληρώνοντας πως «η Νέα Δημοκρατία ήταν, είναι και θα είναι πάντα απέναντι σε κάθε μορφής κατάληψη». Γιατί «κλειστά σχολεία σημαίνει κλειστά μυαλά», τόνισε. Ο ΣΥΡΙΖΑ μίλησε για καθυστερημένη διαφοροποίηση της Ν.Δ., στοχοποιώντας τις «ακραίες, μισαλλόδοξες και διχαστικές δηλώσεις των κ. Γεωργιάδη – Βορίδη» και τις «ακροδεξιές ανακοινώσεις της ΔΑΚΕ Εκπαιδευτικών». Δεν είναι λίγα τα σχολεία στα οποία οι καθηγητές βρέθηκαν απέναντι σε μαθητές που ήθελαν να γίνουν καταλήψεις. Η ένταση ήταν μεγάλη και σε περιπτώσεις που καθηγητές τάχθηκαν κατά του κλεισίματος του σχολείου στοχοποιήθηκαν, και βεβαίως όχι μόνο από μαθητές. Χρησιμοποιώντας την ανωνυμία του Διαδικτύου διάφοροι, που εμφανίζονταν ως «αγανακτισμένοι γονείς», απειλούσαν καθηγητές, συχνά με ανάρτηση των φωτογραφιών τους. Σε τουλάχιστον μία περίπτωση, στη διαδικτυακή διαπόμπευση καθηγητή πρωτοστάτησε βουλευτής της Χρυσής Αυγής. Τα σχετικά περιστατικά κατήγγειλε το Δ.Σ. της ΟΛΜΕ, το οποίο δήλωσε πως «θα φράξει τον δρόμο σε όσους με πρόσχημα το μακεδονικό ζήτημα επιχειρούν να μετατρέψουν τον ευαίσθητο χώρο των σχολείων σε πεδίο εθνικισμού και μιλιταρισμού, καλλιεργώντας τον διχασμό, το μίσος, τον ρατσισμό και τις νεοφασιστικές αντιλήψεις».