Οταν πριν από έξι μήνες ο Ρότζερ Μάικλ, διευθυντής του βρετανικού Ινστιτούτου Ψηφιακής Αρχαιολογίας (Institute for Digital Archaeology), έλεγε στην «Κ» για την ιδέα του να δημιουργηθούν αντίγραφα υψηλής ακριβείας των Γλυπτών του Παρθενώνα για να τοποθετηθούν στο Βρετανικό Μουσείο, πολλοί θα σκέφτηκαν ότι ίσως είναι μια καλή ιδέα, αλλά μπορεί να γίνει;
Φαίνεται όμως ότι γίνεται. Οπως έγραψαν οι New York Times, το Ινστιτούτο Ψηφιακής Τεχνολογίας δημιούργησε, σε συνεργασία με ένα ιταλικό εργαστήριο στην πόλη Καράρα, το αντίγραφο της κεφαλής ενός αλόγου, ενός από τα Γλυπτά του Παρθενώνα που εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο. Σε λίγες εβδομάδες θα ακολουθήσει και δεύτερο αντίγραφο, μια μετόπη του Παρθενώνα.
«Η κεφαλή είναι σχεδόν ολοκληρωμένη, θα έχει τελειώσει μέσα σε περίπου δέκα ημέρες. Πρέπει να κάνουμε κάποια φινιρίσματα που γίνονται μόνο με το χέρι. O ρομπoτικός βραχίονας που χρησιμοποιούμε για τη λάξευση του μαρμάρου μπορεί να κάνει την κατασκευή μέχρι ενός σημείου, μετά χρειάζεται ανθρώπινη παρέμβαση», λέει ο Ρότζερ Μάικλ στην τηλεφωνική επικοινωνία μας.
Στόχος της πρωτοβου-λίας του Ινστιτούτου Ψηφιακής Αρχαιολο- γίας είναι να εκτεθούν τα δύο αντίγραφα στο Βρετανικό Μουσείο.
Η κεφαλή δημιουργήθηκε από μάρμαρο της Καράρα και θα λειτουργήσει ως μοντέλο για την κατασκευή ενός δεύτερου αντιγράφου, που θα φτιαχτεί αυτή τη φορά από πεντελικό μάρμαρο. Το μάρμαρο θα μεταφερθεί στην Ιταλία από την Ελλάδα για την κεφαλή, αλλά και για το δεύτερο αντικείμενο που θα δημιουργήσει το ινστιτούτο. Πρόκειται για το αντίγραφο της μετόπης του Παρθενώνα που απεικονίζει την Κενταυρομαχία, τη μυθική αναμέτρηση μεταξύ των Λαπιθών και των Κενταύρων. «Λίγοι μπορεί να καταλάβουν τη διαφορά με το ιταλικό μάρμαρο, αλλά θέλουμε τα αντίγραφα να έχουν το πνεύμα του ελληνικού μαρμάρου και της Ελλάδας. Θέλουμε να είναι αυθεντικά αντίγραφα και όχι απλώς κόπιες», σημειώνει, και αυτός είναι και ένας λόγος που ειδικοί τεχνίτες –και Ελληνες ανάμεσά τους– θα δουλέψουν πάνω στο χρώμα των αντιγράφων για να αποκτήσουν την πατίνα του χρόνου.
Η διαδικασία της δημιουργίας ενός αντιγράφου δεν είναι τόσο δύσκολη υπόθεση όσο ακούγεται, ούτε και τόσο χρονοβόρα. Το αντίγραφο ενός αγάλματος μπορεί να γίνει μέσα σε τρεις ή και έξι μήνες, και περιλαμβάνει την ψηφιακή αναπαράσταση του μνημείου και το «σκάλισμα» στο μάρμαρο, που χρειάζεται από τέσσερις έως οκτώ εβδομάδες για να ολοκληρωθεί. Η ψηφιακή απεικόνιση γίνεται είτε με τρισδιάστατη φωτογράφιση των ίδιων των αρχαιοτήτων ή με τη σύνθεση ενός ψηφιακού μοντέλου με τη χρήση δισδιάστατων φωτογραφιών, όπως έγινε με την ανακατασκευή της Αψίδας της Παλμύρας στη Συρία από το ινστιτούτο το 2016.
Στην περίπτωση των Γλυπτών, το Βρετανικό Μουσείο δεν έδωσε επίσημη άδεια στην ομάδα του ινστιτούτου να φωτογραφίσει τα εκθέματα και εκείνοι, όπως έχουν πει σε συνεντεύξεις τους, το έκαναν μόνοι τους. Πήγαν στο μουσείο ως επισκέπτες και τράβηξαν τις τρισδιάστατες φωτογραφίες που χρειάζονταν με κινητά τηλέφωνα και τάμπλετ κάτω από το απορημένο βλέμμα των φυλάκων.
Τώρα, όμως, θέλουν να κάνουν τα πράγματα αλλιώς. Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ψηφιακής Αρχαιολογίας είναι αισιόδοξος ότι τα αντίγραφα θα μπορέσουν να εκτεθούν στο Βρετανικό Μουσείο. Σε συνεργασία με τον Αμερικανό αρχιτέκτονα Τζεφ Στάικμαν σκοπεύει να δημιουργήσει ένα αρχιτεκτονικό μοντέλο, μια προσομοίωση, της αίθουσας Νταβίν με τα αντίγραφα των Γλυπτών και μάλιστα, κάποια από αυτά χρωματισμένα. «Αυτός είναι ο στόχος μας, και ελπίζω να πάρουμε την άδεια από το Βρετανικό Μουσείο για να δείξουμε στο κοινό τα δύο αντίγραφα που φτιάχνουμε, ακόμη και σε κάποιο σημείο στον εξωτερικό χώρο του μουσείου», λέει.