ΑΣΙΝ ΜΑΝΣΟ (ΓΚΑΝΑ). Σε ένα ξέφωτο κοντά στο Ασίν Μανσό, πόλη της κεντρικής Γκάνας, γνωστής για τον ρόλο που διαδραμάτισε στο δουλεμπόριο, μια τεράστια αφίσα απεικονίζει δύο σκλάβους που φέρουν περιζώματα ενώ τα πόδια και τα χέρια τους είναι δεμένα με αλυσίδες. Εδώ, άλλωστε, βρίσκεται και ο «ποταμός των σκλάβων», όπου οι αιχμάλωτοι αυτόχθονες της Γκάνας έκαναν το τελευταίο μπάνιο τους, προτού μεταφερθούν, μέσω Ατλαντικού, σε τόπους δουλείας αιώνων, χωρίς φυσικά να επιστρέψουν ποτέ στη γενέτειρά τους. Σήμερα αποτελεί τόπο προσκυνήματος για τους απογόνους όλων αυτών που πέρασαν τη ζωή τους ως περιουσιακό στοιχείο κάποιου λευκού.
Φέτος, η περιοχή έχει γίνει εξαιρετικά δημοφιλής, καθώς συμπληρώνονται ακριβώς 400 χρόνια από την απαρχή του δουλεμπορίου Αφρικανών προς τις βρετανικές αποικίες της Αμερικής. Ο Αύγουστος σηματοδοτεί την επέτειο της πρώτης άφιξης Αφρικανών δούλων στη Βιρτζίνια. Οι επέτειοι πυροδότησαν τεράστιο τουριστικό ενδιαφέρον για τη χώρα, καθώς πολλοί άνθρωποι από τις ΗΠΑ, την Καραϊβική αλλά και την Ευρώπη αναζητούν τις ρίζες τους στη Δυτική Αφρική.
«Πριν από δέκα χρόνια κανείς δεν επισκεπτόταν τον “ποταμό των σκλάβων”, αλλά φέτος η προσέλευση είναι τεράστια», επισημαίνει η Αγουράσι Μπάτλερ, επικεφαλής της τουριστικής επιχείρησης Butler Tours. Οι τουρίστες διπλασιάστηκαν, εξηγεί, καθώς η χρονιά χαρακτηρίστηκε «Χρονιά της Επιστροφής» για την αφρικανική διασπορά, που αναζητεί τα ίχνη των προγόνων της. Εκτός από τον «ποταμό των σκλάβων», δημοφιλείς είναι και οι περιηγήσεις στα παράκτια κάστρα της περιοχής, όπου οι σκλάβοι περνούσαν τις τελευταίες ημέρες τους στην Γκάνα υπό άθλιες συνθήκες.
Η υπηρεσία εθνικού τουρισμού της χώρας υπολογίζει ότι θα φθάσουν στην Γκάνα 500.000 επισκέπτες φέτος, ενώ το 2018 ο αριθμός ήταν 350.000. Από αυτούς, οι 42.000 αναζητούν τις ρίζες τους. Ο Αντονι Μπουάντι, ξεναγός στο Κάστρο της Κέιπ Κόουστ, οχυρού κτισμένου από Ευρωπαίους όπου οι αιχμάλωτοι παρέμεναν μέχρι να προωθηθούν με πλοία στον Ατλαντικό, πιστεύει ότι τα «αξιοθέατα» θα αλλάξουν ριζικά τη ζωή οποιουδήποτε τα επισκεφθεί. «H στιγμή που μαθαίνεις την ιστορία σου σε αλλάζει ριζικά», λέει. «Ενθαρρύνουμε τα αδέλφια μας από τις ΗΠΑ, την Καραϊβική και την Ευρώπη να επισκεφθούν τη Μητέρα Αφρική και να γνωρίσουν τον πολιτισμό της και τι ακριβώς υπέστησαν οι πρόγονοί τους».
Πάντως, η Γκάνα ανέκαθεν ενθάρρυνε την επιστροφή της διασποράς, διατηρώντας στενούς δεσμούς με τις ΗΠΑ. Ο Μάλκομ Χ είχε επισκεφθεί τη χώρα το 1960, περνώντας χρόνο με την Αμερικανίδα ποιήτρια και ακτιβίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Μάγια Αγγέλου, που εκείνη την περίοδο ζούσε στην Aκρα, πρωτεύουσα της Γκάνας. Αλλες αφρικανικές χώρες, όπως το Μπενίν, η Σενεγάλη και η Νιγηρία, δεν έχουν καταφέρει να αξιοποιήσουν την πλούσια ιστορία τους.