Ανοιξη, οι μέρες κερδίζουν αρκετά λεπτά κάθε μέρα στη Βόρεια Ευρώπη, διαχωρίζοντας σαφώς την αίσθηση της εποχής και της μετάβασης στο καλοκαίρι. Αυτή τη φορά, η πορεία προς το Πάσχα είναι διαφορετική, μας βρίσκει όλους στα σπίτια να περνάμε αρκετές ώρες της ημέρας καθισμένους με το λάπτοπ οκλαδόν στον καναπέ, ή και σε άβολες καρέκλες του τραπεζιού στην κουζίνα.
Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι σχεδιασμένο για να υποκαταστήσει το εργονομικό γραφείο που αλλάζει ύψος σαν κρεβάτι νοσοκομείου, με ένα κουμπί, αλλά είναι και θα είναι ο εργασιακός χώρος για την πλειοψηφία του πλανήτη για τις επόμενες εβδομάδες, πολύ πιθανόν και μήνες. Το διάλειμμα από το γράψιμο και τη δουλειά πια δεν γίνεται για να ξεμουδιάσει κανείς στον διάδρομο από την καρέκλα, αυτά δεν υπάρχουν, καθώς ο καναπές απέχει από τον νεροχύτη περίπου 6 με 7 βήματα, ανάλογα με το εάν θα βάλεις τσόκαρα ή παντόφλες ή θα προχωρήσεις ευθεία ξυπόλυτος.
Το διάλειμμα από τις αλλεπάλληλες συνεντεύξεις Τύπου των υπουργείων Υγείας διαφόρων κρατών στην Ευρώπη και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, με το δικό μας στο Βέλγιο να ξεκινάει στις 11 το πρωί τοπική ώρα και να τελειώνει τη νύχτα, με τα νούμερα της Γαλλίας, γύρω στις 8 το βράδυ. Τελείωνε δηλαδή, γιατί πια τη νύχτα τη σκυτάλη παίρνει η Αμερική με τις όλο και χειρότερες προβλέψεις να πλημμυρίζουν το Twitter.
Η ζωή στο Βέλγιο
Το εξώφυλλο του βιβλίου του Φράνσις Φουκουγιάμα, «Identity».
To γράψιμο σπάει με κουβέντα με φίλους, με τα γκρουπ που συνήθως αναλώνονταν σε θέματα δουλειάς, με έμφαση την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή και τα εσωτερικά των ευρωπαϊκών θεσμών, πια να συζητούν για το πόσο ανέβηκαν τα κρούσματα στο Βέλγιο, αν τα νούμερα βγάζουν νόημα και τι μαγείρεψε ο καθένας. Αντί για αποφάσεις συμβουλίων υπουργών, οι κουβέντες αφορούν στρατηγικές χωρών σε σχέση με τα μέτρα, κλειστά σύνορα, επαναπατρισμός. Κυρίως όμως τι τρώει και τι μαγειρεύει ο καθένας στο σπίτι, άλλοι μόνοι τους, άλλοι ζευγάρια, οι οικογένειες πίσω στην Ελλάδα, μια οικογένεια όλοι στις Βρυξέλλες. Φωτογραφίες από την καραντίνα των επαναπατρισθέντων και από κατσαρόλες, ταψιά και πολλά ψωμιά. Συζητήσεις στο ίνμποξ με φίλους από τη Θεσσαλονίκη και οδηγίες για το πώς θα φτιάξουν προζύμι, κι ας μην πετυχαίνει την πρώτη φορά. Αλλος δεν το ζύμωσε αρκετά, αλλά όλοι προσπαθούν.
Η βιβλιοθήκη απέναντι από τον καναπέ, σύμβουλος. Την τιμητική τους έχουν τα βιβλία μαγειρικής από οκτώ χώρες σε ό,τι γλώσσα μπορεί κανείς να φανταστεί, προσθέτουν στη συζήτηση με τους φίλους για το τι θα βγάλει το τραπέζι. Ξεχωρίζω το βιβλίο «Identity» του Φράνσις Φουκουγιάμα που ξαναβγήκε από τη βιβλιοθήκη όταν έγινε φανερό ότι η κρίση του κορωνοϊού θα έχει σοβαρές πολιτικές συνέπειες, ενόψει και των εκλoγών του Νοεμβρίου στην Αμερική, σε συνθήκες πανδημίας. Πλέον συζητούμε αν στην καλύτερη περίπτωση θα έχουμε 100.000 ή 200.000 νεκρούς, σε μια χώρα με πλήρη απουσία κράτους πρόνοιας, όπου όσοι ανασφάλιστοι ασθενήσουν βαριά και νοσηλευτούν, θα κληθούν να πληρώσουν στην καλύτερη των περιπτώσεων 35.000 δολάρια για τη νοσηλεία τους.
Ενα βιβλίο λοιπόν που γράφτηκε με αιτία την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στον προεδρικό θώκο των ΗΠΑ και εξετάζει τη νέα μορφή ταυτότητας και την πολιτική εκμετάλλευση του θυμικού, εξηγεί ακριβώς και τους λόγους για τους οποίους οι εκλογές του Νοεμβρίου μπορεί και να σημάνουν την πολιτική αλλαγή για την Αμερική. Η κακή προετοιμασία μιας τεράστιας χώρας με τρομακτικές ανισότητες ενόψει της επέλασης της πανδημίας, αυτή τη φορά δεν μπορεί να κρύψει το πρόβλημα. Ο ιός είναι αόρατος, ενώ ο Τραμπ εξελέγη εργαλειοποιώντας τη ρητορική της «εισβολής» μεταναστών στις ΗΠΑ, ορατού εχθρού για τους οπαδούς του.
Ο Φουκουγιάμα εξηγεί πώς ο Τραμπ και άλλοι συντηρητικοί λαϊκιστές πολιτικοί παρουσίασαν την απειλή από τους μετανάστες, είτε Μεξικανούς, είτε μουσουλμάνους, σε ζήτημα ζωής και θανάτου, όλα σε μια εποχή ευρωστίας για την Αμερική, όπου η ανεργία πέφτει και οι μισθοί αυξάνονται ξανά. Είναι αυτή η Αμερική που απέτυχε να θωρακίσει το σύστημα υγείας και τους πολίτες, σπαταλώντας τον χρόνο που έδωσε τόσο η κρίση του Εμπολα, όσο και η ίδια η επέλαση του κορωνοϊού στην Ασία και στην Ευρώπη. Ισως λοιπόν η επόμενη «επανάσταση» δεν θα είναι με εθνικιστικά τσιτάτα και επίκληση στο θυμικό και το συναίσθημα, αλλά ίσως αυτοί που σήμερα φωτογραφίζουν έκπληκτοι το πλωτό νοσοκομείο στη Νέα Υόρκη, πια διεκδικήσουν μια νέα εθνική ταυτότητα που θα οικοδομηθεί πάνω σε θεμελιώδη αγαθά και δημοκρατικές αξίες.
* Η κ. Ειρήνη Κωστάκη είναι δημοσιογράφος.