Το πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ήταν μια χαμένη ευκαιρία. Αλλά με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τα κράτη-μέλη να κάνουν ό,τι είναι αναγκαίο για να αντιμετωπίσουν την υγειονομική και οικονομική κρίση της πανδημίας, δεν είναι υπερβολικά νωρίς για να σκεφτούμε για την επόμενη μέρα.
Η ΕΚΤ, με το πρόγραμμα PEPP, κατήργησε τα όρια στις αγορές ομολόγων που είχε θέσει στον εαυτό της, σηματοδοτώντας ότι θα στηρίξει την Ευρωζώνη για όσο διαρκέσει η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει τώρα να διασφαλίσουν ότι θα επιδειχθεί αλληλεγγύη στην περίοδο που θα ακολουθήσει. Η συμμετρική κρίση δεν πρέπει να μετατραπεί σε (άλλη) μία ασυμμετρική ανάκαμψη.
Ανεξαρτήτως του τι θα κάνει η ΕΚΤ, η Ιταλία και άλλες χώρες δεν θα μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν ένα πρόγραμμα τόνωσης της οικονομίας επαρκούς μεγέθους μετά την κρίση. Για να συμβάλει στην ανάκαμψη όλων των κρατών-μελών, η Ευρωζώνη θα πρέπει να υιοθετήσει κοινά ομόλογα, αφού τελειώσει η δουλειά της ΕΚΤ.
Η δημοσιονομική αλληλεγγύη είναι σπάνιο είδος, ακόμα και εν μέσω μιας παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης. Θα ήταν σπατάλη πολιτικού κεφαλαίου η αναζήτηση ενός ρόλου για προγράμματα του ESM μετά τη λήξη του συναγερμού, λόγω και του στίγματος που θα τα συνόδευε. Ταυτόχρονα, η δέσμευση της ΕΚΤ για αγορές ομολόγων καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης καθιστά περιττό ένα κορωνοομόλογο για τη διαχείρισή της. Οι ηγέτες της Ε.Ε., αντ’ αυτού, θα πρέπει να στρέψουν την προσοχή τους στην περίοδο της ανάκαμψης και στις μακροπρόθεσμες προτεραιότητες της Ευρώπης.
Αυτό που χρειάζεται η Ευρώπη είναι ένα «Ευρωπαϊκό Ομόλογο για την Ανάκαμψη από τον COVID-19» (European COVID-19 Investment Recovery Bond ή ECIRB). Τα ομόλογα αυτά θα είναι μακροχρόνιας ωρίμανσης (30-50 έτη), με εκδότη έναν ευρωπαϊκό θεσμό (τον ESM αν μιλάμε μόνο για την Ευρωζώνη, την Επιτροπή ή την Ευρωπαϊκή Επενδυτική Τράπεζα για ολόκληρη την Ε.Ε.) και με εγγύηση τα κεφάλαια του εν λόγω θεσμού.
Το μέγεθος των ECIRBs θα πρέπει να είναι αρκετά μεγάλο για να συνδράμει το σύνολο της Ευρωζώνης ή της Ε.Ε. στη διάρκεια μιας πολυετούς περιόδου ανάκαμψης. Κατ’ ελάχιστον θα πρέπει να φτάνει το 2%-3% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης ή της Ε.Ε. σε βάθος δύο ή τριών ετών μετά το τέλος της καραντίνας – συνολικά περίπου 1 τρισ. ευρώ.
Ο COVID-19 έχει αγγίξει όλους τους Ευρωπαίους και απαιτεί μία κοινή απάντηση. Τα επιτόκια των κρατών-μελών θα είναι πολύ χαμηλά για αρκετό καιρό. Είναι ώρα οι ηγέτες της Ε.Ε. να κάνουν την υπέρβαση.
* O κ. Γιάκομπ Κίρκεγκααρντ είναι ανώτερος εταίρος του Peterson Institute for International Economics.