Τάκης Βιδάλης (1)
Υποβοήθηση αυτοκτονίας για τον Ποινικό Κώδικα
Αν και το θέμα της ευθανασίας δεν έχει τεθεί επίσημα στην Ελλάδα, είναι πολύ επίκαιρο λόγω της ευρωπαϊκής συζήτησης. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει νομικό περιεχόμενο για ευθανασία, καθώς διατάξεις του Ποινικού Δικαίου την αντιμετωπίζουν ως αδίκημα. Ενδεικτικό είναι ότι ο Ποινικός Κώδικας αντιμετωπίζει ως αδίκημα την υποβοήθηση αυτοκτονίας. Οι υποστηρικτές της ευθανασίας υποστηρίζουν ότι υπάρχει αντιπαράθεση της έννοιας «προστασία της ζωής» και αυτής της «ποιότητας ζωής». Το ελληνικό Σύνταγμα, βέβαια, προστατεύει τη ζωή, ανεξάρτητα από την ποιότητά της. Γι’ αυτόν το λόγο πολλοί υποστηρίζουν ότι η νομιμοποίηση της ευθανασίας απαιτεί και συνταγματική μεταρρύθμιση. H ιατρική δεοντολογία επίσης μιλάει για προστασία της ανθρώπινης ζωής αδιακρίτως. Προσωπικά, είμαι πολύ επιφυλακτικός στην καθιέρωση της ευθανασίας. Εάν αρχίσουμε να διαβαθμίζουμε ποιοτικά την αξία της ζωής, κινδυνεύουμε να καταλήξουμε σε εντελώς ανεπιθύμητα αποτελέσματα. O αντίλογος είναι ότι η ζωή πρέπει να έχει αξιοπρέπεια και να μην είναι αβίωτη. Αλλά είναι πολύ αφοριστικό να μιλάς για ζωή που δεν αξίζει να τη ζεις. Ούτε μπορεί να αποκλεισθεί η πρόοδος της επιστήμης και τα θετικά αποτελέσματά της.
(1) ειδικός επιστήμονας, συνεργάτης της Επιτροπής Βιοηθικής
Γιάννης Τούντας (2)
Δικαίωμα του ατόμου σε έναν αξιοπρεπή θάνατο
Είμαι υπέρ της ευθανασίας σε επίπεδο αρχής, ως βήμα για την κατοχύρωση της πλήρους ελευθερίας του ατόμου. Το άτομο πρέπει να είναι ελεύθερο να ορίζει τη ζωή και το θανατό του και να έχει δικαίωμα σε έναν αξιοπρεπή θάνατο. Απαιτούνται, βεβαίως, σαφέστατες προϋποθέσεις για την όσο το δυνατόν πιο ασφαλή εφαρμογή της συγκεκριμένης πρακτικής. Κατ’ αρχάς θα πρέπει να υπάρχει η σύμφωνη γνώμη του πάσχοντος ή των άμεσων συγγενών του, η σύμφωνη γνώμη του θεράποντος ιατρού, ενώ ένα ειδικό συμβούλιο, αποτελούμενο από νομικούς και γιατρούς θα πρέπει να δίνει την τελική έγκριση. Κίνδυνοι υπάρχουν και γι’ αυτό η νομοθεσία θα πρέπει να προβλέπει όλα τα ενδεχόμενα. H ελληνική κοινωνία δεν είναι καθόλου εξοικειωμένη με τον θάνατο, γι’ αυτό και κρύβουμε τους αρρώστους μας. Για να εφαρμοστεί η ευθανασία στη χώρα μας θα πρέπει να αναπτύξουμε μια πιο προηγμένη και ώριμη σχέση με την έννοια και την ιδέα του θανάτου. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να τεθεί το θέμα και να συμμετέχουμε όλοι σε ένα διάλογο.
(2) Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής
Μιχάλης Ρίζος (3)
Πάμε να «λύσουμε» κοινωνικά προβλήματα
Η θέση μου απέναντι στην ευθανασία, ειδικά στην ενεργητική, δεν μπορεί παρά να είναι αρνητική, τόσο από ηθική όσο και από κοινωνική άποψη. Στην πραγματικότητα πάμε να «λύσουμε» κοινωνικά προβλήματα μέσω του θανάτου. Συγκεκριμένες έρευνες έχουν δείξει ότι οι περισσότεροι συνάνθρωποί μας, τετραπληγικοί ή άλλοι με βαριές αναπηρίες, θα βρίσκονταν σε πολύ καλύτερη κατάσταση και ψυχολογία, εάν δεν αντιμετώπιζαν το κλίμα της κοινωνικής απομόνωσης και απόρριψης. Δυστυχώς οι οικογένειές τους συνήθως βρίσκονται χωρίς κοινωνική, ηθική υποστήριξη και οικονομική φροντίδα. Επιπλέον, υπάρχει ο κίνδυνος, μέσα στις συνθήκες του κοινωνικού αγριανθρωπισμού που ζούμε, η νομιμοποίηση της ευθανασίας να οδηγήσει σε ξεκαθάρισμα των ηλικιωμένων. Από την άλλη, βέβαια, παρατηρείται ορισμένες φορές και μια υπερβολή στην προσπάθεια να παραμείνει ο ασθενής στη ζωή. Χειρουργεία απελπισίας, παραμονή στην εντατική χωρίς όρια και χωρίς καμμία ελπίδα, μάλλον αποσκοπούν στην υγεία της… τσέπης του ιδιωτικού τομέα της περίθαλψης και όχι στη σωτηρία του αρρώστου. Αλλά η απάντηση και σε αυτήν την πρόκληση δεν είναι η ευθανασία.
(3) Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών