Ο τουρισμός ευεξίας, ένας από τους πιο δυναμικά αναπτυσσόμενους κλάδους της οικονομίας, θέτει τον πολυάσχολο άνθρωπο της πόλης στο επίκεντρο.
Hπαγκόσμια κουλτούρα των spa και των υπηρεσιών ευεξίας, ενώ ακόμη θεωρητικά βρίσκεται σε εμβρυϊκό στάδιο –τα wellness retreats στη σημερινή τους μορφή υπάρχουν μόλις από τα τέλη της δεκαετίας του 1990–, αποτελεί μια τεράστια αγορά 3,7 τρισ. δολαρίων τον χρόνο, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Ευεξίας (GWI).
Από το 2013 έως το 2015 τα έσοδα από τον τουρισμό ευεξίας αυξήθηκαν κατά 14%, ποσοστό που είναι δύο φορές μεγαλύτερο από οποιουδήποτε άλλου κλάδου του τουρισμού, ενώ πραγματοποιήθηκαν 691 εκατ. ταξίδια ευεξίας παγκοσμίως (2015), δηλαδή 104,4 εκατ. περισσότερα από το 2013. Tα χρήματα που δαπάνησαν αυτοί οι ταξιδιώτες ήταν 61% περισσότερα από εκείνα του μέσου τουρίστα. H δυναμική του κλάδου δημιουργεί μια σειρά από προκλήσεις.
WELLNESS ΚΑΙ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ ΜΕ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ
Οι επιχειρηματίες του χώρου επενδύουν εκατομμύρια ευρώ σε πανάκριβες εγκαταστάσεις και εξοπλισμό που υπηρετούν την ευεξία σε όλες τις μορφές, θέτοντας παράλληλα ως προτεραιότητα την κατάρτιση του προσωπικού – τα retreats που προσφέρουν υπηρεσίες wellness απασχολούν 17,9 εκατ. εργαζομένους παγκοσμίως. Η δυτική ιατρική και η αλματώδης εξέλιξη της κοσμετολογίας συναντούν τις ανατολικές πρακτικές και τη γιόγκα, δημιουργώντας μια παγκόσμια φιλοσοφία που «δανείζεται» αρχές από κινήματα και θρησκείες. Το αποτέλεσμα είναι μια σαρωτική τουριστική τάση, που συνήθως απευθύνεται σε υψηλά βαλάντια.
Καθώς όμως ο σύγχρονος ταξιδιώτης είναι έμπειρος πια, δεν επαναπαύεται στη λογική του all inclusive. Απαιτεί, ρωτά και αναρωτιέται. Πρόκειται για τους λεγόμενους καταναλωτές LOHAS (Lifestyles of Health and Sustainability), ανθρώπους μεσαίου και ανώτερου οικονομικού επιπέδου που εξετάζουν συνειδητοποιημένα τις ενέργειες των επιχειρήσεων ως προς το περιβάλλον, τα προϊόντα, την κοινωνική ευθύνη, αλλά και τη διαχείριση του προσωπικού τους. Είναι επίσης εκείνοι οι πελάτες που μετά την αποχώρησή τους από ένα κέντρο ευεξίας καταθέτουν τις εμπειρίες τους στα social media, αντικαθιστώντας συχνά στη συνείδηση του κοινού τις δημοσιογραφικές αξιολογήσεις.
Αυτές οι απαιτήσεις των καταναλωτών είναι που επαναπροσδιορίζουν το wellness με πρωταγωνιστή τη λέξη-κλειδί: «εξατομίκευση». Οι επισκέπτες των resorts δεν αντιμετωπίζονται πλέον μαζικά σαν ανομοιογενές γκρουπ. Λαμβάνονται υπόψη οι διατροφικές ανάγκες, οι προτιμήσεις σε άσκηση και η διαφορετική αντίληψη που ο καθένας έχει για την ξεκούραση. Αυτή όμως δεν «προσφέρεται» σε ξαπλώστρα δίπλα στην πισίνα, αλλά έχει τη λογική της φυσικής τόνωσης με προγράμματα που ενεργοποιούν τον οργανισμό, τονώνουν το κυκλοφορικό, αποφορτίζουν από το στρες της καθημερινότητας, βοηθούν στην ανασυγκρότηση σώματος και νου. Απευθύνονται εξάλλου σε πολυάσχολους συνήθως ανθρώπους, που αναζητούν ένα «διάλειμμα» από την εντατική τους καθημερινότητα.
Το Aldemar Royal Mare Thalasso and Spa Center στην Κρήτη.
Ίσως γι’ αυτό φαίνεται πως στο άμεσο μέλλον όλο και πιο συχνά θα ακούμε τον όρο brain resetting (σ.σ. επαναφορά του εγκεφάλου). Έτσι, στις θεραπείες μείωσης του άγχους, του στρες και λοιπών αστικών… συνδρόμων που προσφέρουν τα κέντρα ευεξίας, η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο: το φαγητό δεν αντιμετωπίζεται απλώς ως γκουρμέ απόλαυση, αλλά και ως εργαλείο για πιο κομψή σιλουέτα. Στην Κρήτη, για παράδειγμα, το ολιστικό πρόγραμμα Elements του ομίλου Aldemar συνδυάζει την υγιεινή διατροφή με την υψηλή γαστρονομία και τις θεραπείες στο βραβευμένο κέντρο θαλασσοθεραπείας Aldemar Royal Mare Thalasso and Spa Center, προσφέροντας ένα διατροφικό πλάνο που στηρίζεται σε γευστικές τροφές αντιοξειδωτικές και πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά. Στην Αττική, το κέντρο θαλασσοθεραπείας του Divani Apollon Palace & Thalasso έχει δημιουργήσει το Divineyou, ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ευεξίας που περιλαμβάνει ιατρική παρακολούθηση, διατροφολόγο για απώλεια βάρους και χρήση ειδικών μηχανημάτων για την καύση του λίπους.
ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΕΥΕΞΙΑΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Από την άλλη, ένα ταξίδι σημαίνει απόδραση και εμπειρίες. Με αυτόν τον γνώμονα σχεδιάστηκε το υπό κατασκευή Red Mountain Resort, νότια του Ρέικιαβικ, στη χερσόνησο Snaefellsness, που διακρίθηκε μάλιστα στα βραβεία 2018 AR Future Project Awards του περιοδικού Architectural Review. Ο επισκέπτης βιώνει την εγγύτητα με τη φύση λόγω της προνομιακής τοποθεσίας του και μπορεί εύκολα να εξερευνήσει τις φυσικές ιαματικές πηγές που υπάρχουν τριγύρω.
Το Aro Ha στη Νέα Ζηλανδία.
Στην ίδια λογική, το πολυβραβευμένο Aro Ha, στη Νέα Ζηλανδία, είναι επί τούτω τόσο απομονωμένο από τον πολιτισμό, ώστε να γεννά στον επισκέπτη την ανάγκη να συνδυάσει τις εμπειρίες ευεξίας με μια σειρά από φυσιολατρικές δραστηριότητες. Κάπως έτσι η γιόγκα συναντά την πεζοπορία σε υποαλπικά οικοσυστήματα και οι πρακτικές σωματικής ενδυνάμωσης τον διαλογισμό και το καθημερινό μασάζ. Αντίστοιχα, στο Wellness Centre του resort της Αγίας Λουκίας (Καραϊβική) BodyHoliday, ένα από τα καλύτερα spa στον κόσμο σύμφωνα με το ταξιδιωτικό περιοδικό Condé Nast Traveler, αν και λειτουργούν δύο κλινικές αντιγήρανσης, το πλέον ανερχόμενο πρόγραμμα είναι το Walk on the Wild Side, που περιλαμβάνει ορειβασία στο όρος Gimie, πεζοπορία στο φαράγγι, hiking στο τροπικό δάσος. Αυτοί που θέλουν να μετρήσουν τις αντοχές τους –και μετά να χαλαρώσουν φυσικά– είναι όλο και περισσότεροι.
Δεν είναι όμως τόσοι όσες οι γυναίκες που επισκέπτονται τα spa για λόγους ομορφιάς. Αυτές είναι, κακά τα ψέματα, η κινητήριος δύναμή τους σε όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με έρευνα του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Ευεξίας (GWI), στο προσεχές μέλλον τα wellness retreats μόνο για γυναίκες θα αποτελούν πραγματικότητα. Μη ρωτήσετε «ποιος θα πληρώνει;». Οι μισθοί των γυναικών στον δυτικό κόσμο τη δεκαετία 2013-2023 προβλέπεται να εκραγούν, ενώ αναμένεται πως μέχρι το 2028 θα τους αναλογεί το 75% της κατανάλωσης διεθνώς, σύμφωνα με έρευνα του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ…