Ολοι μας γνωρίζουμε ότι η αναδιοργάνωση και ο εκσυγχρονισμός του IKA, που θα συμβάλουν στον εξανθρωπισμό των υπηρεσιών του μεγάλου ασφαλιστικού μας φορέα, περνάνε μέσα από την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος (ΟΠΣ-ΙΚΑ).
Η σημασία της μηχανοργάνωσης του IKA είχε εκτιμηθεί από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 και όλες οι από τότε διοικήσεις κατέβαλαν απεγνωσμένες προσπάθειες να ξεπεράσουν αντιδράσεις, διαφωνίες και γραφειοκρατικές καθυστερήσεις για να φθάσουμε επιτέλους στην κατακύρωση του διαγωνισμού στην Intrasoft τον Οκτώβριο του 1998, για ένα πλήρες και ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα, που θα κάλυπτε όλες τις δραστηριότητες του ιδρύματος. H σχετική σύμβαση υπεγράφη τον Μάιο του 1999 και ο ανάδοχος ανέλαβε την υποχρέωση της υλοποίησης του έργου (σε δύο φάσεις) σε 37 μήνες, με τη συμβατική τιμή των 7,4 δισ. δρχ.
Η πρώτη φάση του έργου (πιλοτικό Αθήνας – Πειραιά και Ελευσίνας) θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2001 και το ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα σε ολόκληρη τη χώρα τον Οκτώβριο του 2002.
Ζημιογόνες ενέργειες
Ομως στη συνέχεια δεν τηρήθηκαν οι συμβατικοί όροι του 1999 και με ευθύνη -τίνος, δεν ξέρω- παραβιάζεται το χρονοδιάγραμμα και το συμβατικό τίμημα του έργου με τις παρακάτω περίεργες και ζημιογόνες για τον μεγάλο μας ασφαλιστικό φορέα εγκληματικές ενέργειες:
1. Διαχωρίζεται από την αρχική σύμβαση το σύστημα των ασφαλιστικών εισφορών και το Μάιο του 2002 υπογράφεται νέα σύμβαση με την Intracom -ίδιο αφεντικό- για «την παροχή υπηρεσιών σε ανθρώπινο δυναμικό και μέσα για τη διαχείριση Πανελλαδικής εφαρμογής αναλυτικών περιοδικών δηλώσεων (ΑΠΔ)». Τίμημα συμβατικό του έργου 4 περίπου δισ. δρχ., χωρίς ΦΠΑ και χρόνος υλοποίησης 30 μήνες από της υπογραφής, ήτοι Δεκέμβρης του 2004.
2. Δεύτερη συμβολαιοποιημένη υποχρέωση του πρώτου αναδόχου, που επίσης αποσπάσθηκε από το ΟΠΣ-ΙΚΑ το 2002, ήταν η διαχείριση των συνταγών? υπό έργο, που αποτελούσε μέρος του ΟΠΣ-ΙΚΑ (άρθρο 7,5 της από 14.5.99 σύμβασης, Σύστημα Υγείας) και ανατέθηκε στην Κοινοπραξία Sviservice «για την παροχή υπηρεσιών σε ανθρώπινο δυναμικό και μέσα για τη διαχείριση των συνταγών», με συμβατικό τίμημα 1,5 δισ. δρχ. για 15 μήνες. Μέχρι τώρα όμως δεν έχει ολοκληρωθεί ούτε το πιλοτικό.
3. Τον Απρίλη του 2003 καλείται το Δ.Σ. του IKA να εγκρίνει πίστωση ενός νέου διαγωνισμού με αντικείμενο «την ανάθεση παροχής υπηρεσιών σε ανθρώπινο δυναμικό και μέσα, για τον σχεδιασμό και την οργάνωση συστήματος ολοκληρωμένης διαχείρισης πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας στους ασφαλισμένους του IKA», χρονικής διάρκειας δύο ετών (με δικαίωμα ανανέωσης για άλλα 4 χρόνια, χωρίς να προσδιορίζεται το τίμημα της ανανέωσης) και με συμβατικό τίμημα 3,6 δισ. δρχ. O διαγωνισμός αφορά το φάκελο του ασθενούς.
4. Πρόσφατα έγινε και άλλος διαγωνισμός με τον οποίο ανατίθεται στην ACS η μεταφορά δειγμάτων αίματος στο ορμονολογικό Κέντρο του IKA στον Πειραιά και οι συνταγές των φαρμακείων στην κεντρική μονάδα επεξεργασίας συνταγών. Το συμβατικό τίμημα δεν το γνωρίζω. Πιστεύω όμως ότι θα είναι μεγαλύτερο από την προσδοκώμενη από τον έλεγχο των συνταγών μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης.
5. Θα επακολουθήσουν σίγουρα και άλλοι διαγωνισμοί, μέχρι την ολοκλήρωση της μηχανοργάνωσης -αν ποτέ ολοκληρωθεί- με απρόβλεπτο κόστος για το IKA, αν δεν βρεθεί κάποιο χέρι να σταματήσει το άρμεγμα της αγελάδας, που λέγεται ΙΚΑ.
Υπονόμευση
Συμπέρασμα: Πέντε ολόκληρα χρόνια μετά την κατακύρωση του διαγωνισμού του 1998 για το ΟΠΣ-ΙΚΑ ο μεγάλος ασφαλιστικός μας φορέας, είναι χωρίς μηχανοργάνωση. Και πολύ φοβάμαι ότι θα περάσουν κάμποσα χρόνια ακόμη.
Μόλις τον περασμένο Μάη έγινε ο διαγωνισμός, για την «προμήθεια του εξοπλισμού και λογισμικού συστήματος και παροχή συναφών υπηρεσιών για την εξάπλωση του ΟΠΣ στο σύνολο της χώρας». Επίσης σημειώνω ότι μέχρι σήμερα που γράφονται αυτές οι γραμμές έχει ολοκληρωθεί μόνο το πιλοτικό των ΑΠΔ της α΄ φάσης σε τρία μόνο υποκαταστήματα της Αθήνας. Οταν τελειώσει η α΄φάση σε όλη την Ελλάδα (τέλος 2004) θα ξεκινήσει η β΄ φάση (καθυστερουμένων κ.λπ.) με ορίζοντα τουλάχιστον 2 χρόνια ακόμη. Δηλαδή έχει εγκαταλειφθεί πλήρως και σιωπηρώς -με ευθύνη τίνος άραγε- η αρχική σύμβαση του 1999 και όλες οι διαδικασίες και τα στάδια που προέβλεπε εκείνη η σύμβαση, που ήταν και χαμηλού κόστους και σύντομη στην εφαρμογή της. Τρελαθήκαμε;
Από όσα συνοπτικά εκθέσαμε οι αρμόδιοι δεν έδωσαν τη δέουσα σημασία στην υλοποίηση του μεγάλου, για την εξέλιξη του IKA αυτού εγχειρήματος και περιέργως, όχι μόνο παραβίασαν βάναυσα το χρονοδιάγραμμα, αλλά εγκατέλειψαν πλήρως την υλοποίηση του ΟΠΣ-ΙΚΑ, με αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη καθυστέρηση της μηχανοργάνωσης, αν και παραδώσαμε στην παρούσα διοίκηση την «πίτα στο πιάτο» τον Φλεβάρη του 1999. Αλλά για ποιο IKA μιλάμε; Μόνο το Μητρώο και οι συντάξεις έμειναν στο IKA που ξέραμε. H μεταφορά συνταγών και δειγμάτων αίματος για ορμονικές εξετάσεις, τα ραντεβού των γιατρών, ο έλεγχος των συνταγών, ο φάκελος των ασθενών και οι ΑΠΔ (προσωρινά) πέρασαν σε ιδιωτικές εταιρείες, με τις ευλογίες των συνδικάτων και σε πείσμα των πολυσυζητημένων προσωπικών δεδομένων. Αλήθεια κ. Δαφέρμο, η υγεία του πολίτη και το ιατρικό απόρρητο του αρρώστου δεν περιλαμβάνονται στα προσωπικά δεδομένα; Αλλά, αφού τα θεσμοθετημένα όργανα των γιατρών (ΠΟΣΕΥΠΙΚΑ-ΠΙΣ) δεν μιλάνε, γιατί να νοιασθεί ο κ. Δαφέρμος;
Το σημαντικότερο όμως διακύβευμα του κατά τρόπον διαβλητόν οικοδομούμενου ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος του IKA είναι η απρόσκοπτη και η με διατήρηση του κοινωνικού χαρακτήρα συνέχιση της λειτουργίας του συστήματος, αφού το ίδρυμα ουσιαστικά διολισθαίνει σε καθεστώς ομηρείας των ιδιωτικών εταιρειών. Γι’ αυτό υποστήριζα πάντοτε και συνεχίζω να υποστηρίζω ότι η ιδιωτικοποίηση βασικών τομέων του IKA θα έπρεπε να αποφευχθεί, γιατί ελλοχεύουν πλείστοι όσοι κίνδυνοι υπονόμευσης, δυσλειτουργίας ή και κατάρρευσης του μεγαλύτερου ιατροασφαλιστικού φορέα της χώρας, με σοβαρές συνέπειες την εθνική μας οικονομία και τον κοινωνικό μας ιστό.
(1) O κ. Γρηγόρης Σολωμός είναι πρώην διοικητής του IKA.