«Οι παραδόσεις συχνά επινοούνται προκειμένου να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των αρχουσών τάξεων», υποστηρίζει ο ιστορικός Ιαν Μπουρούμα. «Αυτό ήταν το πρόβλημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης: πάντοτε καθοδηγείτο από τα μέλη μιας πολιτικής και γραφειοκρατικής ελίτ. Οι απλοί άνθρωποι σπανίως ερωτώντο. Και τώρα οι λαϊκιστές δρέπουν τους καρπούς».
Οι προβλέψεις σύμφωνα με τις οποίες αντιευρωπαϊκά κόμματα διαφόρων αποχρώσεων θα σημειώσουν σημαντική άνοδο στις ευρωεκλογές, έχει προξενήσει έντονους προβληματισμούς στις Βρυξέλλες.
Ο όρος «αντιευρωπαϊκά» είναι ασαφής, αφού χρησιμοποιείται για να περιγράψει είτε κόμματα που ζητούν την άμεση διάλυση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως το βρετανικό UKIP, είτε κόμματα που απλώς διαφωνούν με την κατεύθυνση που έχει πάρει η Ευρώπαϊκή Ενωση, όπως το Κίνημα 5 Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο στην Ιταλία.
Η σύνοψη της δημοσκοπικής επιρροής των κομμάτων αυτών από τη γερμανική εφημερίδα «Ζιντόιτσε» έχει ως εξής:
Στην κάποτε ενθουσιώδη για την ευρωπαϊκή ενοποίηση Πολωνία, το κόμμα Δικαιοσύνης του Γιάροσλαβ Κατσίνσκι εκτιμάται στο 31%. Στην ούτως ή άλλως ευρωσκεπτικιστική Βρετανία, το Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου, UKIP, κυμαίνεται στο 30%, είναι δηλαδή πρώτο κόμμα. Στη Δανία, το Δανικό Λαϊκό Κόμμα εκτιμάται στο 24%. Στην Τσεχία, το ΑΝΟ (Δράση Δυσαρεστημένων Πολιτών) υπολογίζεται στο 23,6%. Στη Γαλλία, το Εθνικό Μέτωπο φθάνει το 23% και είναι επίσης πρώτο. Στην Αυστρία, το Κόμμα της Ελευθερίας υπολογίζεται στο 20%. Στη Φινλανδία, οι πρώην Αληθινοί Φινλανδοί και νυν Φινλανδοί συγκεντρώνουν 17,6%. Στην Ολλανδία, το Κόμμα της Ελευθερίας συγκεντρώνει 16%.
Στον κατάλογο αυτό θα μπορούσε να προσθέσει κανείς τη γερμανική Εναλλακτική για τη Γερμανία, που συγκεντρώνει 7%, και την ιταλική Λίγκα του Βορρά, με 5%.
Οι θέσεις των κομμάτων αυτών δεν ταυτίζονται απολύτως και μερικά από αυτά (π.χ. το βρετανικό UKIP και το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο) τρέφουν τέτοια αμοιβαία απέχθεια, που θεωρείται απίθανο να σχηματίσουν κοινή πολιτική ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο. Εστω και χωρίς τους Βρετανούς, η Γαλλίδα Μαρίν Λεπέν και ο Ολλανδός Χερτ Βίλντερς θα επιχειρήσουν να συγκεντρώσουν τους απαιτούμενους 25 ευρωβουλευτές από 7 χώρες, προκειμένου να αποκτήσουν τα προνόμια μιας οργανωμένης πολιτικής ομάδας.
Οσο δυσάρεστο και αν είναι για τους επιτελείς των Βρυξελλών το θέαμα ενός στρατού ευρωβουλευτών που θα προσπαθούν να δυναμιτίσουν από μέσα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, πολύ μεγαλύτερες ανησυχίες προξενεί η ευρεία διάδοση της δυσαρέσκειας.
Λιγότεροι Ιταλοί υπέρ Ευρωζώνης
Οι έρευνες του ευρωβαρόμετρου καταγράφουν όλο και πιο αρνητική στάση των Ευρωπαίων πολιτών απέναντι στην Ε.Ε. Και αν στην τελευταία έρευνα οι τάσεις αυτές δείχνουν να σταθεροποιούνται, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα στοιχεία από την Ιταλία. Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση του ινστιτούτου Pew, στη μεσογειακή χώρα με το υπέρογκο δημόσιο χρέος, της οποίας η οικονομία βρίσκεται εκ νέου σε ύφεση, η υποστήριξη προς τη συνεχιζόμενη συμμετοχή στην Ευρωζώνη έχει υποχωρήσει στο 44%.