Η Γκρέτα και οι φίλοι της
«Ακούω πολλούς να λένε ότι το 2019 ήταν η χρονιά που οι πολίτες συνειδητοποίησαν την κλιματική αλλαγή. Αυτό είναι μια παρανόηση. Ένας μικρός αλλά ταχύτατα αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων άρχισαν να συνειδητοποιούν την κλιματική αλλαγή. Είναι μόλις η αρχή. Απλώς ξύνουμε την επιφάνεια». Αυτό ήταν το μήνυμα της Γκρέτα Τούνμπεργκ την παραμονή των Χριστουγέννων στον προσωπικό της λογαριασμό στο Facebook. Η 16χρονη ακτιβίστρια κινητοποίησε εκατομμύρια μαθητές σε όλο τον κόσμο για να διαμαρτυρηθούν για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στον πλανήτη, αλλά δεν εφησυχάζει. Με τον τρόπο της ζητά μαζικότερη συμμετοχή από τους πολίτες, λιγότερη υποκρισία και περισσότερη δράση από τους πολιτικούς.
«Δεν χρειάζεται να ακούσετε εμάς, είμαστε απλώς παιδιά. Ακούστε όμως τους επιστήμονες, μόνο αυτό ζητάμε», είπε απευθυνόμενη σε μέλη της γαλλικής Βουλής τον περασμένο Ιούνιο (στη φωτογραφία, παρακολουθεί από το θεωρείο τις εργασίες του γαλλικού κοινοβουλίου συντροφιά με Γάλλους ακτιβιστές του Youth for Climate). Πιστή στον αγώνα της, η Γκρέτα βρέθηκε και την τελευταία Παρασκευή του 2019 (27/12) έξω από το σουηδικό κοινοβούλιο σε «σχολική απεργία για το κλίμα» και στο χριστουγεννιάτικο μήνυμά της, φορώντας τον σκούφο του Άγιου Βασίλη και έχοντας αγκαλιά τα δύο σκυλιά της, ζήτησε «να φροντίζετε τον εαυτό σας, ο ένας τον άλλο και τον όμορφο πλανήτη όπου ζούμε». ― ΜαρIα ΑθανασIου
© EPA/ALEXANDRA WEY
Ο Στέφανος των Ελλήνων
Θα μπορούσε να ήταν μια «συμπαθητική» χρονιά. Αλλά για τους πιο ανυπόμονους θα μπορούσε να ήταν η χρονιά που θα προσγείωνε ανώμαλα τον Έλληνα πρωταθλητή. Θα μπορούσε να ήταν η χρονιά που οι διαδικτυακοί καφενέδες θα τον αποκαθήλωναν. Όλα αυτά θα μπορούσαν να είχαν συμβεί πολύ εύκολα αν η σεζόν τελείωνε για τον Στέφανο Τσιτσιπά μαζί με το μαγικό ελληνικό καλοκαίρι. Εκείνους τους μήνες, μια σειρά από ταπεινωτικούς αποκλεισμούς, ύστερα από ένα πολύ ελπιδοφόρο εξάμηνο, που τον είχε φέρει στους δέκα καλύτερους τενίστες σε όλο τον κόσμο, έδωσε τροφή στην παντοδύναμη ελληνική αμφιβολία. Ξαφνικά κάτι δεν πήγαινε πολύ καλά και όλοι εμείς που μόλις τώρα αρχίσαμε να ψελλίζουμε περισπούδαστους τεχνικούς όρους του τένις νιώσαμε το έδαφος να χάνεται κάτω από τα πόδια μας.
Και τώρα τι; Αλλά ο Στέφανος το είδε όλο αυτό κάπως αλλιώς: για αρχή κήρυξε αποχή από τον ψηφιακό σαματά, δούλεψε σκληρά, συγκεντρώθηκε σε αυτό που είχε να κάνει και το χαρτί άλλαξε· όχι απλώς έσωσε τη χρονιά, αλλά τελείωσε το 2019 με τον απόλυτο θρίαμβο της κατάκτησης του κορυφαίου τουρνουά πριν από τα Grand Slam. Τώρα, από τη θέση νούμερο 6 της παγκόσμιας κατάταξης, απολαμβάνει τους καρπούς μιας αποκλειστικά δικής του επιτυχίας, που δεν ήταν μόνο αγωνιστική. Υπάρχει πνευματικός κόπος και επένδυση πίσω από κατορθώματα αυτού του βεληνεκούς, και μάλιστα σε αυτές τις ηλικίες. Στην πραγματικότητα, το πάρτι έχει μόλις αρχίσει. ― Δημήτρης Ρηγόπουλος
© AP Photo/Petros Giannakouris
Το χατ τρικ του Κυριάκου
Όσο σενάριο επιστημονικής φαντασίας ήταν το 2010 το να γίνει πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας, το ίδιο σχεδόν αναπάντεχο έμοιαζε πέντε χρόνια μετά να αναδειχθεί πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Και όμως στην απρόβλεπτη δεκαετία της κρίσης, που όλα πήγαν κόντρα σε κάθε πρόβλεψη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, το απόλυτο αουτσάιντερ της εσωκομματικής διαδικασίας του 2015, έδωσε ένα πρώτο σήμα σε όσους είχαν κάνει το λάθος να τον υποτιμήσουν. Σίγουρα χωρίς το επικοινωνιακό χάρισμα του πολιτικού του αντιπάλου, επένδυσε μεθοδικά στα δικά του ατού, δίνοντας στο κουρασμένο του κόμμα την αξιοπιστία μιας πραγματικής εναλλακτικής λύσης στην αλλοπρόσαλλη κυβερνητική συμμαχία του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ. Η εξαντλημένη από τη φορολογία μεσαία τάξη είδε πάνω του όχι τον χαρισματικό ηγέτη αλλά έναν μεθοδικό τεχνοκράτη που περισσότερο θα δουλεύει και λιγότερο θα μιλάει. Αυτό το προφίλ τού χάρισε μέσα στο 2019 δύο ακόμα εκλογικούς θριάμβους και την πρωθυπουργία. Και τον έφερε το ζεστό πρωινό της 7ης Ιουλίου σίγουρο νικητή, καθώς προσέρχεται σε ένα δημόσιο σχολείο του Περιστερίου που δεν διέφερε πολύ από τα υπόλοιπα δημόσια σχολεία της χώρας. Ας ελπίσουμε την επόμενη φορά που ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα χρειαστεί να επισκεφθεί το εκλογικό του κέντρο κάτι πραγματικά να έχει αλλάξει σε βασικούς τομείς άσκησης πολιτικής, που η επείγουσα διαχείριση της κρίσης άφησε στο περιθώριο. Και η Παιδεία είναι ένα καλό παράδειγμα. ― Δημήτρης Ρηγόπουλος
© PANOS KIAMOS
Ευχαριστούμε που δεν καπνίζετε
Το βίντεο που κυκλοφόρησε στα κοινωνικά δίκτυα την πρώτη εβδομάδα επαναφοράς του αντικαπνιστικού νόμου από τον εξωτερικό χώρο μεγάλου νυχτερινού κέντρου, με μερικές εκατοντάδες κόσμου να καπνίζουν σαν σε (μια πολύ επιτυχημένη) διαδήλωση, ήταν ενδεικτικό. Μία δεκαετία σχεδόν μετά την ψήφισή του, αυτόν τον Νοέμβριο, οι καπνιστές αναγκάστηκαν να βγουν έξω για να απολαύσουν το τσιγάρο τους και δόθηκε άλλη μία αφορμή για εθνικό τσακωμό. Το αποτέλεσμα; Τις πρώτες εβδομάδες, ηχηρές αντιδράσεις, πτώση της κατανάλωσης, καθαρά αλλά μισοάδεια μπαρ με βαριεστημένους μη καπνιστές να περιμένουν τους εξόριστους να γυρίσουν πίσω. Πλέον οι περισσότεροι μοιάζουν να το έχουν δεχτεί, παρότι ο χειμώνας χτυπάει και τη δική μας πόρτα. Είναι άλλωστε ανακουφιστικό το να γυρνάς σπίτι μετά από ξενύχτι με καθαρά ρούχα και μαλλιά, είτε καπνίζεις είτε όχι, ενώ και οι καπνιστές βλέπουν με καλό μάτι το πόσο λιγότερα τσιγάρα κάνουν στις εξόδους τους. Έτσι κι αλλιώς, τα πηγαδάκια τους σε πεζοδρόμια και εξωτερικούς χώρους γίνονται όλο και πιο ενδιαφέροντα… ― Μανίνα Ντάνου
© Pinelopi Gerasimou
Ένας Πικάσο στο Παγκράτι
Υπάρχει ένα κλισέ που ακούς διαρκώς όταν ένας νέος, υψηλών προδιαγραφών, χώρος ανοίγει στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη: «Αυτό μάλιστα. Επιτέλους αισθάνεσαι ότι ζεις στην Ευρώπη». Σαν να έχει εγκατασταθεί βαθιά στην ελληνική ψυχή (και όχι πάντα άδικα) ένα διαρκές παράπονο για την ποιότητα των δημοσίων χώρων, των δημοσίων υπηρεσιών, των δημοσίων πολιτιστικών υποδομών, που μας απομακρύνει από τη φυσική μας κοιτίδα, τη Δύση. Το ίδιο συνέβη και στα εγκαίνια του Μουσείου Γουλανδρή την 1η Οκτωβρίου, όταν έκθαμβοι Αθήναιοι δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι η πόλη τους αξιώνεται έναν χώρο πολιτισμού με έργα τιτάνων της διεθνούς σύγχρονης τέχνης. Λησμονούσαν για λίγο (εξαιτίας του υπερβάλλοντος ενθουσιασμού) ότι το Ίδρυμα που έφερε σε πέρας το μοναδικό αυτό μουσείο ήταν ελληνικό. Αυτό που μάλλον αποδείχθηκε λιγότερο ελληνικό ήταν η υπομονή που επέδειξε για δεκαετίες η ηγεσία του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή προκειμένου να υπερβεί όλα τα κατά καιρούς εμπόδια και να υποστηρίξει την ανέγερση της στέγης μιας μοναδικής συλλογής σε μια λιγότερο προβεβλημένη διεύθυνση, στις παρυφές του Παγκρατίου. Η υψηλή επισκεψιμότητα τους πρώτους μήνες λειτουργίας του νέου μουσείου μάς δείχνει ότι η αναμονή άξιζε τον κόπο και με το παραπάνω. ― Δημήτρης Ρηγόπουλος
© Tomas Munita/The New York Times
Το θαύμα της Χιλής
Μπορεί μια αύξηση της τάξης του 4% στα εισιτήρια στα μέσα μεταφοράς να βγάλει στους δρόμους και για μήνες εκατομμύρια διαμαρτυρόμενους Χιλιανούς; Μπορεί να δικαιολογήσει περισσότερους από 25 νεκρούς και δεκάδες χιλιάδες τραυματίες; Η απάντηση δεν βρίσκεται στο 2019. Πριν από 45 χρόνια, στα χρόνια του Πινοσέτ, μια γενιά Χιλιανών φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο και έμαθε από τον νομπελίστα οικονομολόγο Μίλτον Φρίντμαν τους νόμους της ελεύθερης αγοράς. Τα «Chicago Boys», όπως αποκαλούνταν, επέστρεψαν στη Χιλή, ανέλαβαν θέσεις στα υπουργεία, αναμόρφωσαν την οικονομία της, η χώρα άρχισε να ανακάμπτει, και αυτό συνεχίστηκε και μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας (1990), και μάλιστα τα τελευταία χρόνια ο ρυθμός της ανάπτυξης της χώρας, το «θαύμα της Χιλής» όπως λέγεται συχνά, έφτασε να παραπέμπει σε ένα μεγάλο διεθνές success story. Το πρόβλημα είναι ότι η Χιλή αυτά τα χρόνια πρώτευσε παγκοσμίως και στον δείκτη (συντελεστής Gini) που φανερώνει την άνιση κατανομή του εισοδήματος. Οπότε μάλλον το θέμα δεν ήταν μόνο η τιμή των εισιτηρίων, αλλά ότι η πλειονότητα του πληθυσμού διάβαζε για «θαύματα» την ώρα που δεν μπορούσε να βγάλει τον μήνα. ― Άθως Δημουλάς
© Delil SOULEIMAN / AFP/visualhellas.gr
Οι καπνοί του πολέμου
Περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι εγκατέλειψαν τις εστίες τους τις εβδομάδες των συγκρούσεων που ακολούθησαν την τουρκική επίθεση στις βορειοανατολικές περιοχές της Συρίας, στις οποίες έχασαν τη ζωή τους και περίπου 100 πολίτες. Αυτή η γυναίκα στέκεται στην άκρη του δρόμου στα περίχωρα της πόλης Ταλ Ταμρ, κοντά στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας. Στο βάθος διακρίνονται οι καπνοί από φλεγόμενα λάστιχα που έκαιγαν οι Κούρδοι στρατιώτες για να μειώνουν την ορατότητα των τουρκικών βομβαρδιστικών αεροπλάνων. Το πιο πρόσφατο θλιβερό και αιματοβαμμένο κεφάλαιο του πολέμου στη Συρία ξεκίνησε να γράφεται στις 9 Οκτωβρίου, όταν η Τουρκία εξαπέλυσε αεροπορικές επιδρομές εναντίον περιοχών στη βορειοανατολική Συρία, οι οποίες ελέγχονταν από κουρδικές δυνάμεις. Στόχος της επίθεσης ήταν η εξουδετέρωση των Κούρδων στρατιωτών, τους οποίους η Τουρκία θεωρεί τρομοκράτες, και η ευκαιρία δόθηκε όταν αποσύρθηκαν από την περιοχή οι αμερικανικές δυνάμεις που ήταν τοποθετημένες εκεί. Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν για μέρες, ενόσω διεθνείς οργανισμοί και κυβερνήσεις καταδίκαζαν την επίθεση ή επέβαλλαν κυρώσεις. Την ίδια στιγμή γίνονταν διπλωματικές προσπάθειες για την επίτευξη ανακωχής, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 23 Οκτωβρίου, και περιλάμβανε τη δημιουργία μιας ουδέτερης ζώνης νότια των τουρκοσυριακών συνόρων, από την οποία θα αποσύρονταν οι κουρδικές δυνάμεις. ― Mαρία Αθανασίου
© REUTERS/Oleksandr Klymenko
Πάντα υπάρχει χρόνος για ένα τραγούδι
«Δεν έχετε να πάτε να πυροβολήσετε κανέναν;» ρωτάει περιπαικτικά η Μίνι Ντράιβερ στην ταινία «Sleepers» τους τέσσερις τιμωρούς-φίλους της που, αφού έχουν πάρει αιματηρή εκδίκηση, επιμένουν να της τραγουδήσουν κάτι. «Πάντα έχουμε χρόνο για ένα τραγούδι», λένε γελώντας. Υπάρχει ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο στην ιστορία της ανθρωπότητας που θυμίζει πολύ αυτό το μικρό ασήμαντο ενσταντανέ. Όπου βασιλεύει ο πόλεμος, ξεφυτρώνει κάπου μια τέτοια σκηνή, μια ανάσα φρέσκου αέρα μέσα στην ομίχλη του θανάτου, σαν τους συγγενείς που ξεσπούν σε γέλια κατά τη διάρκεια μιας κηδείας. Οι Ουκρανοί στρατιώτες βρίσκουν ένα πιάνο σε ένα κατεστραμμένο σπίτι στην περιοχή του Ντονέτσκ της ανατολικής Ουκρανίας, όπου, από το 2014, 13.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους και 1,5 εκατομμύριο έχουν εκτοπιστεί λόγω της διαμάχης μεταξύ του ουκρανικού στρατού και των φιλορώσων αυτονομιστών. Και βρίσκουν χρόνο για ένα τραγούδι. Θα τη χρειαστούν αυτή την ανάσα. Παρά την πρόσφατη συνάντηση στο Παρίσι μεταξύ του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι και του Βλαντιμίρ Πούτιν, που δημιούργησε ελπίδες για αποκλιμάκωση, υπάρχει πολύς δρόμος ακόμα για την ειρήνη. ― Mανίνα Ντάνου
© Anthony Kwan/Getty Images/ideal image
Επόμενη στάση, Χονγκ Κονγκ
Μια νομοθετική πρόταση (που τελικά δεν προχώρησε) για την έκδοση υπόπτων από το Χονγκ Κονγκ στην ηπειρωτική Κίνα ήταν η αφορμή για να ξεκινήσει, πριν από μερικούς μήνες, κάτι που πλέον μπορεί να χαρακτηριστεί είτε ως «μόνιμη συγκέντρωση διαμαρτυρίας» είτε ακόμα και ως «εξέγερση» – υπήρξαν μέρες που το συγκεντρωμένο πλήθος ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο. Για να καταλάβει κανείς τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στο Χονγκ Κονγκ, πρέπει να θυμηθεί ότι έχουν περάσει μόλις 22 χρόνια από την αποχώρηση του τελευταίου Βρετανού κυβερνήτη και ότι έκτοτε το ακριβές καθεστώς της αυτονομίας της περιοχής από την Κίνα είναι μάλλον ασαφές. Οι διαδηλωτές του Χονγκ Κονγκ αυτή τη στιγμή ζητούν την παραίτηση του επικεφαλής της κυβέρνησής τους, τη διεξαγωγή έρευνας για την αστυνομική βία που υπήρξε πρωτοφανής (στη φωτογραφία βλέπουμε τη χρήση σπρέι πιπεριού σε σταθμό του μετρό), την απελευθέρωση των αμέτρητων ατόμων που συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια των συγκεντρώσεων και, κυρίως, την οριστική ανεξαρτησία από το Πεκίνο. ― Άθως Δημουλάς
© REUTERS/Ibraheem Abu Mustafa
Παράθυρο στον κόσμο
Πολίτες που αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον για τους ίδιους και τα παιδιά τους, άρρωστοι ή τραυματισμένοι που χρειάζονται ιατρική περίθαλψη, όσοι θέλουν να προμηθευτούν τρόφιμα, καύσιμα, ρούχα, νέοι που ονειρεύονται να σπουδάσουν ή να επιδιώξουν μια επαγγελματική σταδιοδρομία μακριά από τον πόνο και το αίμα, άνθρωποι που θέλουν να επουλώσουν τις πληγές που τους άφησε ο πόλεμος. Συγκεντρώνονται κατά εκατοντάδες στο συνοριακό πέρασμα της Ράφα, τη μόνη δίοδο από τη Λωρίδα της Γάζας προς την Αίγυπτο –και το αντίστροφο– και κατ’ επέκταση στον υπόλοιπο κόσμο. Στο στενό συνοριακό πέρασμα, που κατά καιρούς έχει βαφτεί στο αίμα των Παλαιστίνιων διαδηλωτών, που ανοιγοκλείνει ανάλογα με την πολιτική ή πολεμική συγκυρία, ακουμπούν τα όνειρα και οι ελπίδες των Παλαιστινίων και συχνά πεθαίνουν εκεί. Το μικρό κορίτσι της φωτογραφίας βρέθηκε στο πέρασμα της Ράφα τον περασμένο Ιανουάριο, επιστρέφοντας από ένα οικογενειακό ταξίδι στην Αίγυπτο. Τα μάτια του μόνο να ελπίσουμε μπορούμε ότι δεν έχουν γνωρίσει όλη την αγριότητα του κόσμου και μόνο να ευχηθούμε να σιγοκαίει κάπου μέσα τους ακόμη το όνειρο. ― Mαρία Αθανασίου
© AP Photo/Gregory Bull
Χτίζουμε το τείχος
Από τα 3.145 χιλιόμετρα τείχους που θα χωρίζουν τις Ηνωμένες Πολιτείες με το Μεξικό, κάποια λίγα (πολύ λίγα αλλά συμβολικά πάρα πολλά) θα έχουν κατασκευαστεί χάρη στα ιδιωτικά κεφάλαια που συγκέντρωσε επί τούτω ο Μπράιαν Κόλφεϊτζ, για να στηρίξει την προσπάθεια του προέδρου Τραμπ να «κάνει πάλι σπουδαία την Αμερική». Για την ακρίβεια, ο Κόλφεϊτζ, βετεράνος της αμερικανικής αεροπορίας που έχασε τα δύο του πόδια και το δεξί του χέρι στο Ιράκ, γνωστός επίσης για τις ακροδεξιές του τάσεις, μάζεψε μέσω crowdfunding 23 εκατ. δολάρια και ξεκίνησε χωρίς χρονοτριβή να προσθέτει κομμάτια τείχους σε κενά σημεία στον αμερικανικό νότο. Η μη κερδοσκοπική οργάνωση που ηγείται λέγεται «We Build The Wall» («Χτίζουμε το Τείχος»), ένα περήφανο όνομα που μας υπενθυμίζει ότι η ψευδαίσθηση της ανωτερότητας καμιά φορά γεμίζει τις ψυχές των ανθρώπων. ― Άθως Δημουλάς
© AP Photo/Andrew Harnik
Νάνσι για πρόεδρος
Η Νάνσι Πελόζι χειροκροτά ειρωνικά τον Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια της ομιλίας του για την Κατάσταση της Ένωσης στην αίθουσα της Βουλής των Αντιπροσώπων τον περασμένο Φεβρουάριο. Ασυναγώνιστο παράδειγμα δυναμισμού στην τρίτη ηλικία, η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, η οποία το 2020 θα γίνει 80 ετών, οδήγησε τη Βουλή να ψηφίσει, λίγους μήνες αργότερα, την παραπομπή του Ντόναλντ Τραμπ σε δίκη στη Γερουσία με αντικείμενο την καθαίρεσή του. Την ίδια ώρα διαμόρφωσε συμμαχίες με τους Ρεπουμπλικάνους για κεντρικά ζητήματα, όπως είναι το εμπόριο ανάμεσα στις χώρες της Βόρειας Αμερικής (νέα NAFTA). Πώς τα κατάφερε; Εκατομμύρια δολάρια έχουν ξοδέψει οι Ρεπουμπλικάνοι σε πολιτικές διαφημίσεις που την παρουσιάζουν ως μια πάμπλουτη σκύλα της Καλιφόρνιας. Όμως η κυρία Νάνσι, με το total look και το βλέμμα-λέιζερ, γνωρίζει «the art of the deal» καλύτερα από τον Τραμπ. Έμαθε από τον Ιταλοαμερικανό πατέρα της, που ήταν μέλος του Κογκρέσου και δήμαρχος της Βαλτιμόρης από το ’39 έως το ’59, ότι η πολιτική σημαίνει συμμαχίες και ότι οι συμμαχίες απαιτούν παζάρια. Πέρυσι οι νεόκοποι σοσιαλιστές των Δημοκρατικών ζητούσαν να τους αδειάσει τη γωνιά για να γίνει πρόεδρος κάποιος νεότερος. Δεν τους έκανε τη χάρη. Τώρα που είδαν πόσο killer μπορεί να γίνει, υποκλίνονται και τη θέλουν ακόμα και για υποψήφια πρόεδρο των ΗΠΑ. ― Παύλος Παπαδόπουλος
© REUTERS/Henry Nicholls
Ο ταχυδακτυλουργός της επιθεώρησης
Ο προπάππους του ήταν ο Αλί Κεμάλ, Τούρκος δημοσιογράφος, συγγραφέας και πολιτικός που τον κρέμασαν οι Κεμαλικοί το 1922. Μέχρι πρότινος, πολλοί έλεγαν ότι ο 55χρονος Μπόρις Τζόνσον είναι ένας κλόουν του κατεστημένου. Κάποιοι όμως προειδοποιούσαν ότι τα καραγκιοζιλίκια που έκανε από την εποχή που ήταν δήμαρχος Λονδίνου (2008-2016) ήταν αποτέλεσμα των ψυχρών υπολογισμών του ότι την εποχή των reality οι μάζες ψηφίζουν έναν πολιτικό μόνο αν ανακατεύει τα μαλλιά του και μιλάει σαν μεθυσμένος (στη φωτογραφία, έχει μόλις ψηφίσει και αποχωρεί από το εκλογικό κέντρο στο Γουέστμινστερ, παρέα με το χαριτωμένο σκυλάκι του, τον Dylin). Ο Μπόρις φανάτισε τους οπαδούς του με ένα σκληρό Brexit, ενώ υπέγραψε με την Ευρώπη ένα soft Brexit, το οποίο «πούλησε» στον κοσμάκη ως γνήσιο Brexit που υποτίθεται ότι η προκάτοχός του, Τερέζα Μέι, δεν μπορούσε να πετύχει. Ο λόγος που η Μέι δεν μπορούσε να πετύχει το Brexit είναι γιατί δεν το ψήφιζαν οι 40 δικοί του βουλευτές. Μόλις της άρπαξε τη θέση τον Ιούλιο, παρουσίασε ως τέλειο ένα Brexit παρόμοιο με το δικό της και κέρδισε τις εκλογές της 12ης Δεκεμβρίου. Αρκεί οι ψηφοφόροι του να μην καταλάβουν το κόλπο και τον «κρεμάσουν» στις επόμενες εκλογές. ― Παύλος Παπαδόπουλος
© EPA/KIMMO BRANDT
Πρωθυπουργός ετών 34
«Δεν σκέφτηκα ποτέ την ηλικία μου ή το φύλο μου. Σκέφτομαι τους λόγους για τους οποίους μπήκα στην πολιτική», δήλωσε η Σάνα Μαρίν μετά την επιλογή της για τη θέση της πρωθυπουργού της Φινλανδίας. Τα πρωτοσέλιδα του διεθνούς Τύπου αναδείκνυαν ήδη με εντυπωσιοθηρική διάθεση το γεγονός ότι η χώρα απέκτησε τη νεότερη πρωθυπουργό στην ιστορία της, ενώ η 34χρονη Σάνα Μαρίν είναι ταυτόχρονα και η νεότερη πρωθυπουργός παγκοσμίως. Ορκίστηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2019 από τον πρόεδρο της Φινλανδίας, Σάουλι Νιινίστο (φωτογραφία), επικεφαλής μιας κυβέρνησης που αποτελείται στην πλειονότητά της από γυναίκες υπουργούς (12 έναντι 7 αντρών). Ο κυβερνητικός συνασπισμός απαρτίζεται από πέντε κόμματα, τα οποία επίσης έχουν γυναίκες επικεφαλής –οι τέσσερις εκ των οποίων είναι κάτω των 35 ετών– και στη φινλανδική Βουλή εξελέγησαν στις τελευταίες εκλογές 93 γυναίκες και 107 άντρες. Το 1907 ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο που εξέλεξε γυναίκες βουλευτές.
Η νέα πρωθυπουργός γεννήθηκε στο Ελσίνκι. Οι γονείς της χώρισαν όταν ήταν μικρή και μεγάλωσε με τη μητέρα της και τη σύντροφό της. Η πρώτη της δουλειά, στα δεκαπέντε της, ήταν σε έναν φούρνο. Εργάστηκε επίσης ως διανομέας περιοδικών και ταμίας. Μπήκε στην πολιτική στα είκοσί της και εξελέγη στο Κοινοβούλιο το 2015, σε ηλικία τριάντα ετών. ― ΜαρIα ΑθανασIου
© AP Photo/Thierry Mallet
Σοκ και δέος στην καρδιά της Ευρώπης
Το νέο διαδόθηκε αστραπιαία από στόμα σε στόμα. Ή μάλλον από tweet σε tweet: «Καίγεται η Παναγία των Παρισίων». Μεγάλη Δευτέρα των καθολικών, 15 Απριλίου, ένα απόγευμα που έμοιαζε με όλα τα άλλα. Η εικόνα με το εμβληματικό κωδωνοστάσιο του ιστορικού μνημείου παραδομένο στις φλόγες κάνει τον γύρο του κόσμου και προκαλεί σοκ και δέος. Πώς είναι δυνατόν μεγαλειώδη σύμβολα του ανθρώπινου πολιτισμού, τα οποία θεωρούμε δεδομένα στους αιώνες των αιώνων, να απειλούνται από τυχαία καπρίτσια της στιγμής, όπως ένας σπινθήρας στους ανελκυστήρες μιας σκαλωσιάς;
Τελικά, τα χειρότερα θα αποφευχθούν ύστερα από πρωτοφανή κινητοποίηση και το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας θα ανακοινώσει αμέσως την προκήρυξη διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την αποκατάσταση του διάσημου κεντρικού πυργίσκου, που κατέρρευσε μαζί με μεγάλο τμήμα της οροφής. Στόχος είναι οι εργασίες να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το καλοκαίρι του 2024, όταν το Παρίσι θα φιλοξενήσει το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός του πλανήτη, τους Ολυμπιακούς Αγώνες. To έργο δεν θα είναι καθόλου απλό, αλλά φαίνεται ότι ο 21ος αιώνας θα παραδώσει στις επόμενες γενιές μια νέα εκδοχή της πολυθρύλητης Νοτρ Νταμ, όπως ακριβώς το νέο Παρίσι του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα θέλησε να κληροδοτήσει σε εμάς ένα μνημείο που θα απηχούσε τις φιλοδοξίες εκείνης της εποχής, προσαρμόζοντας τη μεσαιωνική του καταγωγή σε ένα πιο νεωτερικό γούστο. ― Δημήτρης Ρηγόπουλος
© Marco Bertorello / AFP/Visualhellas.gr
Μπροστά στα μάτια του δόγη
Ο Αντρέα Γκρίτι υπήρξε δόγης της Βενετίας από το 1523 έως τον θάνατό του, το 1538. Τα δεκατρία τελευταία χρόνια της ζωής και της θητείας του έζησε σε ένα υπέροχο μέγαρο κοντά στο Μεγάλο Κανάλι, το οποίο από τα τέλη του 19ου αιώνα λειτουργεί ως ξενοδοχείο. Το Palazzo Gritti –αγαπημένο συγγραφέων όπως οι Έρνεστ Χέμινγουεϊ και Σόμερσετ Μομ, και καλλιτεχνών όπως η Ελίζαμπεθ Τέιλορ– είδε τα νερά να πλημμυρίζουν τους πολυτελείς χώρους του, όπως η αίθουσα που βλέπουμε εδώ και η οποία φιλοξενεί το πορτρέτο του παλιού οικοδεσπότη. Στις 12 Νοεμβρίου οι ισχυρές βροχοπτώσεις που έπληξαν την πόλη είχαν ως αποτέλεσμα την άνοδο των υδάτων κατά 187 εκατοστά. Η πλημμύρα κατεγράφη ως η δεύτερη χειρότερη στην ιστορία της Βενετίας (από το 1923, οπότε και κρατούνται αρχεία), μετά από εκείνη του 1966, όταν τα νερά είχαν φτάσει σχεδόν τα δύο μέτρα. Η πλατεία του Αγίου Μάρκου «εξαφανίστηκε» κάτω από ένα μέτρο νερό και η διάσημη Βασιλική πλημμύρισε για μόλις έκτη φορά σε 1.200 χρόνια – οι τέσσερις την τελευταία 20ετία. Το 85% της πόλης πλημμύρισε, δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, οι ζημιές ανέρχονται σε εκατομμύρια ευρώ, ενώ ο δήμαρχος κήρυξε τη Βενετία σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. ― Mαρία Αθανασίου
© REUTERS/Ueslei Marcelino
Οι φύλακες του δάσους
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να μιλήσει κανείς για τις περίπου 80.000 πυρκαγιές που κατέκαψαν φέτος ένα σημαντικό μέρος του δάσους του Αμαζονίου. Μπορούμε να μιλήσουμε για τις ανυπολόγιστες περιβαλλοντικές συνέπειες. Για το χαμένο οξυγόνο και την κλιματική αλλαγή. Μπορούμε να μιλήσουμε για τον Βραζιλιάνο πρόεδρο Ζαΐχ Μπολσονάρου, που μας συστήθηκε ως ένας παρανοϊκός δικτάτορας. Για τις εγκληματικές μεθόδους αποδάσωσης, που έχουν στόχο την εκμετάλλευση της γης. Μπορούμε να μιλήσουμε ακόμα και για την υποκρισία της Δύσης, που κουνάει το δάχτυλο, αλλά συγχρόνως καταναλώνει/καταναλώνουμε ελαφρά τη καρδία τα προϊόντα που παράγονται στις αποψιλωμένες περιοχές. Μπορούμε, τέλος, να μιλήσουμε για τους «ανθρώπους του δάσους».
Οι αυτόχθονες του Αμαζονίου είναι πλέον περίπου 900.000, διασκορπισμένοι σε πολλά διαφορετικά σημεία αυτής της αχανούς έκτασης, και τους μήνες που προηγήθηκαν είδαν κυριολεκτικά το σπίτι τους να καίγεται. Στη φωτογραφία βλέπουμε τους εκπροσώπους της φυλής Μούρα της επαρχίας της Αμαζονίας, οι οποίοι φωτογραφήθηκαν σε κατάσταση συναγερμού για να περάσουν το μήνυμα στον υπόλοιπο κόσμο πως είναι έτοιμοι να προστατέψουν με τα χέρια τους τον ιερό τους τόπο, το σπίτι και τις παραδόσεις τους, το πεπρωμένο τους. ― Άθως Δημουλάς
© Steffen Olsen/AFP/Visualhellas.gr
Τέσσερα εκατομμύρια πισίνες
Στις 13 Ιουνίου 2019 ο Δανός κλιματολόγος Στέφεν Όλσεν ανέβηκε στο έλκηθρό του, έδωσε το σύνθημα και τα σκυλιά του ξεκίνησαν να διασχίζουν το φιορδ Ίνγκλφιλντ, στη βορειοδυτική Γροιλανδία. Αποστολή του ήταν να συλλέξει μετρητές που είχαν τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία της περιοχής, στο πλαίσιο των ερευνών του ευρωπαϊκού πρότζεκτ «Blue Action», που καταγράφει τις κλιματικές αλλαγές στον Αρκτικό Κύκλο και την επίδρασή τους στον πλανήτη. Έκπληκτος συνειδητοποίησε ότι το έλκηθρο κινούνταν πάνω σε ένα λεπτό στρώμα νερού, σε μια λίμνη που είχε σχηματιστεί από λιωμένο πάγο ακριβώς στην επιφάνεια των αιώνιων πάγων της Γροιλανδίας. Επρόκειτο για πρωτοφανές φαινόμενο, καθώς συνήθως το νερό επανεισχωρεί στον πάγο μέσα από τις επιφανειακές ρωγμές. Η φωτογραφία με την οποία αιχμαλώτισε το στιγμιότυπο ταξίδεψε σε όλο τον πλανήτη μέσω των social media, ως μία ακόμη ατράνταχτη απόδειξη των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με τις μετρήσεις, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών του φετινού καλοκαιριού, μόνο στις 12 Ιουνίου χάθηκαν δύο δις τόνοι πάγου. Ουσιαστικά, μέσα σε μόνο μία ημέρα προστέθηκε νερό από τέσσερα εκατ. πισίνες στους ωκεανούς, ανεβάζοντας τη στάθμη τους κατά μισό χιλιοστό. ― ΜαρIα ΑθανασIου
© EPA/IAN LANGSDON
Αποχαιρετώντας τον Καρλ
Η ατμόσφαιρα στο τέλος της επίδειξης του οίκου Chanel στο Γκραν Παλέ στο Παρίσι, στις 5 Μαρτίου, είναι ιδιαίτερα φορτισμένη συναισθηματικά, και μοντέλα όπως η Cara Delevingne (δεύτερη από αριστερά), η Mica Arganaraz (κέντρο) και η Mariacarla Boscono (δεύτερη από δεξιά) κλείνουν την επίδειξη συγκινημένες. Έχουν περάσει μόλις λίγες μέρες από τον θάνατο του 85χρονου Γερμανού καλλιτεχνικού διευθυντή της Chanel, Καρλ Λάγκερφελντ, στις 19 Φεβρουαρίου, και αυτή είναι η τελευταία πρετ-α-πορτέ συλλογή που φέρει την υπογραφή του στον γαλλικό οίκο, με τον οποίο άρχισε να συνεργάζεται το 1983. Η καριέρα του πολυτάλαντου, ανήσυχου, ευρυμαθούς, σαρκαστικού, προβοκάτορα Γερμανού είχε τόσες εξαιρετικές στιγμές, όμως η μακροχρόνια σχέση του με τη Chanel τον καθόρισε. Αν η Γκαμπριέλ Σανέλ (1883-1971) δημιούργησε μια σύγχρονη, ρευστή, ελεύθερη, θηλυκή σιλουέτα, βασισμένη σε ταγέρ, παντελόνια, τουίντ και αυτοπεποίθηση, ο Λάγκερφελντ επεξεργάστηκε ξανά τους κώδικές της και οδήγησε τον οίκο σε ένα νέο κεφάλαιο, όπου η Chanel παραμένει το στιβαρό όνομα της γαλλικής πολυτέλειας. ― Ελις Κις
© Matt Petit / Getty Images / Ideal Image
Ένα ειδύλλιο (δεν) γεννιέται
Συνήθως είναι η στιγμή που πάμε στην τουαλέτα ή στην κουζίνα για μπίρα. H ώρα που παίζονται ζωντανά τα υποψήφια για Όσκαρ τραγούδια δεν είναι η πιο συναρπαστική ώρα των βραβείων της ακαδημίας. Εκτός κι αν υποψήφια είναι η Lady Gaga. Πόσω μάλλον όταν το τραγούδι είναι ένα ντουέτο με τον σκηνοθέτη και συμπρωταγωνιστή της Μπράντλεϊ Κούπερ στο remake του «Ένα αστέρι γεννιέται», που έχει εξασφαλίσει 8 υποψηφιότητες και το μεγαλύτερο buzz στην αρχή της κινηματογραφικής σεζόν, και ο πλανήτης βουίζει από τις φήμες ότι οι δυο τους είναι ζευγάρι. Η εμφάνισή τους πάνω στη σκηνή του Dolby Theatre έγινε αμέσως κλασική και οι φήμες έμοιαζαν να επιβεβαιώνονται από την οικειότητα που μοιράστηκαν. Όμως μέχρι το τέλος της τελετής το hype της ταινίας ξεφούσκωσε, το τραγούδι ήταν η μόνη υποψηφιότητα που έγινε νίκη και οι φήμες για το ειδύλλιο σύντομα διαψεύστηκαν, όταν η τραγουδίστρια άρχισε να φιλιέται δημόσια με τον νέο της σύντροφο. Παρ’ όλα αυτά, αν θα έχουμε κάτι να θυμόμαστε από τα όχι ιδιαίτερα συναρπαστικά Όσκαρ του 2019, αλλά και από τα σάουντρακ της χρονιάς, αυτό είναι σίγουρα το «Shallow». Αν μη τι άλλο, η Lady Gaga ξέρει να κάνει χιτ. ― ΜανΙνα Ντάνου
© Richard Heathcote / Getty Images / Ideal Image
Η Μέγκαν Ραπίνο έπαιξε το παιχνίδι σωστά
Ποια θεωρείς ότι είναι η κληρονομιά που αφήνεις; ρώτησε ένας δημοσιογράφος την αρχηγό της εθνικής ποδοσφαιρικής ομάδας γυναικών των ΗΠΑ, Μέγκαν Ραπίνο, κατά τη διάρκεια του φετινού Παγκοσμίου Κυπέλλου στη Γαλλία. «Ελπίζω ότι δούλεψα σκληρά για να πάω το παιχνίδι ένα βήμα παραπέρα και θα το αφήσω σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι το βρήκα. Ότι το έκανα με χαρά και χαμόγελο μπροστά στις αντιξοότητες και στην αμφισβήτηση. Ότι ήμουν πάντα ο εαυτός μου και έπαιξα το παιχνίδι σωστά». Η Μέγκαν Ραπίνο –η 34χρονη εξτρέμ που τα έβαλε φέτος με ομοφοβικούς, συντηρητικούς, τον Ντόναλντ Τραμπ, τη FIFA, ενώ κατέκτησε ένα Μουντιάλ στη διαδικασία και έφυγε από τη διοργάνωση με το Χρυσό Παπούτσι, τη Χρυσή Μπάλα και τον τίτλο της καλύτερης παίκτριας του μήνα– περιγράφει με απόλυτη ακρίβεια την προσφορά της όχι μόνο στο γυναικείο ποδόσφαιρο, αλλά και στο γυναικείο κίνημα, στην LGBT κοινότητα, στον αγώνα για ίσες αμοιβές και, εν τέλει, στην κοινωνία. Η ίδια ξέρει, άλλωστε, ότι υπάρχουν πολύ σοβαρότερα πράγματα από το ποδόσφαιρο. ― ΜανΙνα Ντάνου
© Richard Heathcote / Getty Images / Ideal Image
Σε νεκρό χρόνο
Οι Ράπτορς και οι Σίξερς μοιράζονται από τρεις νίκες στη σειρά των τελικών της Ανατολής, συναντιούνται στην έδρα των πρώτων, στον Καναδά, για το έβδομο και τελευταίο παιχνίδι που θα κρίνει τον νικητή και, με τέσσερα δευτερόλεπτα να απομένουν στο χρονόμετρο, το σκορ είναι και πάλι ισόπαλο – ο Καουάι Λέοναρντ πηδάει ψηλά, προλαβαίνει να σουτάρει και προσγειώνεται σε θέση βαθέος καθίσματος (στο κέντρο της εικόνας), όπως και παραμένει, παρακολουθώντας την μπάλα να χοροπηδάει βασανιστικά πάνω στη στεφάνη, σε νεκρό πια χρόνο, για παράλογα πολλές στιγμές, σχεδόν αφύσικα, λες και η ίδια η μπάλα επιθυμεί να παρατείνει την αγωνία. Τελικά μπήκε. Ήταν ένα από εκείνα τα σουτ που μένουν στην ιστορία για τη σπανιότητα και τη σημασία τους, για τον τρόπο που επιβάλλουν την απόλυτη σιγή και την ακινησία και μετά, ξαφνικά, επιτρέπουν την έκρηξη. Για την ιστορία, οι Ράπτορς αργότερα κέρδισαν και τους Γουόριορς και κατέκτησαν τον τίτλο του πρωταθλητή του ΝΒΑ, σε μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις της σύγχρονης ιστορίας. Ο Λέοναρντ ανακηρύχθηκε πολυτιμότερος παίκτης της σειράς και αποχώρησε περήφανα από το Τορόντο, για να συνεχίσει την καριέρα του στο Λος Άντζελες. Στον Καναδά δεν του κρατάνε κακία που έφυγε. Θα έχουν για πάντα εκείνο το σουτ. ― ΑΘΩΣ ΔΗΜΟΥΛΑΣ
© Johannes EISELE / AFP/Visualhellas.gr
Όταν βαρέθηκε η «μητέρα των δράκων»
Τίποτα δεν μπορεί να περιγράψει καλύτερα το τι συνέβη φέτος με το «Game of Thrones» από αυτή την εικόνα. Η σειρά που έφτασε να έχει 32,8 εκατομμύρια θεατές ανά επεισόδιο και η επιρροή της να ξεπερνά κατά πολύ ένα τηλεοπτικό φαινόμενο, η παραγωγή που έκανε ανθρώπους να μεταμφιέζονται σε χαρακτήρες της, να μαζεύονται σε κλαμπ όπως το Loft 51 της Νέας Υόρκης (από όπου και η φωτογραφία) για να την παρακολουθήσουν μαζικά, να δίνουν στα παιδιά τους το όνομα Καλίσι και να αναλύουν διεξοδικά κάθε σκηνή έφτασε φέτος στο πολυαναμενόμενο τέλος της. Και όπως ίσως ήταν αναμενόμενο, αυτό ήταν απογοητευτικό για τους περισσότερους. Θα μπορούσε κάτι τόσο συζητημένο και υψηλών προσδοκιών να ευχαριστήσει τους πάντες; Πιθανότατα όχι, όμως από το «GoT» ο πλανήτης περίμενε περισσότερα. «Οι μεγαλύτεροι χαμένοι στο “Game of Thrones” ήταν τελικά οι τηλεθεατές», έγραψε μία μέρα μετά την προβολή του φινάλε το περιοδικό Wired. Όμως, όσο κι αν το storytelling της τελευταίας σεζόν «έμπαζε» και οι χαρακτήρες δεν έπεισαν, το 2019 θα μείνει και ως η χρονιά κατά την οποία αποχαιρετήσαμε τη μεγαλύτερη εμμονή στην ιστορία της τηλεόρασης. Η οποία μετά το «GoT» δεν θα είναι ποτέ πια ίδια. ― ΜανΙνα Ντάνου
© Christopher Furlong/Getty Images/IDEAL IMAGE
Είναι καλό να θυμόμαστε
Περίπου μία ώρα μετά τα μεσάνυχτα της 6ης Ιουνίου του 1944, ο Αμερικανός αλεξιπτωτιστής Τόμας Ράις, μέλος της 101ης Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας, προσγειώθηκε μαζί με αρκετές ακόμα χιλιάδες συμπατριώτες του, καθώς και Βρετανούς και Καναδούς στρατιώτες, ανάμεσα στις γερμανικές γραμμές στη βόρεια Γαλλία. Ο στόχος τους ήταν να διευκολύνουν την απόβαση –που θα ακολουθούσε λίγες ώρες αργότερα– των συμμαχικών στρατευμάτων σε πέντε γειτονικές παραλίες της Νορμανδίας. Ο Ράις, 22 ετών τότε, όχι μόνο κατάφερε να επιβιώσει εκείνο το βράδυ και τις μέρες που ακολούθησαν, όχι μόνο έδωσε το «παρών» στους φετινούς εορτασμούς της επετείου των 75 ετών από την πιο καθοριστική στιγμή του πολέμου, αλλά είχε και το κουράγιο στα 97 του χρόνια, τιμώντας όλους εκείνους που δεν τα κατάφεραν, να φορέσει ξανά ένα αλεξίπτωτο και να πηδήσει περίπου στο ίδιο σημείο που είχε πηδήσει και τότε. Μαζί του έπεσαν και εκατοντάδες ακόμα αλεξιπτωτιστές, πετυχαίνοντας μια κάποιου είδους αναπαράσταση των γεγονότων. Καλό είναι να θυμόμαστε. Να θυμόμαστε για τι είμαστε ικανοί. Γιατί ήταν άνθρωποι αυτοί που θυσιάστηκαν για την ελευθερία, άνθρωποι κι αυτοί που την καταπάτησαν. ― ΑΘΩΣ ΔΗΜΟΥΛΑΣ