Να γίνει σωστή αρχή με τα ψηλά κτίρια

Να γίνει σωστή αρχή με τα ψηλά κτίρια

2' 37" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

To Ελληνικό είναι το σημαντικότερο έργο ανάπλασης που γίνεται στην Αθήνα, από τον καιρό των Ολυμπιακών, επειδή εισάγει, εκ των πραγμάτων, νέα πρότυπα. Ο ιδιωτικός τομέας σχεδιάζει με όρους ανταποδοτικότητας, και το κράτος εγγυάται, ή όχι, την ποιότητα και την προσβασιμότητα του δημόσιου χώρου. Τα ολυμπιακά έργα, όσο εκτεταμένα και αν ήταν, δεν άλλαξαν σε κάτι τον τρόπο με τον οποίο επεμβαίνουμε στην πόλη: Απεναντίας, εξάντλησαν το προηγούμενο μοντέλο ανάπτυξης, εισάγοντας ακριβότερα υλικά και πιο προωθημένες κατασκευαστικές τεχνολογίες, αλλά ώς εκεί. Εξαίρεση, ίσως, ήταν η Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων, αλλά και αυτή απέκτησε, τελικά, αξία επειδή κατάφερνε να παρακάμπτει το σύστημα, αντί να το αλλάξει.

Επειτα από πολλές καθυστερήσεις, το έργο στο Ελληνικό ξεκινάει, και έχουμε ήδη μια πρώτη εικόνα του τι μπορούμε να περιμένουμε στην πραγματικότητα. Δυστυχώς, και για το έργο και για την πόλη, η αρχή γίνεται με το καζίνο: Πρόκειται για το πιο «κλειστό» από όλα τα στοιχεία που συνθέτουν το νέο τοπίο του Ελληνικού, και αφήνει σοβαρές αμφιβολίες για την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων του επενδυτή σε ένα τόσο σημαντικό, συνολικό σχέδιο. Το καζίνο αφενός δημιουργεί αμφιβολίες για τα νέα πρότυπα σχεδιασμού του δημόσιου χώρου, και αφετέρου δημιουργεί ένα κακό προηγούμενο για τα «ψηλά κτίρια», τα οποία θεωρώ ότι έχει ανάγκη η πόλη. Προς το παρόν, βέβαια, η δημόσια συζήτηση, μια και γίνεται πάνω σε φωτορεαλιστικές απεικονίσεις, εξαντλείται σε όρους καλού ή κακού γούστου, γρήγορα όμως θα φανούν και άλλα προβλήματα, δομικής φύσεως.

Ο πύργος του καζίνο, ο οποίος παρουσιάστηκε πριν από λίγες μέρες στο κοινό και ξεσήκωσε αντιδράσεις τέτοιες ώστε να ελπίζω ότι θα προσλάβουν από τη Lamda καλό/ή αρχιτέκτονα για να τον σχεδιάσει, έχει, στο σχέδιο της μιας κοινοπραξίας μια αρχιτεκτονική καμπυλόμορφη, οπότε εμφανίστηκε ως «Καρυάτιδες». Στο σχέδιο της άλλης, φαίνεται κάτι πολύ πιο αφαιρετικό, αλλά επίσης, κάτι που κανείς δεν θυμάται δύο λεπτά αργότερα.

Να γίνει σωστή αρχή με τα ψηλά κτίρια-1

Oταν χτίστηκε το νέο τέρμιναλ στο Ελληνικό, το οποίο σήμερα είναι διατηρητέο, ο Eero Saarinen το είχε παρουσιάσει με όρους «ελληνικότητας»: Hταν το ίδιο, περίπου, κτίριο με το τέρμιναλ του αεροδρομίου Dulles στην Ουάσιγκτον, απλώς, επειδή η αρχιτεκτονική του ήταν δοκός επί στύλου και πελάτης το ελληνικό κράτος, ο αρχιτέκτονας το παρουσίασε ως «Παρθενώνα». Τη σχετική έρευνα έχει κάνει ο Κωσταντής Κίζης και υπάρχει σε βίντεο από το Ιδρυμα Μποδοσάκη.

Το επιχείρημα, για λόγους δημόσιας επικοινωνίας, είναι της ίδιας ποιότητας, η αρχιτεκτονική όμως όχι. Πελάτης, επίσης, αυτή τη φορά δεν είναι το κράτος, για να διαχειρίζεται το brand «Ελλάδα» ή «Αθήνα», αλλά ιδιώτης. Δεν παύει, όμως, λόγω θέσης, μεγέθους και σημασίας, να είναι δημόσιο κτίριο.

Θεωρώ πολύ σημαντικό να γίνει σωστή αρχή με τα ψηλά κτίρια στην Αθήνα: Eχουν πολλά πλεονεκτήματα ως προς την απελευθέρωση του εδάφους, και τη σχεδιασμένη βιωσιμότητα, εφόσον είναι μέρος συνολικότερου σχεδιασμού. Το καζίνο δεν είναι ένα καλό παράδειγμα. Ακόμα και αν είναι ιδιωτικό, πρέπει τέτοιο κτίριο να υπόκειται σε κάποιου είδους δημόσιο έλεγχο. Θα φέρει κι άλλα, και δεν πρέπει να έχει δημιουργηθεί τόσο κακό προηγούμενο.

Τελικά, το στοίχημα του Ελληνικού είναι η ισορροπία ανάμεσα στο δομημένο και στο αδόμητο περιβάλλον στην Αθήνα, συνολικότερα – και τα δύο, όμως, εξίσου, ως αποτελέσματα σχεδιασμού. Αυτό, μέχρι στιγμής, δεν φαίνεται προς τα πού κινείται, ούτε εάν έχει προοπτική υλοποίησης.

*Ο Σταύρος Μαρτίνος είναι αρχιτέκτονας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή