Τα 20.000 κείμενα πλησιάζει η ελληνική έκδοση της Wikipedia, του διαδικτυακού τόπου πληροφόρησης που συντάσσεται αποκλειστικά από τους επισκέπτες του. Η Βικιπαίδεια, εξελληνισμένη ονομασία του διεθνούς κόμβου, ξεκίνησε τις πρώτες καταχωρίσεις άρθρων το 2003, με μόλις έναν συντάκτη, ενώ σήμερα δημοσιεύονται -κατά μέσο όρο- 30 κείμενα την ημέρα από τους 50 τακτικούς συντάκτες της.
Η Βικιπαίδεια, που φιλοδοξεί να αποτελέσει την πρώτη ανοιχτή διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια, δημιουργήθηκε από φιλότιμες προσπάθειες εθελοντών και αναπτύσσεται χάρη σε αυτές. Το ελληνικό τμήμα συντηρείται από οκτώ διαχειριστές που εργάζονται εθελοντικά μερικές ώρες ημερησίως για να ελέγχουν, να διορθώνουν ή να απορρίπτουν τις καινούργιες δημοσιεύσεις.
Το πιο συνηθισμένο πρόβλημα που προκύπτει, σύμφωνα με τον πρώτο Ελληνα «βικιπαιδιστή» Κωνσταντίνο Σταμπουλή, είναι η αντιγραφή αυτούσιων κειμένων από άλλες ιστοσελίδες, κάτι που δεν επιτρέπει ο κανονισμός του κόμβου.
Το «geraki», όπως αποκαλείται ο Κώστας μέσα στη Βικιπαίδεια, θεωρεί πως οι περισσότεροι συντάκτες αρχίζουν να δημοσιεύουν κείμενα για να γνωστοποιήσουν θέματα προσωπικού ενδιαφέροντος: «Υπάρχουν κείμενα για τις περισσότερες γειτονιές της Πάτρας, αλλά κανένα για κάποια πόλη της Κίνας».
Για τους διαχειριστές, που θέλουν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους και μιλούν στην «Κ» με τα ψευδώνυμά τους, το μεγαλύτερο όφελος είναι οι γνώσεις που αποκομίζουν από την ενασχόλησή τους με τον εμπλουτισμό της Βικιπαίδειας, αφού «αναγκάζεσαι να διαβάζεις τα περισσότερα κείμενα για να κάνεις τον έλεγχο».
Ο CeeKey, διαχειριστής της Βικιπαίδειας, διορθώνει καθημερινά γύρω στα 20 κείμενα μέσα σε δύο ή τρεις ώρες. Ο ίδιος σπουδάζει Φυσική και συνήθως καταπιάνεται με άρθρα σχετικά με τις Θετικές Επιστήμες. «Προσπαθώ να ελέγχω εκείνα που αφορούν το γνωστικό μου αντικείμενο, δεν το παίζω παντογνώστης, γι’ αυτό, αν δεν ξέρω ένα θέμα αφήνω άλλον διαχειριστή να ασχοληθεί με αυτό».
Τα οκτώ άτομα που επιφορτίζονται με τον έλεγχο των κειμένων δέχονται πολύ συχνά τα βέλη των συντακτών των λημμάτων αφού, όπως μας εξηγεί ο FocalPoint, «υπάρχουν αντιδράσεις σχεδόν σε κάθε απόφασή μας, όπως η διαγραφή ή αντίστροφα η διατήρηση «ενοχλητικών» άρθρων, η διόρθωση κάποιου κειμένου ή ο αποκλεισμός ενός χρήστη».
Η ομαλή λειτουργία του κόμβου διαταράσσεται κάθε φορά που εμφανίζεται κάποιο «καυτό» ή αμφιλεγόμενο θέμα, με άμεση συνέπεια ένα κύμα από ενστάσεις, αλληλοκατηγορίες, διαγραφές.
Σύμφωνα με τον Badseed, τα θέματα αυτά αφορούν συνήθως θρησκευτικά δόγματα, ιδεολογίες, πολιτικά ζητήματα αλλά και τη νεότερη ελληνική ιστορία. «Λόγω του ανοιχτού χαρακτήρα, της αυξανόμενης δυναμικής και εμβέλειάς της, υπάρχουν κατά καιρούς προσπάθειες να γίνει η Βικιπαίδεια μέσο προπαγάνδας, προβολής συγκεκριμένων απόψεων, ή ακόμα και διαφήμισης», αναφέρει ο ίδιος, ενώ διευκρινίζει πως για τέτοιες περιπτώσεις, εκτός από τα όποια περιοριστικά μέτρα σημασία έχει ο αριθμός των χρηστών που συμμετέχουν: «Οσο η συμμετοχή ατόμων με διαφορετικές αντιλήψεις θα αυξάνεται, τόσο ο κίνδυνος προπαγάνδας ή προώθησης συμφερόντων θα περιορίζεται».
«Είναι καλή πηγή γενικών γνώσεων»
Οι επιστήμονες που χρησιμοποιούν τη Βικιπαίδεια, αν και θεωρούν πως πρόκειται για ένα καλό μέσο που μπορεί να εξελιχθεί σε χρήσιμο εργαλείο, ωστόσο εκφράζουν τις ανησυχίες τους για την ποιότητα των άρθρων που αφορούν θέματα ειδικού ενδιαφέροντος.
Ο αστροφυσικός Δημ. Νανόπουλος λέει πως κάνει συχνά χρήση της Βικιπαίδειας και δηλώνει αρκετά ικανοποιημένος: «Οσες φορές η ομάδα μου χρειάστηκε να διασταυρώσει πληροφορίες δεν βρήκε σοβαρά λάθη στη Wikipedia. Είμαι επιφυλακτικός όσον αφορά τα επιστημονικά άρθρα, αλλά -οφείλω να ομολογήσω- έχω χρησιμοποιήσει τον ιστοχώρο για άλλα ζητήματα και έμεινα ικανοποιημένος. Προσφέρει άμεση πληροφόρηση και με τον κατάλληλο έλεγχο μπορεί να εξελιχθεί σε καλή πηγή γενικών γνώσεων».
Ο καθηγητής Νίκος Λυγερός, που ασχολείται με τη μελέτη γενοκτονιών, θεωρεί περισσότερο αξιόπιστη την ελληνική έκδοση της Wikipedia όσον αφορά τον τομέα του.Πιστεύει ότι όταν τα κριτήρια είναι μόνο ποσοτικά, βλάπτεται η αξιοπιστία. «Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το λήμμα «γενοκτονία». Ενώ η γενοκτονία των Αρμενίων είναι αναγνωρισμένη από το 2001 στη Γαλλία, η γαλλική εκδοχή της Wiki δεχόταν παρεμβάσεις ρεβιζιονιστικών στοιχείων που αμφισβητούν τη γενοκτονία. Το αποτέλεσμα ήταν να υπάρχουν στο ίδιο λήμμα όλες οι αντικρουόμενες απόψεις. Και η συνέπεια είναι απλή, ο χρήστης δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τα δεδομένα της Wiki διότι είναι αλλοιωμένα από την παραπληροφόρηση. Η έλλειψη μιας εγκεκριμένης επιτροπής μετατρέπει το Wiki σε ευάλωτο σύστημα». Φωτεινή εξαίρεση για τον κ. Λυγερό αποτελούν τα κείμενα της ελληνικής Wikipedia που αφορούν τις γενοκτονίες.