«Ενα ανορθόδοξο κείμενο, γραμμένο με ταραχή και σάλο. Δεν είναι μια αυτοβιογραφία, όπως αυτές που γνωρίζουμε», είπε χθες το μεσημέρι η εκδότρια Ιωάννα Χατζηνικολή, παρουσιάζοντας το βιβλίο του σκηνοθέτη Νίκου Παπατάκη «Ολοι οι δρόμοι προς την απόγνωση».
Μια αυτοβιογραφία που μοιάζει με μυθιστόρημα, αφού ο σκηνοθέτης – συγγραφέας δεν χρησιμοποιεί ούτε καν για τον εαυτό του το πραγματικό του όνομα. Στο βιβλίο η περσόνα του ονομάζεται Νικηφόρος Παπαχρήστος. O Νίκος Παπατάκης, γλυκός, συγκινημένος, καθόταν ανάμεσα στην Ελληνίδα εκδότριά του και στον κριτικό κινηματογράφου Γιάννη Μπακογιαννόπουλο, πρόθυμος να απαντήσει στις ερωτήσεις. Οταν η Ιωάννα Χατζηνικολή μίλησε για τη μητέρα του, μια καλλονή από την Αβησσυνία, χώρα στην οποία γεννήθηκε ο Νίκος Παπατάκης, δεν μπόρεσε να κρύψει τη συγκίνησή του. Οπως άλλωστε δεν κρύβει τίποτα και στο βιβλίο του: την αδικία, την απόρριψη, την αναλγησία, την προκατάληψη που αντιμετώπισε από τον πατέρα του· την ανορθόδοξη ζωή του. «Δεν μπορούσα να την περιγράψω με τους κανόνες της αφήγησης», λέει. «Ηθελα να μιλήσω για τον εαυτό μου από απόσταση, χωρίς αυταρέσκεια. Ολα μέσα στο βιβλίο είναι ψέματα. Αν υπάρχει αλήθεια βρίσκεται αλλού», συμπλήρωσε, απαντώντας στις δημοσιογραφικές ερωτήσεις. Αλλωστε, «όποιος κάνει αυτοβιογραφία, όταν παίρνει την πένα και γράφει, λέει ψέματα».
Μιγάς, εξόριστος από τον τόπο που γεννήθηκε, πρόσφυγας από την πατρική σχέση, μόνιμος μετανάστης στη χώρα που έγινε διάσημος, στη Γαλλία: «Την αγαπάω και τη μισώ τη Γαλλία. Δεν σκόπευα ποτέ να μείνω εκεί, για την Αυστραλία πήγαινα, αλλά με εγκλώβισε ο πόλεμος». Αλλωστε και τα Γαλλικά που μάθαινα ως εσωτερικός στο σχολείο της Βηρυτού, ως πατρική τιμωρία τα αντιμετώπιζε.
«Ο Νίκος Παπατάκης είναι πάντα μέτοικος», είπε ο Γιάννης Μπακογιαννόπουλος, συμπληρώνοντας: «Είναι πολύ τολμηρός απέναντι σε οτιδήποτε αποτελεί το σύστημα, οποιοδήποτε σύστημα. Στοιχείο, που διαφαίνεται και στις ταινίες, όλες ανορθόδοξες, αφού πάντα υπάρχει μια έκρηξη. Το θέμα της επιμειξίας και η ματιά από κάτω προς τα πάνω, από τον αδύνατο προς τον ισχυρό, είναι τα κυρίαρχα στις ταινίες του».
Μιλάει για την πλούσια και περιπετειώδη ζωή του, χωρίς να ταυτίζει τους ήρωες με τα πραγματικά πρόσωπα, τους πολλούς και σημαντικούς ανθρώπους, άνδρες και γυναίκες, με τους οποίους συναντήθηκε στην 85χρονη ζωή του. Κι όταν τον ρωτήσαμε πώς του φαίνεται ο εαυτός του και η ζωή του από απόσταση, απάντησε: «Πολύ μακρινός. O δρόμος που έκανα ήταν πολύ οδυνηρός».