Πολλοί από εμάς θα θέλαμε να εργαζόμαστε από ένα καφέ σε μία παραλία στον Κορινθιακό Κόλπο ή από μία βιβλιοθήκη σε ένα νησί των Κυκλάδων. Η πραγματικότητα είναι πως οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε ενδεχομένως σήμερα αυτή τη δυνατότητα, όμως με την πάροδο του χρόνου όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα την αποκτούν.
Με την πανδημία της COVID-19 συνειδητοποιήσαμε όλοι μας πως η τηλεργασία και οι τηλεδιασκέψεις έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας. Ειδικότερα στον χώρο της τεχνολογίας είναι όλο και συχνότερο το φαινόμενο να εργάζονται άνθρωποι χωρίς τη φυσική τους παρουσία, αλλά από το σπίτι τους ή από όπου επιθυμούν. Σύμφωνα με στοιχεία της Global Workplace Analytics, η εξ αποστάσεως εργασία έχει αυξηθεί κατά 140% από το 2005.
Οι «ψηφιακοί νομάδες» είναι επαγγελματίες υψηλών και εξειδικευμένων προδιαγραφών, οι οποίοι χρησιμοποιούν τη νέα τεχνολογία για να βιοποριστούν. Συνήθως εργάζονται από απόσταση είτε από το σπίτι τους είτε από καφέ, βιβλιοθήκες, συνεργατικούς χώρους καινοτομίας κ.α. Είναι χαρακτηριστικό πως πρόσφατη μελέτη της Gallup τονίζει πως 1 στους 3 εργαζομένους θα προτιμούσε την εξ αποστάσεως εργασία ακόμα και αν χρειαζόταν να αλλάξει αντικείμενο, αποδεικνύοντας την αυξανόμενη τάση για την εξ αποστάσεως εργασία.
Η Ελλάδα πρέπει να εστιάσει στρατηγικά στην προσέλκυση όλο και περισσότερων «ψηφιακών νομάδων». Σύμφωνα με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, συνιδρυτή και πρόεδρο του MIT Enterprise Forum «εάν η Ελλάδα προσείλκυε 100.000 “ψηφιακούς νομάδες” το έτος, με μία μέση παραμονή 6 μηνών, η χώρα θα μπορούσε να ωφεληθεί με πάνω από 1,6 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σχεδόν με το ισοδύναμο 2,5 εκατομμυρίων τουριστών για μία εβδομάδα παραμονής».
Το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας οργανώνεται και στοχεύει τα επόμενα χρόνια να προσελκύσει ταλαντούχους ανθρώπους από την Ευρώπη και άλλες περιοχές του κόσμου. Δεδομένου του γεγονότος ότι οι «ψηφιακοί νομάδες» είναι επαγγελματίες με υψηλή και εξειδικευμένη γνώση, το όφελος δεν περιορίζεται μόνο στο ξένο συνάλλαγμα, αλλά επεκτείνεται και στο διαρκώς αναπτυσσόμενο περιβάλλον καινοτομίας της χώρας.
Πιο συγκεκριμένα, το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα νομοθετείται η πλατφόρμα ELEVATE GREECE, η οποία θα αποτελεί την «ηλεκτρονική πύλη» εισόδου όλου του οικοσυστήματος καινοτομίας. Μέσω του ELEVATE GREECE θα πιστοποιείται ότι οι εγγεγραμμένες επιχειρήσεις χαρακτηρίζονται από την πολιτεία νεοφυείς, εφόσον πληρούν 2 βασικά χαρακτηριστικά: α) της καινοτομίας και β) της δυνατότητας κλιμάκωσης του εγχειρήματος (scalability). Η προσπάθεια αυτή έχει ως στόχο την επίσημη και αξιόπιστη καταγραφή των νεοφυών επιχειρήσεων, τη μεταξύ τους δικτύωση, τη χαρτογράφηση του οικοσυστήματος που αυτές συνθέτουν και την ανάδειξη της εξωστρέφειάς τους. Επίσης, θα καταγράφεται η πορεία τους στη βάση κρίσιμων δεικτών δημιουργώντας ένα σύστημα παρακολούθησης όλου του ελληνικού οικοσυστήματος μέσω οπτικοποιημένης στατιστικής ανάλυσης, καθιστώντας το πόλο έλξης για επενδυτικούς αγγέλους, Venture Capital Funds και επιχειρήσεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Τέλος, θα είναι απαραίτητο εργαλείο πολιτικής για την πολιτεία για τη στοχευμένη υποστήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων με διάφορα δυνητικά μέτρα και ευεργετήματα, όπως δράσεις του ΕΣΠΑ, επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών, φοροαπαλλαγών ακόμα και χορήγησης επιχειρηματικών βραβείων.
Η ίδρυση της πρώτης Πολιτείας Καινοτομίας στην Αττική αποτελεί αναμφίβολα μία από τις πιο εμβληματικές δράσεις του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Το για δεκαετίες αναξιοποίητο κτίριο της ΧΡΩΠΕΙ, έκτασης 18 στρεμμάτων, φιλοδοξούμε να εξελιχθεί –μέσω ΣΔΙΤ– σε μια κυψέλη εξέλιξης επιχειρηματικών ιδεών, προς όφελος του ελληνικού παραγωγικού ιστού. Η Πολιτεία Καινοτομίας στην ουσία αποτελεί έναν φυσικό χώρο όπου ερευνητές, πανεπιστημιακοί, εταιρείες και startuppers θα συνεργάζονται προκαλώντας συνέργειες καινοτομίας, παράγοντας προϊόντα και υπηρεσίες προς όφελος της ελληνικής οικονομίας.
Παράλληλα, στη Θεσσαλονίκη έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες δημιουργίας του πρώτου τεχνολογικού πάρκου 4ης γενιάς, το ThessIntec, που θα φιλοξενεί επιχειρήσεις που επενδύουν στην έρευνα και ανάπτυξη, καθώς και ένα σημαντικό τμήμα του ερευνητικού δυναμικού της χώρας.
Η στρατηγική στόχευση της χώρας να προσελκύσει τουρισμό τεχνολογίας, όπως οι «ψηφιακοί νομάδες», θα είχε πολύ σημαντικό αντίκτυπο στην εθνική οικονομία. Ομως θα είχε εξίσου μεγάλη σημασία στο διαρκώς εξελισσόμενο οικοσύστημα καινοτομίας για το οποίο θα ήταν μια εξαιρετική προσθήκη ανθρώπων με ταλέντο, γνώση και διεθνείς επαφές. Η επιτυχής αντιμετώπιση της COVID-19 όσον αφορά το υγειονομικό σκέλος και το γεγονός πως η Ελλάδα είναι ασφαλής τουριστικός προορισμός είναι πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα ώστε να μπούμε πολύ πιο δυναμικά στον χάρτη του παγκόσμιου τεχνολογικού τουρισμού.
* Ο Χρίστος Δήμας (PhD) είναι υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, βουλευτής Κορινθίας.