Για το επίμαχο θέμα που προέκυψε, κατά τις τελευταίες μέρες, ο ιδανικότερος να τοποθετηθεί θα ήταν ένας μεγάλος διανοητής της Αριστεράς, ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, ο οποίος δεν βρίσκεται όμως κοντά μας εδώ και σαράντα χρόνια.
Φυσικά όλοι γνωρίζουν τα σενάρια και τις ταινίες του «Οιδίπους Τύραννος» και «Μήδεια» που βασίζονται στις αντίστοιχες τραγωδίες του Σοφοκλή και του Ευριπίδη.
Λίγοι, όμως, ξέρουν πως είχε μεταφράσει ολόκληρη την αισχύλεια τριλογία της «Ορέστειας» και ακόμη λιγότεροι έχουν υπόψη τους πως έγραψε και τη δική του συνέχεια του μύθου των Ατρειδών, δηλαδή το δράμα «Πυλάδης».
Εκτός από όλα τα παραπάνω έργα του που αποδεικνύουν τη λατρεία του για την αρχαία λογοτεχνική μας παράδοση, υπάρχει και ένα άρθρο του, γραμμένο το 1959, όταν επρόκειτο να εισαχθεί μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στη γείτονα χώρα.
Τότε, με την εμπειρία που διέθετε ο Παζολίνι όχι τόσο ως συγγραφέας, αλλά κυρίως ως καθηγητής στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (είχε διδάξει σε σχολεία στο Φρίουλι και στη Ρώμη), δημοσίευσε ένα άρθρο στο περιοδικό Illustrazione Italiana, με το οποίο υπερασπιζόταν τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών, τα οποία θεωρούσε πιο απαραίτητα ακόμη και από τα Λατινικά για έναν Ιταλό μαθητή.
Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, μεταξύ άλλων, σημείωνε: «Εάν η εκμάθηση μιας σύγχρονης γλώσσας έχει οφέλη πρακτικού χαρακτήρα, η γνώση μιας αρχαίας γλώσσας έχει σημασία –καθώς λένε οι καθηγητές και οι δημοσιογράφοι– κυρίως ανθρωπιστική: εξυπηρετεί στο να διαβάζουμε από το πρωτότυπο τα μεγάλα έργα. Και λοιπόν δεν καταλαβαίνω γιατί ο στόχος μας –πάντα αλίμονο δύσκολος και ανέφικτος– δεν είναι να μάθουμε την ελληνική λογοτεχνία».
Ας ληφθεί υπόψη ότι οι παραπάνω θέσεις απηχούν τους στοχασμούς ενός Ιταλού. Ενας Ελληνας βέβαια θα έπρεπε να θεωρεί χρέος του να γνωρίζει τα έργα των προγόνων του και τη γλώσσα τους και για ένα επιπλέον λόγο: να κατανοεί καλύτερα τη σύγχρονη μορφή της γλώσσας του.
Το πρόβλημα λοιπόν που προκύπτει σήμερα είναι πώς θα επιτευχθεί η όσο το δυνατόν αρτιότερη γνώση της Αρχαίας Ελληνικής από τους μαθητές. Αυτό σίγουρα δεν θα κατορθωθεί με την κατάργηση της διδασκαλίας των κειμένων από το πρωτότυπο, αλλά με την αναδιάρθρωση της ύλης και την εισαγωγή νέων διδακτικών μεθόδων.
*Ο κ. Ζώρας είναι καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος του Συλλόγου Διδακτικού Προσωπικού της Φιλοσοφικής Σχολής