Ενα νέο σχέδιο ανάπτυξης οπτικών ινών που θα φτάνουν κοντά στα ελληνικά νοικοκυριά, προτίθεται να βγάλει προς δημόσια διαβούλευση στις αρχές του 2012 το υπουργείο Υποδομών. Η σχετική μελέτη που ολοκληρώθηκε πρόσφατα από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και την εταιρεία Ευρωσύμβουλοι, προβλέπει ένα «συρρικνωμένο» δίκτυο οπτικών ινών στα σπίτια σε σχέση με εκείνο που είχε παρουσιαστεί το 2008 επί κυβερνήσεως Νέας Δημοκρατίας. Το νέο σχέδιο, προβλέπει πολλαπλά σενάρια ανάπτυξης οπτικών ινών στην Ελλάδα, ανάλογα με τον αριθμό των νοικοκυριών που θα το αξιοποιήσει, τις πόλεις που θα φτάσει το δίκτυο και τις περιοχές μέσα στην πόλη.
Κατεβάζουν το πήχυ
Το νέο σχέδιο προβλέπει επενδύσεις από 350 εκατ. ευρώ έως 950 εκατ. ευρώ, αντί 2 δισ. ευρώ που προβλέπονταν στο σχέδιο που είχε παρουσιάσει ο πρώην υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών κ. Κ. Χατζηδάκης. Και δεν είναι μόνον αυτή η διαφοροποίηση. Αντίθετα με ό,τι προέβλεπε το αρχικό σχέδιο, όπου η οπτική ίνα έφθανε μέσα στο σπίτι (fiber to the home ή FTTH), το νέο σχέδιο προβλέπει η οπτική ίνα να διατρέχει μόνον τον δρόμο (home passed FTTH). Επίσης, το αρχικό σχέδιο προέβλεπε το δίκτυο να φτάσει σε 2 εκατoμμύρια ελληνικά νοικοκυριά, ενώ το νέο προβλέπει να διατρέχει δρόμους που θα μπορούν να προσφέρουν εν δυνάμει πρόσβαση στο δίκτυο από 900.000 και 1.300.000 νοικοκυριών.
Το θετικό με το νέο σχέδιο, είναι ότι τα οποιαδήποτε εξεταζόμενα σενάρια ανάπτυξης του δικτύου, προσφέρουν υψηλότερους ρυθμούς εσωτερικής απόδοσης επενδεδυμένων κεφαλαίων (IRR) της τάξης του 15% σε ετήσια βάση. Αυτό καθιστά πιο ελκυστική την επένδυση, εφόσον όμως τα νοικοκυριά και οι κάτοικοί τους, απ’ όπου θα περάσει η οπτική ίνα, θα θέλουν να συνδεθούν στο νέο δίκτυο. Αυτό βεβαίως θα σημάνει ένα επιπλέον κόστος σύνδεσης του κτιρίου με την οπτική ίνα όπως επίσης και η δημιουργία μιας εσωτερικής καλωδίωσης στα νοικοκυριά που βρίσκονται στο κτίριο (π.χ. περιπτώσεις πολυκατοικιών).
Δεν φτάνει στα νοικοκυριά
Το σχέδιο δέχεται επικρίσεις από παράγοντες της αγοράς, καθώς δεν διασφαλίζεται η προσβασιμότητα των οπτικών ινών στα νοικοκυριά. Πολλοί ισχυρίζονται ότι οι οπτικές ίνες, στη συγκεκριμένη περίοδο, θα θαφτούν στους δρόμους, χωρίς να υπάρξει καμία ζήτηση. Επίσης, ο ΟΤΕ στον οποίο το σχέδιο έχει παρουσιαστεί, τηρεί επιφυλάξεις, επισημαίνοντας -σε ανεπίσημο επίπεδο- ότι η στρατηγική της Deustche Telekom για τα δίκτυα νέας γενιάς, προβλέπει την ανάπτυξη δικτύου VDSL, δηλαδή οπτικές ίνες που φθάνουν μέχρι τους υπαίθριους κατανεμητές (ΚΑΦΑΟ). Η στρατηγική όμως αυτή δεν είναι σύμφωνη με εκείνη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Digital Agenta), η οποία θέλει μέχρι το 2020, το 50% των νοικοκυριών στην Ε.Ε. να διαθέτει εγγυημένο εύρος ζώνης 100Mbps, κάτι που επιτυγχάνεται μόνον μέσω οπτικής ίνας που φθάνει μέσα στο νοικοκυριό. Μέσω του δικτύου VDSL του ΟΤΕ οι μέγιστες ταχύτητες που επιτυγχάνονται είναι 50 Mbps, ενώ σήμερα πρακτικά είναι υποδεέστερες των 20 Μbps.
Ζητούνται επενδυτές
Το πιο σημαντικό εμπόδιο, στο όποιο νέο έργο ανάπτυξης οπτικών ινών στη χώρα μας -συμπεριλαμβανομένου και του σχεδίου του ΟΤΕ- είναι αναμφίβολα η χρηματοδότησή του. Σε μια περίοδο που η ζήτηση μειώνεται και οι εταιρείες μειώνουν τις κεφαλαιουχικές τους επενδύσεις, θεωρείται πολύ δύσκολο να συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Στο υπουργείο Υποδομών ωστόσο, το οποίο βρίσκεται σε συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης για τη συγχρηματοδότηση του έργου από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ψηφιακή Σύγκλιση», αναζητούν τρόπους για να κάνουν πιο «ελκυστικό» το έργο στους πιθανούς υποψήφιους επενδυτές. Ετσι εξετάζονται διάφορα σενάρια, είτε μέσω αύξησης της κρατικής συμμετοχής είτε μέσω μιας ενεργής συμμετοχής της Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ) κ.ά. χρηματοδοτικά εργαλεία, που θα «μετριάσουν» το ύψος της ίδιας συμμετοχής των επενδυτών. Τέλος, τα δύο επιτελεία εξετάζουν ακόμη και το ενδεχόμενο το έργο να γίνει από ξένους επενδυτές που είχαν ενδιαφερθεί και το 2008.